ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས《རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་སྤྱི་ཡོངས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས》པར་འགྲེམས་བྱས་པ།

ཞིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གི་གློག་འཕྲིན་ལྟར།　ཉེ་ཆར་ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས《རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་སྤྱི་ཡོངས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས》པར་འགྲེམས་བྱས་པར་མ་ཟད།　ས་ཁུལ་སོ་སོ་དང་སྡེ་ཁག་སོ་སོར་བརྡ་ཐོ་བཏང་ནས་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད།　《རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་སྤྱི་ཡོངས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཆོད་དོན》(རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་པར་འགྲེམས་བྱས་པའི［2005］ཨང11པ)དུས་མཚུངས་སུ་མེད་པར་བཟོས་པ་ཡིན།

《རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་སྤྱི་ཡོངས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས》ཀྱི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་གཤམ་གསལ་ལྟར།

བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཚབས་ཆེན་འགོག་སེལ་བྱེད་པ་དང་།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པ།　མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་རྒྱུ་ནོར་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཆེད་སྔོན་ཇུས་འདི་བཟོས་པ་ཡིན།

1　སྤྱིར་བཏང་གི་རྩ་དོན།

1.1　སྤྱིའི་བླང་བྱ།

ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་འཛིན་པ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་།　ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་འགོ་ཁྲིད་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཤུགས་སྣོན་པ།　མི་དམངས་བླ་ན་མེད་པ་དང་ཚེ་སྲོག་བླ་ན་མེད་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ།　མ་མཐའི་མཐའ་ཚད་བསམ་བློ་དང་མཐར་ཐུག་བསམ་བློ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ།　སྔོན་འགོག་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་དང་སྔོན་འགོག་དང་འཕྲལ་སྡོམ་ཟུང་འབྲེལ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས།　སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ལྟ་བ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་།　འཕེལ་རྒྱས་དང་བདེ་འཇགས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ།　གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་དང་།　ཆེད་ལས་དང་རྒྱུན་ལྡན་གཉིས་ལྡན།　ཚོར་སྣང་སྐྱེན་པ།　གོང་འོག་མཉམ་འགུལ་བཅས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་མཐུན་སྦྱོར།　རིགས་དབྱེ་དོ་དམ།　རིམ་དབྱེ་འགན་འཁུར།　མངའ་ཁོངས་དོ་དམ་བཅས་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་བྱ་བའི་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།　འཕྲལ་སྡོམ་འཆར་གཞིའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།　ཕྱོགས་སོ་སོའི་འགན་འཁྲི་ཇེ་དམ་དུ་གཏོང་བ།　བདེ་འཇགས་དང་འཕྲལ་སྡོམ་ཆེན་པོའི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་གི་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་མ་ལག་དང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་དགོས།

1.2བེད་སྤྱོད་ཁྱབ་ཁོངས།

སྔོན་ཇུས་འདི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་དམིགས་བསལ་དང་ཚབས་ཆེའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་།　རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་དགོས།

1.3ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་རིགས་དབྱེ་དང་རིམ་པ་དབྱེ་བ།

སྔོན་ཇུས་འདིར་བརྗོད་པའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཞེས་པ་ནི་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་དང་།　སྤྱི་ཚོགས་ལ་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པའམ་ཡང་ན་བཟོ་སྲིད་པ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་ནས་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པའི་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་དང་།　དོན་རྐྱེན་ཆག་སྒོ།　སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དོན་རྐྱེན་དང་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་བཅས་ལ་ཟེར།

(1)རང་བྱུང་གནོད་འཚེ།　གཙོ་བོ་ཐན་པ་དང་།　གནམ་གཤིས།　ས་འགུལ།　ས་གཤིས།　རྒྱ་མཚོ།　སྐྱེ་དངོས་གནོད་འཚེ་དང་ནགས་ཚལ་རྩྭ་ཐང་མེ་སྐྱོན་སོགས་ཚུད་ཡོད།

(2)དོན་རྐྱེན་ཆག་སྒོ།　གཙོ་བོ་བཟོ་གཏེར་ཚོང་དོན་སོགས་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་སྡེ་ཁག་གི་ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་དང་།　འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་།　མཚོ་སྣུམ་ལུད་པ།　སྤྱི་པའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྒྲིག་ཆས།　ཉིང་རྡུལ་དོན་རྐྱེན།　མེ་སྐྱོན་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག　དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས།　དྲ་རྒྱའི་གཞི་གྲངས་བདེ་འཇགས།　ཆ་འཕྲིན་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་སོགས་ཚུད་ཡོད།

(3)སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དོན་རྐྱེན།　གཙོ་བོ་འགོས་ནད་རིམས་ནད་དང་།　མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གསལ་པོ་མེད་པའི་ནད་རིགས།　མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱི་དུག་ཕོག་པ།　ཟས་རིགས་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་དང་སྨན་རྫས་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན།　སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིམས་ནད་བཅས་དང་དེ་བཞིན་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་བདེ་འཇགས་དང་ལུས་ཕུང་བདེ་ཐང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་པའི་དོན་རྐྱེན་གཞན་དག་བཅས་ཚུད་ཡོད།

(4)སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན།　གཙོ་བོ་ཉེས་དོན་གྱོད་གཞི་དང་འཇིགས་སྐུལ།　མང་ཚོགས་རང་བཞིན།　མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དང་།　དངུལ་རྩ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ།　ཚོང་ར་དང་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གཞན་དག་བཅས་ཚུད་ཡོད།

གོང་གསལ་གྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་རྒྱུན་དུ་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་།　དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་སྲིད་པའམ་ཡང་ན་ཞར་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་སྲིད་པས།　དབྱེ་ཞིབ་ཞིབ་ཕྲ་དང་གཅིག་གྱུར་གྱིས་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས།

སྤྱི་ཚོགས་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་བའི་ཚད་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་གཞིགས་ན།　རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་དང་དོན་རྐྱེན་ཆག་སྒོ།　སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དོན་རྐྱེན་བཅས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཚབས་ཆེ་བ་དང་ཚབས་ཆེ་བ།　ཅུང་ཚབས་ཆེ་བ།　སྤྱིར་བཏང་བཅས་རིམ་པ4ལ་དབྱེ་ཡོད།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་རིམ་པ་དབྱེ་བའི་ཚད་གཞི་ནི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ངམ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཏན་འབེབས་བྱེད་དགོས་པ་དང་།　དེ་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ཡར་ཞུ་དང་རིམ་པ་དབྱེ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་གཞི་འཛིན་སར་བརྩི་དགོས།　སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་གྱི་རིམ་དབྱེ་ཚད་གཞི་ལོགས་སུ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད།

1.4འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་མ་ལག

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་མ་ལག་ནང་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་དང་།　དེ་བཞིན་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་གཞི་རིམ་རྩ་འཛུགས།　ཁེ་དོན་ལས་སྡེ་ཁག　སྤྱི་ཚོགས་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་འདེགས་སྐྱོར་རང་བཞིན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཚུད་ཡོད།　རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་།　ཆེད་དོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས།　སྡེ་ཚན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཅས་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན།

2　རྩ་འཛུགས་བཀོད་འདོམས་མ་ལག

2.1　རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་སྲོལ།

ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ཤིན་ཏུ་ཚབས་ཆེ་བའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ཐད་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ།　དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་གཞི་བཙུགས་ནས།　འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་དམིགས་འཛུགས་བྱས་ཏེ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་དགོས།　ཁོངས་མི་ནི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་།　ཀྲུང་དབྱང་དམག་དོན་ཨུ་ལྷན་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་།　ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་སོགས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལས་དོན་ཚོ་ཆུང་མངགས་པའམ་ཡང་ན་ཡུལ་དངོས་བཀོད་འདོམས་པུའུ་བཙུགས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱས་ཆོག

ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་འགན་འཁྲིའི་ལས་བགོས་ལྟར་ཁྱབ་ཁོངས་དེ་གའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་དོ་དམ་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་མཐུན་སྦྱོར་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་མཐུན་སྦྱོར་ལས་དོན་གྱི་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དང་།　འགན་འཁྲི་ཞིབ་ཕྲ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་འཕྲལ་སྡོམ་འཆར་གཞིའི་ནང་ཁ་གསལ་བཟོ་དགོས།　དེའི་ནང་སྤྱི་བདེ་པུའུ་ཡིས་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་རིགས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གལ་ཆེན་མཐུན་སྦྱོར་ཐག་གཅོད་ཀྱི་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དང་།　རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་འཕྲོད་བསྟེན་འཕྲལ་སྡོམ་ལས་དོན་གྱི་འགན་འཁུར་རྒྱུ།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་ཡིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་རིགས་དང་རང་བྱུང་གནོད་འཚེའི་རིགས་སོགས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་ལ་རྩ་འཛུགས་སྒོས་མཛུབ་ཁྲིད་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་པའི་འགན་འཁུར་རྒྱུ།　སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་པུའུ་ཡིས་ཐོལ་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་ལས་དོན་མཐུན་སྦྱོར་ཐག་གཅོད་ཀྱི་འགན་འཁུར་རྒྱུ།　ཀྲུང་དབྱང་དྲ་འཕྲིན་གཞུང་དོན་ཁང་གིས་དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས་དང་དྲ་རྒྱའི་གཞི་གྲངས་བདེ་འཇགས།　ཆ་འཕྲིན་བདེ་འཇགས་བཅས་རིགས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་མཐུན་སྦྱོར་ཐག་གཅོད་ཀྱི་འགན་འཁུར་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།

2.2　ས་གནས་རིམ་པའི་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་སྲོལ།

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ནས་རིམ་པ་དེ་གའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོས་སྣེ་ཁྲིད་ནས་བཙུགས་པའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་དེས།　ས་གནས་དེ་གའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་བཀོད་འདོམས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱ་དགོས།　དོན་དངོས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་རིགས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ནས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མཐུན་སྦྱོར།　བཀོད་འདོམས་བཅས་བྱ་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས།　གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་ཡུལ་དངོས་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ནས།　ཡུལ་དངོས་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ལས་དོན་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀོད་འདོམས་བྱས་ཆོག་པ་མ་ཟད།　དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་གཏན་འབེབས་ལྟར་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཏང་རྩ་འཛུགས་བཙུགས་ནས།　བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས་འཐབ་འཛིང་བཙན་རྫོང་གི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དགོས།

ཞང་གྲོང(སྲང་ལམ)དང་གསར་སྤེལ་ཁུལ།　བཟོ་ལས་གླིང་ཁུལ།　གྲུ་ཁ།　མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་སོགས་ཀྱིས་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་རྩ་འཛུགས་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།　ཆེད་དོན་བྱ་བའི་སྟོབས་ཤུགས་ཁ་གསལ་བཟོ་བ།　འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཞིབ་ཕྲ་བཟོ་བ།　ས་ཁོངས་དེ་གའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་རྩ་འཛུགས་མཐུན་སྦྱོར་ལས་དོན་ཡག་པོར་སྒྲུབ་པ་བཅས་བྱེད་དགོས།　གྲོང་ཚོ(སྡེ་ཁུལ)ཡིས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བ་དང་།　ཆ་འཕྲིན་སྙན་ཞུ།　སྔོན་ལ་ཐག་གཅོད།　སྒྲིག་འཛུགས་སྐུལ་སློང་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་བྱ་བའི་ལམ་སྲོལ་ཁྲིམས་ལྟར་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས།　ས་ཁོངས་དེ་གའི་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ཡག་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།

ཁྱིམ་མཚེས་ས་ཁུལ་གྱིས་ཆ་འཕྲིན་མཉམ་སྤྱོད་དང་འཕྲལ་སྡོམ་མཉམ་འགུལ་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས།　ས་ཁོངས་རང་བཞིན་དང་འབབ་རྒྱུད་རང་བཞིན།　འབྲེལ་བ་རང་བཞིན་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་འགོག་དང་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ཐུན་མོང་ཐོག་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་དགོས།

2.3　ཆེད་མཁས་པའི་ཚན་ཆུང་།

རིམ་པ་སོ་སོ་དང་རིགས་སོ་སོའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་ལས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་མཛོད་བཙུགས་ཏེ།　དོན་དངོས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་མཁས་པ་གདན་ཞུ་དང་ཚན་ཆུང་བཙུགས་ཏེ།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་ལ་ཐབས་ཇུས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ནང་ཞུགས་དགོས།

3　འཁོར་སྐྱོད་ལམ་སྲོལ།

3.1　ཉེན་ཁ་འགོག་སྡོམ།

འབྱུང་ཁུངས་ནས་ཉེན་ཁ་ཚབས་ཆེན་འགོག་སེལ་བྱེད་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱ་དགོས།　རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེན་ཁ་འགོག་སེལ་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།　བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་དེ་གཞི་རིམ་གྱི་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ་ནང་འཇུག་དགོས་པ་དང་།　གཏན་འབེབས་ལྟར་ཉེན་ཁའི་འབྱུང་ཁུངས་དང་ཉེན་ཁའི་ས་ཁོངས།　རིམས་ནད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་སྐྱེ་དངོས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་སོགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་དཔྱད་དཔོག　ཐོ་འགོད་བཅས་བྱེད་པར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས།　ཉེན་ཁ་སྔ་མོ་ནས་ངོས་འཛིན་དང་ཆ་འཕྲིན་སྙན་ཞུ།　བརྡ་ཁྱབ་སྤེལ་བ་བཅས་ལ་ཤུགས་སྣོན་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གིས་དུས་བཅད་ནང་སྤྱི་པའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་དབྱེ་ཞིབ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས།

3.2　ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་སྔོན་བརྡའི་ཉེན་བརྡ།

3.2.1　ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན།　

ས་གནས་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་ཁག་གིས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དྲ་རྒྱ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་ཆ་འཕྲིན་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་བསྒྲིལ་བྱས་ཏེ།　གནམ་གཤིས་དང་ཆུ་དཔྱད།　ས་འགུལ།　ས་གཤིས།　ནགས་ཚལ།　རྩྭ་ཐང་།　བྱེ་ཐང་།　རྒྱ་མཚོ།　སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག　བར་སྟོང་དམིགས་འབེན་དང་།　ཉེན་ཁའི་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་དང་ཉེན་ཁའི་ས་ཁོངས།　འགག་རྩའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་གལ་ཆེན།　འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་གནས་ཚུལ།　མི་སྣའི་ཁྱབ་ཚུལ་དང་འཁོར་སྐྱོད་གནས་ཚུལ།　འགོས་ནད་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་གསལ་པོ་མེད་པའི་ནད་རིགས།　སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིམས་ནད།　རྩི་ཤིང་གི་ནད་འབུའི་གནོད་པ།　བཟའ་བཅའ་དང་སྨན་རྫས་བདེ་འཇགས།　དངུལ་རྩའི་འགྱུར་ལྡོག　དྲ་རྒྱའི་གཞི་གྲངས་བདེ་འཇགས།　མིས་བཟོས་རིག་ནུས་བདེ་འཇགས་སོགས་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་ཏེ།　ཆེད་ལས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚད་ལེན་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྔོན་འགོག་ལ་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་།　ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུད་དེ་ཆ་འཕྲིན་བསྡུ་རུབ་དང་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་།　རྨང་གཞིའི་ཆ་འཕྲིན་གཞི་གྲངས་མཛོད་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།　ཆ་འཕྲིན་ཕྱོགས་བསྡུས་དང་དབྱེ་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག་བརྡར་གཅོད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་སྲིད་པའི་གནས་ཚུལ་སྔ་མོ་ནས་ཤེས་རྟོགས་བཅས་བྱས་ཏེ།　སྔོན་བརྡའི་ཉེན་བརྡ་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་འདོན་དགོས།

