མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
སྟོན་གཞོང་ལ་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཏེར་ལེན་ཁ་ཀ་ཧའེ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ས་མུའུ་སྤྱི་ཆིང2000ཡི་ཞིང་སར་སྐྱེས་པའི་ཉི་མ་མེ་ཏོག་ཁྲ་ཆལ་ལེར་བཞད་ཅིང་། གསེར་འོད་ལམ་ལམ་དུ་འཕྲོ་བའི་ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་དང་སྔོ་བསངས་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཀྱི་སྤྲིན་དཀར་གཉིས་ཀྱིས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཞིང་གྲོང་གི་ལྗོངས་རིས་ཤིག་རང་བཞིན་གྱིས་མི་ལ་བསྟར་ཡོང་། འདི་འདྲའི་གཞི་ཁྱོན་ཅན་གྱི་ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་གི་ཁམས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ད་ལྟའི་བར་མཐོང་མྱོང་མེད། དངོས་ནས་རི་མོ་བ་གྲགས་ཅན་ཧྥན་ཀའོ་ཡི་རི་མོ་གསོན་པོ་ཞིག་དང་འདྲ་བྱུང་ཞེས་ཁྲེང་ཏུའུ་ནས་ཡོང་བའི་བརྙན་ལེན་མོས་པ་ཅན་སྐུ་ཞབས་ཀྲང་གིས་དགའ་སྤྲོ་དང་བཅས་དེ་སྐད་ལབ་བྱུང་།
སྔོན་ཆད་མྱ་ངམ་ཐང་དེ་ད་ནི་སེར་ལམ་ལམ་གྱི་ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་དང་ལྗང་ཏིག་ཏིག་གི་མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་གཉིས་སྐྱ་གཅིག་ཏུ་འཐིབས་ཤིང་། རྒྱང་རིང་གི་སྒར་སའི་རྟེན་གཞིའི་རས་གུར་ནི་ནམ་མཁའི་སྐར་ཚོགས་ས་ལ་འཐོར་བ་དང་འདྲ། ས་མུའུ་ཁྲི་ཡི་གཟན་རྩྭའི་རྟེན་གཞི་རུ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་རྩྭ་སྔོན་བརྔ་སྡུད་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཡི་ཁེངས་བ་སོགས་ཡུལ་འདིས་རྒྱང་རིང་གི་ཡུལ་སྐོར་བ་སྐོར་དང་ཁྱུ་བྱས་ནས་གནས་འདིར་འདྲེན་བཞིན་ཡོད།
ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་ནི་གྲང་ངར་དང་བ་ཚྭ་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ས་རྒྱུ་ཇེ་ལེགས་སུ་ཡང་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་དང་། ས་མུའུ་རེ་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལོ་ཏོག་ལས་ཕན་ཁེ་སྒོར2000ཡན་བསྐྲུན་ཐུབ་ཅེས་ཀ་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོང་གཙོ་མཱ་ཧའེ་ཕིང་གིས་དེ་ལྟར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་བྱུང་། “ཁེ་ལས+རྟེན་གཞི+ཞིང་ཁྱིམ”བཅས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་བརྒྱུད་ཉེ་འཁོར་གྲོང་མིའི་ལས་ཞུགས་ལ་སྐུལ་འཁྲིད་ཐུབ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་གི་འབྲུ་སྣུམ་དང་། སྦྲང་རྩི་ལ་སོགས་བཟོ་སྣོན་གྱི་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་བྱས་ནས“འདེབས་འཛུགས་ནས་ཡུལ་སྐོར་དང་བཟོ་སྣོན”གྱི་ཐོན་ལས་འབྲེལ་ཐག་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་གྲུབ།
