མཚོ་སྔོན་གསར་འགྱུར་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ3པའི་ཚེས11ཉིན། གསར་འགོད་པས་ཟི་ལིང་འགག་སྒོ་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་ཐིང་གིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་འཚོགས་པའི་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ད་ལོའི་ཟླ་སྔོན་གཉིས་ནང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར11.7ཡིན་པ་དེ་ན་ནིང་དུས་མཚུངས་ལས75.3%འཕར་བ་དང་འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་འཕར་ཚད་ལས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་76.5མཐོ།
རང་ཞིང་གི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྒོ་འབྱེད་རྣམ་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བའི་ཁྲོད་ནུས་པ་གལ་ཆེན་རྒྱུན་མཐུད་ངང་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་གཙོ་གཟུགས་ཀྱི་གནས་བབ་སྔར་བས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་ཕྱིན། ད་ལོའི་ཟླ་སྔོན་མ་གཉིས་ནང་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་སྒོར་དུང་ཕྱུར10.1ཟིན་ནས་ལྡབ་1.6འཕར་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་86.5བཟུང་བ་དང་། ན་ནིང་དང་བསྡུར་ན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་29.2འཕར་བས། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་འཕར་སྣོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་93.7ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས།
རང་ཞིང་གིས“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉོ་ཚོང་གཞི་ཁྱོན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་ཐུན་མོང་དུ་འཛུགས་རྒྱུ་དང་ད་ལོའི་ཟླ་དང་པོའི་ཟླ་བ་གཉིས་ནང་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་སྒོར་དུང་ཕྱུར་9.5ཟིན་པ་དེ་བརྒྱ་ཆ་91.7འཕར་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་81.2ཟིན་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་དོན་རོགས་ཟླ་སྔར་བས་སྣ་མང་ཅན་ཡིན་པ་སྟེ། ཚོང་དོན་རོགས་ཟླ་ཆེ་གྲས་སྔོན་མ་ལྔ་ནི་ཡོ་རོབ་མནའ་འབྲེལ་དང་། ཨེ་ཤེ་ཡ་ཤར་ལྷོའི་མནའ་འབྲེལ་ཨུ་རུ་སུ། ཁོང་ཀོ་དམངས་གཙོ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ནེའུ་ཙི་ལན་བཅས་ཡིན་པ་དང་། ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་9.3ཟིན་པ་དེས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་79.4%བཟུང་ཡོད།
ད་ལོའི་ཟླ་སྔོན་མ་གཉིས་ནང་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱིས་ཕྱིར་གཏོང་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པའི་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2ཟིན་པ་དེས་53.6འཕར་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱིར་གཏོང་དང་ཕྱིར་གཏོང་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་17%ཟིན་ནས་ལོ་ལྔ་བསྟུད་མར་འཕར་སྣོན་བྱུང་ཡོད། གཞན་ཡང་རང་ཞིང་ཆེན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཀྲོའུ་ཡི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཀྲོའུ་5ཡི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་བརྒྱ་ཆ50ལས་བརྒལ་ཡོད།
"འབྲེལ་ཡོད་གསར་འགྱུར། "མཚོ་སྔོན་གྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་དུས་ཚིགས་དང་པོའི་འགོ་ཚུགས་པ་ཡག་པོ་བྱུང་།
ཟླ3པའི་ཚེས་11ཉིན་གསར་འགོད་པས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་ཐིང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོ་ཚུན་དུ་ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་ཐིང་གིས་ཟི་ལིང་འགག་སྒོ་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་གཞོགས་འདེགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་འོག་གཙོ་གནད་ས་ཁུལ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། འདི་ལོའི་ཟླ་སྔོན་མ་གཉིས་ནང་རང་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཕྱིར་གཏོང་དང་ཕྱིར་གཏོང་འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ནས་དུས་ཚིགས་དང་པོ་སྔ་སྣུར་དུ་འགོ་ཚུགས།