3.2.2　ཉེན་བརྡ།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བའི་ཛ་དྲག་གི་ཚད་དང་།　འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ།　གནོད་འཚེ་བཟོ་སྲིད་པའི་ཚད་བཅས་གཞིར་བཟུང་སྟེ།　སྔོན་བརྡའི་རིམ་པ་དེ་རིམ་པ་དང་པོ་དང་།　རིམ་པ་གཉིས་པ།　རིམ་པ་གསུམ་པ།　རིམ་པ་བཞི་པ་བཅས་སུ་དབྱེ་ནས་སོ་སོར་དམར་པོ་དང་།　ལི་མདོག　སེར་པོ།　སྔོན་པོ་བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དང་།　རིམ་པ་དང་པོ་ནི་རིམ་པ་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་།　རིམ་པ་དབྱེ་བའི་ཚད་གཞི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ངམ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཏན་འབེབས་བྱ་དགོས།　རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་དང་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་ཉེན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་དབང་ཆ་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་།　དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཐབས་ཞིབ་ཕྲ་བཟོ་དགོས།

⑴　ཉེན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱ་དགོས།　སྔོན་བརྡ་གཏང་ཆོག་པའི་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་དང་།　དོན་རྐྱེན་ཆག་སྒོའམ་སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཉེན་ཆེ་བ་དང་ཡང་ན་འབྱུང་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྐབས།　རིམ་པ་དབྱེ་བའི་ཚད་གཞིར་གཞིགས་ནས་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་རིམ་པ་གཏན་འཁེལ་དང་།　རིམ་པ་དེ་མཚུངས་ཀྱི་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་ལ།　འབྲེལ་ཡོད་ས་ཁུལ་དེ་སྔོན་བརྡ་གཏོང་དགོས་པའི་དུས་སུ་སླེབས་པའི་གཏན་འབེབས་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་དང་།　འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ལ་གནས་ཚུལ་སྙན་ཞུ་དང་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས་པར་མ་ཟད།　གནས་ཚུལ་གྱི་འཕེལ་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།

སྔོན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་རྣམ་པ་སྤྱོད་དགོས།　ནང་དོན་གཙོ་བོར་སྔོན་བརྡའི་རིགས་དང་།　སྔོན་བརྡའི་རིམ་པ།　འགོ་འཛུགས་དུས་ཚོད།　ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད་པའི་ཁྱབ་ཁོངས།　ཉེན་བརྡའི་དོན་ཚན།　སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་སྤྱོད་དགོས་པའི་སྔོན་འགོག་བྱ་ཐབས་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས།　ཁྱབ་བསྒྲགས་དུས་ཚོད་སོགས་ཚུད་ཡོད།

⑵　ཉེན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་མ་ལག་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་ཞབས་ཞུའི་ལས་སྟེགས།　འཕྲལ་སྡོམ་རྒྱང་སྒྲོག　འཕྲིན་ཐུང་སྐད་འཕྲིན་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་ཕྱོགས་བསྡུས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས།　སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།　རྒན་བྱིས་དང་ནད་པ།　དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན།　སྦྲུམ་མ་སོགས་དམིགས་བསལ་གྱི་མི་ཚོགས་དང་།　སློབ་གྲྭ་དང་རྒན་གསོའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་གཞི།　བྱིས་པའི་ཕན་བདེའི་སྒྲིག་གཞི།　ནར་མ་སོན་པའི་མིའི་རོགས་སྐྱོབ་སྲུང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་སོགས་དམིགས་བསལ་སྡེ་ཁག་དང་།　ཞིང་སྡེའི་ཐག་རིང་ས་ཁུལ་སོགས་ཉེན་བརྡ་འབྱོར་དཀའ་བའི་གནས།　མཚན་མོ་སོགས་དམིགས་བསལ་གྱི་དུས་སྐབས་སུ།　རྔ་རྡུང་དུང་འབུད་དང་།　སྒོ་རྡུང་བ་སོགས་དམིགས་གཏད་རང་བཞིན་གྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྒོ་ནས་བརྡ་ཐོ་གཏོང་དགོས།

⑶　སྔོན་བརྡ་དང་ལེན་བྱེད་ཐབས།　ཉེན་ཟོན་སྔོན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་རྗེས།　ཁྲིམས་ལྟར་མི་སྣ་སྤོ་སྒྱུར་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་སྔོན་བཀོད།　དངོས་ཟོག་སྒྲིག་ཆས་བསྡུ་སྐྱེལ།　གཙོ་གནད་དམིགས་ས་སྲུང་སྐྱོབ།　སྤྱི་པའི་སྒྲིག་བཀོད་བདེ་འཇགས་ངང་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་པར་འགན་སྲུང་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱོད་དགོས།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁྲིམས་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་ས་ཁོངས་བཀག་སྡོམ་ཚོད་འཛིན་དང་།　སྤྱི་བའི་ཚོགས་ར་སྒོ་རྒྱག་པ།　ལས་གྲོལ་དུས་ཚོད་བསྣོལ་བའམ་སློབ་ཁྲིད་མཚམས་འཇོག་དང་།　ལས་མཚམས་འཇོག་པ།　ཐོན་སྐྱེད་མཚམས་འཇོག་པ།　སྐྱེལ་འདྲེན་མཚམས་འཇོག་པ།　དེ་བཞིན་སྔོན་འགོག་རང་བཞིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་རང་བཞིན་གྱི་བྱེད་ཐབས་གཞན་དག་སྤྱོད་དགོས།

⑷　ཉེན་ཟོན་ཉེན་བརྡ་མེད་པར་བཟོ་བའམ་ཡང་ན་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་བྱེད་འགོ་འཛུགས་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཉེན་ཁ་སེལ་ཟིན་ན།　དུས་ཐོག་ཏུ་ཉེན་བརྡ་མེད་པར་བཟོ་བ་དང་།　ཉེན་བརྡ་གཏོང་བའི་དུས་ཡུན་མཚམས་འཇོག་དགོས་པར་མ་ཟད།　སྤྱད་ཟིན་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་བཟོ་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཟིན་པའམ་ཡང་ན་འབྱུང་ཉེན་ཆེ་ན་འཕྲལ་མར་འཕྲལ་སྡོམ་བྱེད་འགོ་རྩོམ་དགོས།　

3.3　ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ།

3.3.1　སྔོན་ལ་ཐག་གཅོད་དང་ཆ་འཕྲིན་སྙན་ཞུ།

རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་སྙན་སེང་ཞུ་བའི་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས།　ས་གནས་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་སྙན་སེང་ཞུ་བའི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།　དུས་ཐོག་དང་།　ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དང་མཐུན་པ།　དོན་དངོས་བཅས་ཀྱིས་གོང་རིམ་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་ལ་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་ལས།　ཕྱིར་འགྱངས་དང་།　རྫུན་བཟོ།　གསང་བ།　ཆད་ལུས་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྙན་སེང་ཞུ་བ་བཅས་བྱས་མི་ཆོག་ལ།　ཛ་དྲག་གི་ཆ་འཕྲིན་སྙན་སེང་ཞུ་བར་གནོན་ཤུགས་དང་བཀག་འགོག་བྱས་མི་ཆོག