ད་ལོར་གཏེར་ལེན་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་བཞད་པའི་དུས་དང་བསྟུན་ནས་གསེར་མདོག་གི་མེ་ཏོག་བཞད་པའི་མཚོ་མོ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་སྐོར་དུས་བཟང་ཞིག་གསར་དུ་བཏོན་པར་མ་ཟད། ཞིང་ཁྱིམ་སྤྲོ་སྐྱིད་གླིང་དང་། བརྙན་པར་འགྲན་སྡུར། ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་གི་ཁྲོམ་ར་ལ་སོགས་བྱེད་སྒོ་སྤེལ། འདི་རུ་ཡོད་པའི་ཞིང་ཁྱིམ་གྱི་དྲོ་ལྡན་བརྔོ་ཚལ་གྱི་དྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཞིམ་པར་མ་ཟད། ཡུལ་དངོས་སུ་ཉི་དགའ་མེ་ཏོག་བཏོག་ཆོག་པས། བྱིས་པ་རྣམས་དེ་ལ་འཁོར་ནས་འགྲོ་འདོད་མེད་པར་གྱུར”ཞེས་ཁྱིམ་མང་གང་བོ་ཡུལ་སྐོར་ལ་ཡོང་བའི་ལྕམ་མོ་ལི་ཡིས་སྤྲོ་བ་དང་བཅས་ནས་དེ་ལྟར་བཤད།
བསྡོམས་རྩིས་ལྟར་ན། མེ་ཏོག་གི་མཚོ་མོ་དེས་ཟླ7པ་ཁོ་ནས་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས6000ལ་བརྒལ་བ་སྣེ་ལེན་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཉེ་འཁོར་གྱི་གསོལ་ཁང་དང་། དམངས་ཤག་གི་ཡོང་འབབ40%འཕར་བར་སྐུལ་འཁྲིད་ཐུབ་ཡོད། ཡུལ་འདིས་ཞིང་ལས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས་ཞིང་གྲོང་དར་སྤེལ་ལ་གསོན་ཤུགས་བསྩ་ལ་བཞིན་ཡོད།
མེ་ཏོག་གི་མཚོ་མོ་ལས་གཞན་ད་དུང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀ་ཧའེ་དབྱི་ཧྲན་ནན་མུ་སྐྱེ་ཁམས་སྒར་ས་རུ་ནམ་མཁའི་སྒལ་ཚིགས་ལ་ལག་པའི་རེག་ཐུབ་པ་ལྟ་བུའི་མྱོང་བ་ཉམས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ། “གུར་དུ་ཉལ་ནས་སྟེང་ལ་བལྟས་ན་མཚན་མོའི་སྐར་ཚོགས་མཐོང་ཐུབ་པས། མྱོང་རོལ་དེ་ལྟ་བུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཧ་ཅང་དཀོན”ཞེས་ཧྲང་ཧའེ་ནས་ཡོང་བའི་ལྕམ་མོ་ཝང་གིས་དགའ་སྤྲོད་དང་བཅས་དེ་ལྟར་བརྗོད། འདི་ལྟ་བུའི་ནམ་མཁའ་སྐར་ཚོགས་དང་། གུར། མེ་ཕུང་སྐོར་བྲོ། བརླན་སའི་འདབ་ཆགས་སོགས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དགའ་ཚལ་དེ་ད་ལྟ་ཡུལ་སྐོར་སྐོར་ལམ་གྱི་ཆེས་དགའ་བསུ་ཐོབ་པའི་གནས་དཔེ་མེད་པ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་བཞིན་གདའ།
སྒར་ས་གཉེར་སྐྱོང་བས“གུར་ཐོབ་དཀའ”ཞེས་པས་ཡུལ་སྐོར་དུས་བཟང་གི་ཚུལ་དེ་བསྟན། གུར་སྔ་མོ་ནས་མངག་ཉོ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཉེ་འཁོར་གྱི་གྲོང་མིས་རང་སྒེར་གྱིས་གཉེར་བའི་ཚོང་ཁང་ཡང་ཧ་ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད། གྲོང་མི་ཨ་ཅེ་མཱ་ཡིས་སྒར་སའི་ཉེ་སར་ཚོང་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གཉེར་ནས་ཞོ་དང་ནས་ཕྱེས་བག་ལེབ་བཟོས་པ་ལ་ཚང་མ་རྩོད་རེས་བྱས་ནས་ཉོས་ཚར་འགྲོ་བ་དང་། “ཡུལ་སྐོར་དུས་བཟང་གི་སྐབས་ལ་ཟླ་རེར་སྒོར4000ལྷག་རེག་ཐུབ”ཅེས་མོས་དཀར་ཡོལ་འབྱིད་ཞོར་དུ་བཞིན་ལ་འཛུམ་གྱིས་ཁེངས་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་བྱུང་བ་དང་། འཛུམ་མདངས་དེ་ནི་མཐོ་སྒང་གི་ཉི་འོད་ལས་ཀྱང་མཛེས།
“སྔོན་ཆད་རྒྱང་རིང་ལ་བལྟས་ན་ཧ་ཅང་སྐྱ་ཐལ་བ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་མིག་མདུན་ཡོངས་སྔོ་ལྗང་ལྗང་གི་ལོ་མས་བསྟིམས། ”ཞེས་ཀ་ཧའེ་གྲོང་རྡལ་ཐའོ་ཧ་གྲོང་ཚོའི་རྩྭ་ལྡུམ་གྱི་གསེང་ན་འབྲོག་པ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་རླུང་གིས་གཡོ་སྐྱོམས་བྱེད་པའི་རྩི་ཤིང་ལ་རེག་ཞོར་དེ་ལྟར་བཤད། མཚོ་སྔོན་པིན་ཧྲན་རྩྭ་ལས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིས་ས་འདིར་མུའུ་ཁྲི་ཡི་གཟན་རྩྭའི་རྟེན་གཞི་ཞིག་བཙུགས་ཤིང་། མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་དང་དུག་སྲན་བཏབས་པའི་ཞིང་ས་ནི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ས་གདན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐང་ལ་བཤམས་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས།