ཕྱི་ཕྱོགས་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་མ་ལག་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སྒྱུར་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་ཆེད། ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དང་འཛད་སྤྱོད་དགོས་མཁོར་དམ་པོར་དམིགས་ནས་རང་ཐོན་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་དང་སྒྲིག་ཆས་དང་། རྒྱུ་ཆ། འཛད་སྤྱོད་དངོས་རྫས་སོགས་ནང་འདྲེན་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་སྲིད་ཇུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱིར་གཏོང་གཞི་ཁྱོན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ། ནང་འདྲེན་གྲུབ་ཆ་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སྒྱུར་བཅས་བྱས་ཡོད། འགྲེམས་ཚོགས་ནང་ཞུགས་པ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཛོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་ར་གསར་འབྱེད་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་ཡིད་ཆེས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། 《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཟབ་མོ་འདྲེས་ནས་སྒོ་འབྱེད་རྣམ་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལོ་གསུམ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི(2025ལོ་ནས་2027ལོ་བར)》པར་འགྲེམས་བྱས་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་སྲིད་ཇུས་ཁོར་ཡུག་མུ་མཐུད་ལེགས་སུ་བཏང་ཡོད།
དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་དངུལ་རྩའི་སྒྲིག་གཞི་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་དང་ཆུང་ཆུང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། 《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དངུལ་རྩའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་བརྟན་ལྷིང་ལས་དོན་ཕྱོགས་སྟོན》རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་འགྲེམས་བྱས་ཏེ། ཕྱིར་གཏོང་ཡིད་རྟོན་འགན་བཅོལ་འགན་བཅོལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་དང་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། རྒྱུ་ནོར་གཏའ་འཇོག་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏོང་ཡིད་རྟོན་འགན་བཅོལ་འཛིན་ཡིག་གི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ལས་སྒོའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་མིང་ཐོ་དཀར་པོ་རྒྱ་བསྐྱེད་བཏང་སྟེ། ཁེ་ལས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚམས་ལས་བརྒལ་བའི་འབྲེལ་མཐུད་དང་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཡོད། གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་རོགས་སྐྱོར་དང་ཟླ་རེའི་མངགས་ཐོ་བཀོད་གཏོང་ལས་དོན་མུ་མཐུད་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་གཙོ་གནད་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་ལས་སྒོ་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། སྲིད་ཇུས་དང་ཞབས་ཞུ་དུས་ཐོག་ཏུ་སྒོ་རྩར་སྐྱེལ་བ། ཁེ་ལས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་དཀའ་ངལ་གྱི་གནད་དོན་ལ་“ཁེ་ལས་གཅིག་ལ་ཐབས་ཇུས་གཅིག”ལག་བསྟར་བྱས་ནས་མཐུན་སྦྱོར་རོགས་རམ་བྱས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས། 2025ལོའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་དེ“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”མཉམ་སྐྲུན་ནང་ཟབ་མོ་འདྲེས་ནས་སྒོ་འབྱེད་རྣམ་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་དོན་གཙོ་གནད་པར་འགྲེམས་བྱས་ཏེ་ས་ཁུལ་ཁག་གིས་ཐོན་ལས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ཕྱོགས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྒོ་འབྱེད་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཁྲིད་སྟོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ཞིང་ཆེན་གྱི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོན་ལས་རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ལ་མུ་མཐུད་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ནས་ཐོན་ལས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཅན་གྱི་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། རང་ཐོན་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ཆེས་ཆེར་འཕར་བ་དང་། ཕྱིར་གཏོང་ཐོན་རྫས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་བཅས་ཡིན། “གནས་བཞིའི”ཐོན་ལས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཅན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕན་འབྲས་ཐོན་ཡོད། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཤེལ་མང་སྭེལ་དང་ལིས་གློག་སྨན་སོགས་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་བའི་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་མགྱོགས་མྱུར་འཕར་བ་དང་། འཁྱགས་ཧྲི་ཉ་དང་དགུན་འབུ་དབྱར་རྩྭ་ཡིས་མཚོན་པའི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་མུ་མཐུད་དུ་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།