(1)ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས།　དོན་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྡེ་ཚན་གྱིས་འཕྲལ་མར་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་གནས་ཚུལ་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ།　གནས་ཡུལ་གྱི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་ངམ་ཡང་ན་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལ་དྲང་བདེན་གྱིས་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་དང་།　རོགས་སྐྱོར་གྱི་དགོས་མཁོ་འདོན་དགོས་པར་མ་ཟད།　གནས་ཚུལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འགྱུར་ལྡོག་ལ་གཞིགས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་མུ་མཐུད་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས།　ཞང་གྲོང(སྲང་ལམ)དང་གྲོང་ཚོ(སྡེ་ཁུལ)ཡིས་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ཐོན་ཁུངས་དང་སྟོབས་ཤུགས་སྣ་ཚོགས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ།　འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གཞིར་བཟུང་ཐོག་དུས་ཐོག་དང་ནུས་ལྡན་ངང་ཐག་གཅོད་བྱས་ནས།　གནས་བབ་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་དགོས།　སྡེ་ཚན་དང་མི་སྒེར་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ།　ཉེན་རྟོག་པའི་ཁ་པར110དང་ཡང་ན་ཐབས་ལམ་གཞན་དག་བརྒྱུད་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྙན་སེང་ཞུ་བ་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་མ་ལག་འཚོལ་ཞིབ་དང་གསར་འཛུགས་བྱེད་དགོས།

སྙན་ཞུའི་ནང་དོན་ནང་གཙོ་བོ་དུས་ཚོད་དང་།　ས་གནས།　ཆ་འཕྲིན་ཡོང་ཁུངས།　དོན་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ།　ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས།　གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཚད།　མི་སྣ་ཤི་རྨས(ནད་པ)དང་འབྲེལ་གཏུག་ཆད་པའི་གནས་ཚུལ།　འཕེལ་ཕྱོགས།　སྤྱད་ཟིན་པའི་བྱེད་ཐབས་སོགས་ཚུད་ཡོད།

(2)ས་གནས་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་དང་།　དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་བསྡུ་ལེན་དང་ཞིབ་བཤེར།　ཞིབ་འཇུག་བརྡར་གཅོད་བཅས་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་བསྣན་ནས་གཏན་འབེབས་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པར་མ་ཟད་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས།

(3)དོན་རྐྱེན་དེ་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་དང་ཚབས་ཆེན་གྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་སྲིད་ན།　འཕྲལ་མར་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་ལས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་རིམ་པ་དབྱེ་བའི་ཚད་གཞིའི་ཚོད་འཛིན་མི་ཐེབས།

3.3.2　དང་ལེན་རིམ་པ་དབྱེ་བ།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།　རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་གྱི་རིམ་པ་ནི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་ཆོས།　གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཚད།　ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་གཞིགས་ནས་མཐོ་བ་ནས་དམའ་བའི་བར་རིམ་པ་དང་པོ་དང་།　རིམ་པ་གཉིས་པ།　རིམ་པ་གསུམ་པ།　རིམ་པ་བཞི་པ་བཅས་སུ་དབྱེ་ཡོད།　ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་དང་གོ་རིམ་ཞིབ་ཕྲ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་སྡེ་ཚན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནང་ཁ་གསལ་བཟོ་དགོས།

ས་གནས་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས།　འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་ལམ་ལུགས་སྔར་བས་ཞིབ་ཕྲར་གཏོང་བ་དང་།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནང་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་རིམ་པ་གཏན་འཁེལ་བྱ་དགོས།

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས།　འབྲེལ་ཡོད་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་སྡེ་ཚན་གྱིས་འཕྲལ་མར་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གཞིར་བཟུང་།　འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་དགོས་པར་མ་ཟད།　འཕེལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་དང་ལེན་རིམ་པ་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།　བྱུང་ཚད་ཉུང་བ་དང་།　ཉེན་ཁ་ཆེ་བ།　རྒྱུན་སྲོལ་ལས་བརྒལ་བའི་ཐལ་དྲགས་པའི་དོན་རྐྱེན་ལ་འཕྲལ་ཐག་ཆོད་པོས་རིམ་པ་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་དང་ལེན་བྱས་ཏེ།　མགྱོགས་མྱུར་དང་ནུས་ལྡན་ངང་གནས་ཚུལ་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པར་ཁག་ཐེག་བྱེད་དགོས།

3.3.3　　བཀོད་འདོམས་མཐུན་སྦྱོར།

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་བྱེད་པར་ཀྲུང་དབྱང་དང་ས་གནས་ཀྱིས་རིམ་དབྱེ་བཀོད་འདོམས་དང་དཔུང་ཁག་གི་ཆེད་ལས་བཀོད་འདོམས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པའི་བཀོད་འདོམས་ལམ་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེ་བའམ་ཡང་ན་ཚབས་ཆེན་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བར་ཐོག་མའི་བརྡར་གཅོད་བྱེད་ཚེ།　རྩ་དོན་ཐོག་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སའི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཅུང་ཆེ་བ་དང་སྤྱིར་བཏང་གི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བར་ཐོག་མའི་བརྡར་གཅོད་བྱས་ན།　རྩ་དོན་ཐོག་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པ་དང་རྫོང་རིམ་པའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་སོ་སོར་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས།　སྲིད་འཛིན་ཁུལ་ལས་བརྒལ་བ་ཡིན་ན།　འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་གྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ཁ་གཏད་གཅོག་པའམ་ཡང་ན་ཐུན་མོང་གི་རིམ་པ་གོང་མའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས།　སྲིད་འཛིན་ཁུལ་དེ་གའི་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ནུས་པ་ལས་བརྒལ་ན།　རིམ་པ་གོང་མའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་དང་ལེན་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་བཀོད་འདོམས་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་དགོས།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་སམ་ཡང་ན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཆོག་མཆན་བརྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་གསར་དུ་བཙུགས་ནས།　ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་བཀོད་འདོམས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་དགོས།

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ཁྲོད།　ཡུལ་དངོས་སུ་བསྐྱོད་པའི་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་དང་།　སྒྲིག་ཆས།　དངོས་རྫས་སོགས་ཚང་མས་ཡུལ་དངོས་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་བཀོད་གཏོང་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་པ་དང་།　དེའི་ནང་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་བཀོད་འདོམས་འབྲེལ་བ་དང་བཀོད་འདོམས་དབང་ཚད་ལྟར་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ།　ཕན་ཚུན་འབྲེལ་མཐུད་དང་གཞོགས་འདེགས་བདེ་བླག་ཡོང་བའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།

3.3.4　　ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས།　

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས།　འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྟོབས་ཤུགས་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་རུབ་བྱས་ཏེ།　འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་དང་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས།　མི་སྣ་འཚོལ་སྐྱོབ་དང་ཉེན་སྐྱོབ་གེགས་སེལ།　སྨན་བཅོས་རོགས་སྐྱོབ།　ཐར་ཐོར་དུ་སྤོ་སྒྱུར་བྱེད་པ།　གནས་སྐབས་བཀོད་སྒྲིག　འཕྲལ་སྡོམ་རོགས་སྐྱོབ།　ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་ཞིབ་དཔྱད་བརྡར་གཅོད།　གྱོང་གུན་ཚོད་དཔག　བཀག་སྡོམ་ཚོད་འཛིན།　སྒྲིག་ལམ་སྲུང་སྐྱོབ།　འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་སོགས་ཐག་གཅོད་ལས་དོན་སྤེལ་བ་དང་།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱིས་བཟོ་སྲིད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གནོད་འཚེའི་ངོ་བོ་དང་།　ཚད་གཞི།　ཁྱབ་ཁོངས་བཅས་དང་འཚམ་པའི་བྱེད་ཐབས་སྤྱོད་དགོས་པར་མ་ཟད།　ཞར་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་བར་སྔོན་འགོག་བྱེད་དགོས།　དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྡེ་ཚན་དང་མི་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་ཁྲིམས་ལྟར་བསྡུ་ལེན་དང་བསྡུ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་རྫས་སུ་བརྩིས་ཆོག　ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་རོགས་སྐྱོར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་དགོས།　འབྲེལ་ཡོད་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་ཞིབ་ཕྲ་དེ་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནང་སྔར་བས་ཁ་གསལ་བཟོ་དགོས།

རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པས་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་སྐབས།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་གཤམ་གསལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱོད་དགོས་པ་སྟེ།

(1)འབྲེལ་ཡོད་ས་ཁུལ་དང་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཁུར་བ་དང་།　སྨན་བཅོས་ཆེད་མཁས་པ།　འཕྲལ་སྡོམ་དཔུང་ཁག་བཅས་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ནང་ཞུགས་རྒྱུའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་པ།

(2)འབྲེལ་ཡོད་ས་ཁུལ་དང་སྡེ་ཁག་ལ་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་པར་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་དགོས་པ་དང་།　དེའི་ནང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སའི་ཀྲུང་དབྱང་སྡེ་ཚན་དང་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་པ་དང་།　ཕྱོགས་སོ་སོའི་འཕྲལ་སྡོམ་ཐོན་ཁུངས་བཀོད་གཏོང་བྱེད་པ་སོགས་ཚུད་ཡོད།

(3)ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་བཏོན་པའི་རེ་འདུན་ལས་དོན་དག་གལ་ཆེན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ནས་ཇུས་ཐག་གཅོད་པ།

(4)དུས་ཐོག་ཏུ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ལ་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ལས་དོན་གྱི་འཕེལ་རིམ་གནས་ཚུལ་སྙན་སེང་ཞུ་བ།

(5)དོན་དག་གལ་ཆེན་གཞན་དག་ཞིབ་འཇུག་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ།

3.3.5　　ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་གླེང་ཕྱོགས་ཁྲིད་སྟོན།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས།　འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཏན་འབེབས་ལྟར་དུས་ཐོག་ཏུ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་མདོར་བསྡུས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་།　དེ་རྗེས་ཞིབ་དཔྱད་རགས་ཙམ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དང་།　ཁ་གཏད་གཅོག་ཐབས་སྤྱད་ཟིན་པ་སོགས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད།　དོན་རྐྱེན་ཐག་གཅོད་བྱས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་རྗེས་མཐུད་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལས་དོན་ཡག་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།

ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེ་བ་དང་ཚབས་ཆེ་བའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་མི་སྣ་ཤི་རྨས་ཚབས་ཆེན་བྱུང་བའམ་ཡང་ན་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཅུང་ཆེན་པོ་ཐེབས་རྗེས།　ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་ངམ་ཡང་ན་སྣེ་ཁྲིད་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་འགན་འཁུར་མཁན་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།　རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པས་ཁ་གཏད་གཅོག་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་སམ་ཀྲུང་དབྱང་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའུ་ཡི་སྣེ་ཁྲིད་ཐག་གཅོད་བྱེད་འགན་འཁུར་མཁན་གྱི་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།　སྤྱིར་བཏང་གི་གནས་ཚུལ་འོག་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆུ་ཚོད24ནང་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་ཐོག་མ་འཚོགས་དགོས།

གླེང་ཕྱོགས་ཁྲིད་སྟོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ།　གཏན་འབེབས་ལྟར་དུས་ཐོག་དང་ཡང་དག་པ།　ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དང་མཐུན་པ།　ཕྱོགས་ཡོངས་བཅས་ཀྱིས་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་དང་།　ཆ་འཕྲིན་རྫུན་མའམ་ཆ་ཚང་མིན་པ་དུས་ཐོག་ཏུ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས།

3.3.6　　འཕྲལ་སྡོམ་མཇུག་སྒྲིལ་བ།

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་ལས་དོན་མཇུག་སྒྲིལ་བའམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་འཇིགས་སྐུལ་དང་གནོད་འཚེ་ཚོད་འཛིན་དང་མེད་པར་བཟོས་རྗེས།　"སུས་ལག་བསྟར་བྱས་ན་སུས་མཚམས་འཇོག་པའི"རྩ་དོན་ལྟར།　འབྲེལ་ཡོད་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་ངམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་དང་སྡེ་ཁག་གིས་འཕྲལ་སྡོམ་མཇུག་སྒྲིལ་བའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་དང་།　ཡུལ་དངོས་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་བཙུགས་པ་རྣམས་དུས་ཐོག་ཏུ་མེད་པར་བཟོ་དགོས།　དུས་མཚུངས་སུ་དགོས་ངེས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་ནས་རྗེས་བྱུང་དང་ཞར་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ནམ་ཡང་ན་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བསྐྱར་དུ་འབྱུང་བར་སྔོན་འགོག་བྱ་དགོས།

3.4　　སླར་གསོ་དང་བསྐྱར་སྐྲུན།

3.4.1　གནོད་ཕྱིའི་ཐག་གཅོད།

ས་གནས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་རོགས་སྐྱོབ་དང་ཁ་གསབ།　སེམས་གསོ།　གཟིགས་སྐྱོང་།　བཀོད་སྒྲིག　སྐྱིན་ཚབ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་སྒྲིག་འཛུགས་ལེགས་པར་བྱས་ཏེ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་མང་ཚོགས་ལ་སེམས་ཁམས་རོགས་སྐྱོར་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཞབས་ཞུ་འདོན་སྤྲོད་བྱས་ཏེ།　རིམས་ནད་འགོག་བཅོས་དང་ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།　བསྡུ་སྤྱོད་བྱས་པའི་རྒྱུ་ནོར་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱས་ཆོག་པའི་ཆ་ཤས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་།　རྒྱུ་ནོར་བསྡུ་སྤྱོད་དང་བསྡུ་སྤྱོད་བྱས་པའམ་ཡང་ན་བསྡུ་སྤྱོད་བྱས་རྗེས་གཏོར་བརླག་དང་བོར་བརླག་བྱུང་ན་གཏན་འབེབས་ལྟར་ཁ་གསབ་སྤྲོད་དགོས།　འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་མྱུར་དུ་རོགས་སྐྱོབ་མ་དངུལ་དང་དངོས་ཟོག་ཞིབ་དཔྱད་གཏོང་སྤྲོད་བྱ་དགོས།

3.4.2　　བརྟག་དཔྱད་དང་དཔྱད་དཔོག

འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱིས་བཟོས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་གྱོང་གུན་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་དཔྱད་དཔོག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད།　འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་གཞི་བསྡུ་རུབ་དང་།　ལེགས་སྒྲིག　ཡིག་ཚགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འཇུག་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།　དེའི་ནང་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་ཡིན་ན།　རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་བརྟག་དཔྱད་ཚོ་ཆུང་མངགས་པའམ་ཡང་ན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལ་སྣེ་ཁྲིད་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་སྤྲད་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་དང་མཉམ་དུ་དོན་རྐྱེན་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་དང་།　བརྒྱུད་རིམ།　ངོ་བོ།　ཤུགས་རྐྱེན།　གྱོང་གུན།　འགན་འཁྲི་སོགས་རྩད་གཅོད་དང་།　ཉམས་མྱོང་བསླབ་བྱ་ཕྱོགས་སྡོམ།　ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་བསྐྱར་བཤེར་དཔྱད་དཔོག་བྱེད་དགོས་པ་དང་།　ལེགས་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་བཏོན་ཏེ།　ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པར་མ་ཟད།　འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱ་དགོས།　འབྲེལ་ཡོད་སྡོམ་ཚིག་དེ་གནོད་འཚེ་རོགས་སྐྱོབ་དང་།　གནོད་འཚེ་སྐྱིན་ཚབ།　སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན།　འགན་འཁྲི་རྩད་གཅོད་བཅས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་སར་བརྩི་དགོས།