ང་ཚོས‘ཀུང་སི+མཉམ་ལས་ཁང+འབྲོག་ཁྱིམ’བཅས་འབྲེལ་བའི་ལག་ཐབས་བརྒྱུད་དེ། འབྲོག་ཁྱིམ256གི་ཡོང་འབབ་གཏན་འཇགས་བྱས་ཡོད་ཅེས་པིན་ཧྲན་རྩྭ་ལས་ཀྱི་སྤྱི་གཉེར་བ་པའོ་ཡུན་ཅའེ་ཡིས་རྩྭ་སྔོན་བརྔ་བསྡུ་ལ་བྲེལ་བའི་འཕྲུལ་ཆས་བསྟན་ཞོར་དེ་ལྟར་བཤད། ས་ཞིང་བརྒྱུད་བཤུག་མ་དངུལ་གྱི་ཁར་ལས་གླ་བསྣན་པས་མཉམ་ལས་འབྲོག་ཁྱིམ་གྱི་ཆ་སྙམས་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི2ལས་བརྒལ་བ་འཕར་ནས་སྔོན་ཆད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁུར་པོ་དེ་ད་ལྟ“ལྗང་མདོག་དངུལ་ཁང”དུ་བསྒྱུར།
ཤེས་གསལ་ལྟར་ན། 2025ལོར་ཀ་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཟན་རྩྭ་འདེབས་འཛུགས་གཞི་ཁྱོན་དེ་ས་མུའུ་ཁྲི12.7ལ་བསླེབས་ཤིང་། དེའི་ནང་མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་གིས་ས་མུའུ་གཅིག་ནས་སྤྱི་རྒྱ3000ལེན་ཐུབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཟང་པོ་བླངས་ནས་ས་གནས་ཀྱི་ཕྱུགས་ལས་གོང་སྤེལ་ལ་འདེགས་སྐྱོར་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ནང་གི་ཧྲན་ཞི་དང་ཀན་སུའུ་སོགས་སུ་འཚོང་བཞིན་ཡོད།
མཚོ་འཕགས་སྨི3000གི་མཐོ་སྒང་དུ། ཞིང་ལས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་སྤེལ་གྱི་འཚོལ་ཞིབ་དང་ལག་ལེན་དེས་ས་གནས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་གསེར་འོད་འཕྲོ་བའི་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་བུ་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པར་མ་ཟད། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་ཐོན་ལས་དར་སྤེལ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་འཚོ་སྡོད། ཡུལ་སྲོལ་དཔལ་ཡོན། བཅོས་སྐྱོང་ཕན་ལྡན། འཚོ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་འཛོམས་པའི་ཞིང་གྲོང་དར་སྤེལ་གྱི་ལྗོངས་རིས་གསར་པ་ཞིག་ཀྱང་བྲིས་ཡོད།
འབྱུང་འགྱུར་གཏེར་ལེན་ཁང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་མུ་མཐུད་དུ་ཞིང་ལས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལུས་རྩལ་བདེ་ཐང་བཅས་སྣ་མང་མཉམ་འདྲེས་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་། ཐོན་ལས་སྒྲིག་བཀོད་ལེགས་སྒྱུར་རྒྱུན་སྐྱོང་། རྨང་གཞི་སྒྲིག་ཆས་འཐུས་ཚང་། ཞབས་ཞུ་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་བཅས་བཏང་སྟེ། དཔེ་སྟོན་ཁུལ་དེ་མཐོ་སྒང་གི་དེང་རབས་ཞིང་ལས་གོང་སྤེལ་ལ་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ས་ཁོངས་ཀྱི་ཞིང་གྲོང་དར་སྤེལ་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཏུ་འབད་པས་བསྐྲུན་ནས་ཕུགས་ཀྱི་རེ་འདུན་དེ་མཐོ་སྒང་གི་འཛིན་མའི་ཁྱོན་ན་མེ་ཏོག་བཞིན་བཞད་ཅིང་འཚར་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ངེས་རེད།