ས་གནས་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ལོ་འཁོར་གོང་མའི་ནང་བྱུང་བའི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་དཔྱད་དཔོག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་དགོས།

3.4.3　　སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན།

སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན་ལས་དོན་ལ་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་།　ས་གནས་ཀྱིས་གཙོ་གཞིའི་འགན་ཁུར་བ།　སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཞུགས་པ་བཅས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་།　རྩ་དོན་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་འགན་འཁུར་དགོས།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་གཅིག་གྱུར་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་དགོས་ན།　དོན་རྐྱེན་བྱུང་་སའི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་གིས་རེ་འདུན་འདོན་པ་དང་།　རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་བརྟག་དཔྱད་དཔྱད་དཔོག་སྙན་ཞུ་དང་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ས་ཁུལ་གྱི་སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན་གྱི་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་ནས་ཐག་གཅོད་གྲོས་གཞིའམ་བསམ་འཆར་བཏོན་ཏེ།　རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ཆོག་མཆན་སྤྲད་རྗེས་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས།

4　　འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་།

4.1མི་ཤུགས་ཐོན་ཁུངས།

(1)རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་མེ་གསོད་རོགས་སྐྱོབ་དཔུང་ཁག་ནི་འཕྲལ་སྡོམ་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་གྲབས་རྐང་འཛིན་སྟོབས་ཤུགས་ཡིན་པས།　སྟོབས་ཤུགས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།　དྲིལ་བསྒྲགས་དང་དྲ་འཕྲིན།　བཟོ་ལས་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན།　སྤྱི་བདེ།　རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས།　སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག　སྡོད་ཁང་དང་ཞང་གྲོང་འཛུགས་སྐྲུན།　འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན།　ཆུ་བེད།　ཞིང་ལས་ཞིང་སྡེ།　རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར།　འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ།　སྐད་ཡིག་ཡི་གེ　ནུས་རྒྱུ།　རྒྱལ་སྲུང་ཚན་རྩལ།　གནས་སྤོར་ཡུལ་མི།　ནགས་རྩྭ།　ལྕགས་ལམ།　དམངས་སྤྱོད་མཁའ་འགྲུལ།　ཀྲུང་ལུགས་གསོ་རིག　ནད་འགོག་ཚོད་འཛིན།　མི་དམངས་མཁའ་འགོག　རྒྱ་གྲམ་དམར་པོ་སོགས་སྡེ་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་གྱིས་འགན་འཁྲིའི་ལས་བགོས་དང་དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས།　ད་ཡོད་ཐོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་རིགས་དེའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཆེད་ལས་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།　རྒྱལ་ཁབ་ས་ཁོངས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

(2)ཁྲིམས་ལྟར་དམག་དཔུང་གི་འཕྲལ་སྡོམ་ཆེད་ལས་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་མ་ལག་ནང་བཅུག་སྟེ།　འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་འཕྲལ་རྒོལ་སྟོབས་ཤུགས་སུ་བརྩིས་ནས།　དམིགས་གཏད་རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་དང་འཁྲབ་སྦྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།

(3)ཞང་གྲོང(སྲང་ལམ)དང་།　གསར་སྤེལ་ཁུལ།　བཟོ་ལས་གླིང་ཁུལ།　གྲུ་ཁ།　མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་སོགས་དང་དེ་བཞིན་ཆ་རྐྱེན་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོས(སྡེ་ཁུལ)ཁེར་རྐྱང་དུ་འཛུགས་པའམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས་དང་མཉམ་དུ་གཞི་རིམ་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་རོགས་སྐྱོབ་དཔུང་ཁག་བཙུགས་ནས།　དམངས་འགོག་དམངས་བཅོས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་།　སྔོན་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ནུས་ལྡན་ངང་འདོན་སྤེལ་བྱ་དགོས།

(4)ས་གནས་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།　སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར།　སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་ལ།　འཕྲལ་སྡོམ་རོགས་སྐྱོབ་བྱ་ཡུལ་དུ་ཞུགས་པའི་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས།　ཚད་ལྡན་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་བྱ་སྤྱོད་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་དགོས།

འཕྲལ་སྡོམ་དཔུང་ཁག་སོ་སོའི་དབར་གྱི་རོགས་ལས་གཞོགས་འདེགས་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས་མཉམ་སྦྱོང་དང་མཉམ་སྒྲུབ།　མཉམ་སྟོན་དང་།　འབྲེལ་ཡོད་སྒྲིག་ཆས་དང་ཡོ་ཆས།　དངོས་རྫས།　སྦྱོང་བརྡར་སྒྲིག་བཀོད་སོགས་མཉམ་སྤྱོད་དང་མཉམ་བཀོལ་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ།　བདེ་འཇགས་འགོག་སྲུང་ཡག་པོ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མཉམ་སྡེབ་སྟོབས་ཤུགས་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས།　འཕྲལ་སྡོམ་དཔུང་ཁག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་ལས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས།

4.2　　ནོར་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར།

(1)ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་འགོག་དང་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་མཁོ་བའི་ནོར་སྲིད་གྲོན་དངུལ་དེ་ནོར་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་དབང་ཆ་དང་གཏོང་སྒོའི་འགན་འཁྲི་ལྟར་དབྱེ་འབྱེད་དང་།　རིམ་པ་དབྱེ་ནས་འགན་འཁུར་དགོས།　ས་གནས་སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་གིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་སྔོན་འགོག་དང་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལས་དོན་ལ་མཁོ་བའི་གྲོན་དངུལ་རིམ་པ་དེ་གའི་སྔོན་རྩིས་ནང་འཇུག་དགོས་པ་དང་།　ནོར་སྲིད་དང་རྩིས་བཤེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ནོར་སྲིད་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་མ་དངུལ་བེད་སྤྱོད་དང་ཕན་འབྲས་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་དཔྱད་དཔོག་བྱ་དགོས།

(2)ཚོང་ལས་འགན་བཅོལ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཧུར་ཐག་དང་།　འགན་བཅོལ་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།　གནོད་འཚེ་ཆེན་པོའི་འགན་བཅོལ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་པ་དང་།　ཞིང་སྡེའི་སྡོད་ཁང་འགན་བཅོལ་དང་དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་བཅོལ་དང་དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་།　ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག　ཟས་རིགས་བདེ་འཇགས་འགན་འཁྲིའི་འགན་བཅོལ་སོགས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་།　སྡེ་ཚན་དང་སྤྱི་དམངས་འགན་བཅོལ་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་བྱ་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་སོ་སོས་འཕྲལ་སྡོམ་རོགས་སྐྱོབ་དང་འགོས་ནད་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་སོགས་ཀྱི་ནང་ཞུགས་པའི་མི་སྣར་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་མི་ལུས་རྨས་སྐྱོན་སོགས་ཀྱི་འགན་བཅོལ་ཉོ་དགོས་པ་མ་ཟད།　དགོས་ངེས་ཀྱི་འགོག་སྲུང་སྒྲིག་ཆས་དང་ཡོ་བྱད་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་ནས་བདེ་འཇགས་ཉེན་ཁ་ཉུང་དུ་གཏོང་དགོས།

(3)སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི།　རྩ་འཛུགས་གཞན་དག་བཅས་ཀྱིས་ཞལ་འདེབས་དང་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་དགོས་པ་དང་།　འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཞལ་འདེབས་མ་དངུལ་དང་དངོས་རྫས་བགོ་བཤའ་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།

4.3དངོས་ཟོག་འགན་སྲུང་།

(1)འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་ཡིས་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་སྒྱུར་ཨུ་ལྷན་དང་།　བཟོ་ལས་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན་པུའུ།　སྤྱི་བདེ་པུའུ།　ནོར་སྲིད་པུའུ།　རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་པུའུ།　སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་པུའུ།　འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་པུའུ།　ཚོང་དོན་པུའུ།　རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན།　རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་རྒྱུ་ནོར་ལྟ་སྐུལ་ཨུ་ལྷན།　ཚོང་རའི་ལྟ་སྐུལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུས།　རྒྱལ་ཁབ་འབྲུ་རིགས་དང་གྲབས་གསོག་ཅུས།　རྒྱལ་ཁབ་ནགས་ཚལ་རྩྭ་ས་ཅུས།　རྒྱལ་ཁབ་སྨན་རྫས་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཅུས་སོགས་དང་མཉམ་དུ་འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་རྫས་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་རྫས་གསོག་འཇོག་དང་།　སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གསོག་འཇོག　ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་གསོག་འཇོག་བཅས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།　གསོག་འཇོག་འཆར་འགོད་དང་ཚད་གཞི་བཟོ་བ།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་རྫས་གལ་ཆེན་གྱི་དཀར་ཆག་བཟོ་བ།　དངོས་རྫས་སྣ་ཁ་དང་གསོག་འཇོག་བཀོད་སྒྲིག་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ།　དངོས་རྫས་ཛ་དྲག་སྡེབ་སྐྱེལ་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དངོས་རྫས་གལ་ཆེན་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་ནང་འབྱུང་སྲིད་པའི་དངོས་རྫས་མཁོ་སྤྲོད་དཀོན་པའི་ཐད་གཅིག་སྡུད་ཐོན་སྐྱེད་བཀོད་གཏོང་ལམ་སྲོལ་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་རིན་གོང་ཐེ་གཏོགས་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་ཟོག་ཁ་གསབ་གསར་སྒྱུར་བྱེད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་དང་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་ཟོག་དང་ལྷག་པར་དུ་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོའི་དངོས་རྫས་དང་སྨན་རྫས་སོགས་དུས་ཐོག་ཏུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུའི་ཁག་ཐེག་བྱ་དགོས།

(2)ས་གནས་སྲིད་གཞུང་རིམ་པ་ཁག་གིས་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་སོགས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་།　འཕྲལ་སྡོམ་ཉེན་གཡོལ་བྱ་ཡུལ་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དོ་དམ་བྱེད་པ་དང་།　དངོས་ཟོག་གསོག་འཇོག་དང་འགན་སྲུང་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་དགོས།　སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི།　རྩ་འཛུགས་གཞན་དག་བཅས་ཀྱིས་གཞི་རྩའི་འཕྲལ་སྡོམ་རང་སྐྱོབ་དངོས་རྫས་དང་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོའི་དངོས་རྫས་གསོག་འཇོག་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་དགོས།

4.4འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་འཕྲིན་གཏོང་གློག་ཤུགས་འགན་སྲུང་།

(1)ཕྱོགས་བསྡུས་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།　འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་པུའུ་དང་།　རྒྱལ་ཁབ་ལྕགས་ལམ་ཅུས།　ཀྲུང་གོ་དམངས་སྤྱོད་མཁའ་འགྲུལ་ཅུས།　རྒྱལ་ཁབ་སྦྲག་སྲིད་ཅུས།　ཀྲུང་གོ་རྒྱལ་ཁབ་ལྕགས་ལམ་ཚོགས་པ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་འོག་འཕྲལ་སྡོམ་འགྲིམ་འགྲུལ་ཡོ་བྱད་སྔོན་ལ་བཀོད་སྒྲིག་དང་།　སྔོན་ལ་བཀོད་གཏོང་།　སྔོན་ལ་གཏོང་བ་བཅས་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་།　ལྷག་པར་དུ་མྱུར་བགྲོད་ལྕགས་ལམ་དང་མཁའ་འགྲུལ་གྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ནས།　འཕྲལ་སྡོམ་སྟོབས་ཤུགས་དང་དངོས་རྫས།　སྒྲིག་ཆས་སོགས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་མ་ལག་བསྐྲུན་ནས།　སྐྱེལ་འདྲེན་བདེ་འཇགས་དང་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཤར་བགྲོད་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།　ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་ལྟར་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་འོག་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཡོ་བྱད་བསྡུ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་བཙུགས་ནས།　ཉེན་སྐྱོབ་གེགས་སེལ་མི་སྣ་དང་དངོས་ཟོག་དུས་ཐོག་བདེ་འཇགས་ངང་སྐྱེལ་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱ་དགོས།

འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས།　སྤྱི་བདེ་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་སོགས་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཏན་འབེབས་ལྟར།　ཡུལ་དངོས་དང་འབྲེལ་ཡོད་བགྲོད་ལམ་ལ་འགྲིམ་འགྲུལ་དོ་དམ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས།　སྐྱེལ་འདྲེན་ནུས་ཤུགས་བཀོལ་སྤྱོད་བཀོད་སྒྲིག་དང་འཕྲལ་སྡོམ་ལྗང་མདོག་བགྲོད་ལམ་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།　འཕྲལ་སྡོམ་དངོས་ཟོག་དང་རོགས་སྐྱོབ་སྟོབས་ཤུགས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

(2)བཟོ་ལས་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན་པུའུ་དང་རྒྱང་སྒྲོག་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་འཕྲལ་སྡོམ་འཕྲིན་གཏོང་དྲ་རྒྱ་དང་འཕྲལ་སྡོམ་རླུང་འཕྲིན་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་།　སྤྱི་དམངས་ཀྱི་འཕྲིན་གཏོང་དྲ་རྒྱའི་གནོད་སྐྱོན་གཏོར་བཤིག་འགོག་པའི་ནུས་པ་དང་འཕྲལ་སྡོམ་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།　འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་འཕྲིན་གཏོང་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།　ཐལ་དྲགས་པའི་ཆ་རྐྱེན་འོག་ཡུལ་དངོས་འཕྲལ་སྡོམ་འཕྲིན་གཏོང་འགན་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

(3)རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་སྒྱུར་ཨུ་ལྷན་དང་།　རྒྱལ་ཁབ་ནུས་ཁུངས་ཅུས།　རྒྱལ་ཁབ་གློག་དྲ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གློག་ཤུགས་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།　གློག་ཤུགས་བདེ་འཇགས་འཁོར་སྐྱོད་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་དང་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།　གློག་འདྲེན་སྐུད་ལམ་གལ་ཆེན་གྱི་འཁོར་སྐྱོད་བདེ་འཇགས་དང་འགན་སྲུང་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།　ཐལ་དྲགས་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་འཕྲལ་སྡོམ་གློག་འདོན་དང་གློག་སྒྲོན།　ཡུལ་དངོས་གློག་འདོན་མྱུར་བཅོས་སླར་གསོ་བཅས་ལ་འགན་ལེན་བྱ་དགོས།

4.5ཚན་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར།

(1)ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་དོ་དམ་ཚན་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས།　ལག་རྩལ་གསར་པ་དང་སྒྲིག་ཆས་གསར་པ།　བྱེད་ཐབས་གསར་པ།　སྨན་རྫས་གསར་པ་སོགས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་།　སྔོན་བརྡ།　འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད།　རོགས་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཐད་སྤྱོད་རྒྱུར་མཐོང་ཆེན་བྱ་དགོས།

(2)གོང་ནས་འོག་གི་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་སྟེགས་བུའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།　ལངས་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་ཉེན་ཟོན་ཉེན་བརྡའི་དྲ་རྒྱ་དང་གཞི་གྲངས་ཆེན་མོའི་འདེགས་སྐྱོར།　རིག་ནུས་འཕྲལ་སྡོམ།　འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་སོགས་གྲངས་ཀ་ཅན་གྱི་ནུས་པ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་ཉེན་ཟོན་སྔོན་བརྡ།　འཕྲལ་སྡོམ་ལས་རེས།　ཆ་འཕྲིན་ཡར་སྤྲོད།　བརྙན་ལམ་གྲོས་མོལ།　རམ་འདེགས་ཇུས་གཅོད།　བཀོད་འདོམས་མཐུན་སྦྱོར།　ཐོན་ཁུངས་གཡར་སྤྱོད།　སྔོན་ཇུས་དོ་དམ།　འཕྲལ་སྡོམ་འཁྲབ་སྦྱོང་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།

ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་རང་སོ་སོའི་འགན་འཁྲི་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།　འགན་སྲུང་སྔོན་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ།　ས་གནས་ཀྱིས་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་མགྱོགས་མྱུར་གྱིས་མཉམ་འགུལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་མཛུབ་ཁྲིད་དང་ལྟ་སྐུལ་བྱས་ཏེ།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་འགན་སྲུང་ལམ་སྲོལ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྤྱོད་ཐུབ་པར་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།

5.སྔོན་ཇུས་དོ་དམ།

5.1སྔོན་ཇུས་བཟོ་བ།

རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཆེད་དོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་སྡེ་ཚན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཟོ་འགོད་བྱས་ཏེ།　གོ་རིམ་ལྟར་ཆོག་མཆན་ཞུ་བ་དང་པར་འགྲེམས་བྱ་དགོས།　ས་གནས་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་ས་གནས་དེའི་མ་ལག་གི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་འགན་འཁུར་དགོས།　རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་གལ་ཆེན་སྲུང་སྐྱོང་དང་།　བྱེད་སྒོ་གལ་ཆེན་འགན་སྲུང་།　ས་ཁོངས་རང་བཞིན་དང་འབབ་རྒྱུད་རང་བཞིན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཅས་ཆེད་དོན་ནམ་སྡེ་ཚན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དོ་དམ་ནང་འཇུག་དགོས།

5.2སྔོན་ཇུས་སྦྲེལ་མཐུད།

རིམ་པ་སོ་སོ་དང་རིགས་སོ་སོའི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གོང་འོག་མཐུན་སྦྱོར་དང་གཡས་གཡོན་སྦྲེལ་མཐུད་བྱས་ནས།　སྣོལ་སྡེབ་སྔོན་འགོག་དང་འགལ་བ་མི་ཡོང་བར་བྱ་དགོས།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་ཡིས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་འབྲེལ་མཐུད་ལས་དོན་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་འགན་འཁུར་བ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱ་དགོས།　ཞིང་ཆེན་སོ་སོའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དུས་ཐོག་ཏུ་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་ལ་བསྐུར་དགོས།　རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེད་དོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ལ་ཆོག་མཆན་མ་ཞུས་གོང་སྣེ་ཁྲིད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་གོ་རིམ་ལྟར་འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་དང་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས།　མཐུན་སྦྱོར་སྦྲེལ་མཐུད་བྱ་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་ཀ་ཡག་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།

5.3སྔོན་ཇུས་སྦྱོང་བརྡར།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་སམ་ཡང་ན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་བཟོ་འགོད་སྡེ་ཁག་གིས་འཕྲལ་སྡོམ་འཁྲབ་སྦྱོང་འཆར་གཞི་བཟོ་དགོས་པར་མ་ཟད།　དུས་བཅད་ལྟར་འཁྲབ་སྦྱོང་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གིས་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་དང་གཙོ་གནད་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་འཁྲབ་སྦྱོང་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་དགོས།　ས་གནས་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་སོ་སོས་འཕྲལ་སྡོམ་འཁྲབ་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས།　གསོ་སྦྱོང་འཁྲབ་སྦྱོང་ལས་དོན་ལ་དམ་འཛིན་ཏན་ཏིག་དང་ཞིབ་ཕྲར་གཏོང་རྒྱུར་འགན་ལེན་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས།

5.4སྔོན་ཇུས་དཔྱད་དཔོག་དང་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་པ།

ས་གནས་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་འགུལ་རྣམ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཚད་ལྡན་གྱི་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པ་དང་།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པ་དང་འཁྲབ་སྦྱོང་དཔྱད་དཔོག་བྱས་འབྲས་ལ་གཞིགས་ནས།　འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་ནང་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་ལེགས་སྒྲིག་བྱ་དགོས་པ་དང་།　དུས་བཅད་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ལ་དཔྱད་དཔོག་དང་བཟོ་བཅོས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས།　འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་དམིགས་གཏད་རང་བཞིན་དང་།　དངོས་སྤྱོད་རང་བཞིན།　བཀོལ་སྤྱོད་རང་བཞིན་བཅས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

5.5དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གསོ་སྦྱོང་།

སྔོན་ཇུས་འདི་ལག་ལེན་བསྟར་རྗེས།　འཕྲལ་སྡོམ་དོ་དམ་པུའུ་ཡིས་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་དང་མཉམ་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་།　འགྲེལ་བཤད།　གསོ་སྦྱོང་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ལེགས་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།　ས་གནས་རིམ་པ་ཁག་གི་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གསོ་སྦྱོང་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས་པར་མ་ཟད།　བྱེད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕྲལ་སྡོམ་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་།　གནོད་འགོག་གནོད་འཕྲི་མྱུར་སྐྱོབ།　ཉེན་འགོག་ཉེན་གཡོལ།　འཕྲོད་བསྟེན་རིམས་འགོག　རང་སྐྱོབ་གཞན་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་དང་རྩལ་ནུས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་སློབ་གསོ་གསོ་སྦྱོང་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་སྤེལ་བར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ།　མི་དམངས་ཀྱི་འགོག་སྲུང་འཛིང་རགས་བརྟན་པོ་འཛུགས་དགོས།　འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་སོ་སོས་འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དང་།　འཕྲལ་སྡོམ་མྱུར་སྐྱོབ།　དོ་དམ་མི་སྣ་བཅས་ལ་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ནས་དེའི་འཕྲལ་སྡོམ་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས།

5.6འགན་འཁྲི་དང་བྱ་དགའ་ཆད་གཅོད།　

ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ལས་དོན་ལ་གཏན་འབེབས་ལྟར་ས་གནས་ཏང་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་འགན་འཁུར་ལམ་ལུགས་དང་འགན་འཁྲི་རྩད་གཅོད་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ།　འབྲེལ་ཡོད་ཏང་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པའི་ལྟ་སྐུལ་ནང་དོན་ནང་འཇུག་དགོས།　ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་དང་རོགས་སྐྱོབ་ཁྲོད་བྱས་རྗེས་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ཐུན་མོང་དང་མི་སྒེར་ལ་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་སྤྲོད་དགོས།　ཁྲིམས་འགལ་དང་སྒྲིག་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཡོད་རིགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ལྟར་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་བྱ་དགོས།　གཏན་འབེབས་ལྟར་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཟོ་འགོད་དང་བཟོ་བཅོས་མ་བྱས་པ་དང་།　དུས་བཅད་ལྟར་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་འཁྲབ་སྦྱོང་སྒྲིག་འཛུགས་མ་བྱས་པའི་རིགས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་བྱ་དགོས།　།