མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དང་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་ཆེད།གྲོང་གསེབ་བཅོས་སྐྱོང་ཞིབ་ཚགས་ཅན་དང་།གནད་སྨིན་ཅན།ལས་ཆོད་ཆེ་བ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རིགས་དབྱེའི་དོ་དམ་ལས་དོན་ཁྱབ་གདལ་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས“གྲོང་ཚོ་རིམ་པའི་རང་དཔྱད་དང་།མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚད་ལེན་དཔྱད་བསྡུར།ཤང་གྲོང་གི་དཔྱད་བསྡུར་གཏན་འབེབས།རྫོང་རིམ་པའི་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་པ”བཅས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་རྫོང་དང་ཆུས་ཚན་པར་བྱས་ནས་གྲོང་ཚོ་ཁག་ལ“མཁར་རྫོང་སྟོན་གྲངས”ཀྱི་ཚད་ལེན་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ་དང་།ཞིབ་ཕྲའི་ནང་ཚན་ཁག་འཁོར་སྐྱོད་བྱས་ཚུལ་དང་།ཏང་ཡོན་དཔུང་ཁག་དང་དེ་བཞིན་རྗེས་གྲབས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་།ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ།གྲོང་ཚོ་རིམ་པའི་དམངས་གཙོའི་གྲོང་ཚོ་917གྱིས་རིགས་དབྱེའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་རིང་གནས་ཚད་དང་འབེན་ལ་ཕྱོགས་ནས་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་།“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་སྣེ་ཁྲིད་དང་།གྲོང་ཚོ་འབྲིང་གྲས་འགྲན་རྩོད།གྲོང་ཚོ་ཉམས་ཞན་རྗེས་འདེད”བཅས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་རི་མོ་གསར་པ་རིམ་བཞིན་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ཁྲུང་ཁྲུང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་སྟོབས་ཆེའི་གྲོང་ཚོའི་དཔེ་སྟོན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
“གསར་གཏོད་ཡོད་པ་དང་།མཐོར་གཏོང་ཡོད་པ།དཔེ་སྟོན་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་པ”བཅས་ཀྱི“ཡོད་པ་གསུམ”གྱི་ལས་ཀའི་དམིགས་ཚད་ལ་དམིགས་ནས་ཟི་ལིང་གིས“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི”འདུ་འགོད་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་གྲོང་ཚོ་གཏོད་པ་དང་དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེ་13ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པ་བརྒྱུད《ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོང་གསེབ་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེ་བདམས་བསྒྲིགས》དེ“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་ཉམས་མྱོང”དེ་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱིས་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པའི“ལེགས་ཆས”སུ་བསྒྱུར་ཡོད།
ཏ་ཐུང་ཧུའེ་རིགས་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་ལིའང་ཅའོ་ཤང་ཧྲང་ཀྲི་ཆོན་གྲོང་ཚོར་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ལག་ལེན་དེ་བས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོད།གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་གྱོན་ཆས་ལས་སྣོན་རླངས་འཁོར་དེ་གྲོང་མིའི་སྒོ་རྩར་བསྐྲུན་པ་དང་།མ་བཅོས་རྒྱུ་ཆ་ལས་སྣོན་བྱེད་པ་ནས་གྱོན་ཆས་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་པའི་འབྲེལ་ཐག་ཧྲིལ་པོའི་གཉེར་སྐྱོང་བར་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་ལ་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་5བྱུང་བ་མ་ཟད།གྲོང་མི་ཚོར་“ཐོག་ཁང་དུ་ཕྲུ་གུ་ཁྲིད་པ་དང་ཐོག་ཁང་འོག་ཏུ་ལས་ཀ་བྱེད་པར”དེ་བས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལོ་རེར་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་གྲོང་མི་མཱ་ཞའོ་ལིང་གིས་འཚེམ་འཁོར་ཐོག་སྤོས་ནས“རང་ཉིད་ལ་འཁོར་ཁང་དེ་ཡོད་པས་ཁབ་མགོ་དང་སྐུད་པ་ལས་ཀྱང་འཚོ་བ་ཡག་པོ་སྐྱེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།ཀུའུ་ཚང་གིས་ཡོང་འབབ་གསོག་པར་འཐུས་ཤོར་མི་གཏོང་ཀ་མེད་བྱུང”ཞེས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་ངང་བཤད།
གྲོང་མིས་གྲོང་ཚོའི་གྱོན་ཆས་ལས་སྣོན་བཟོ་གྲྭའི་ལས་ཞུགས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།
གྲོང་ཤར་ཆུས་ཝང་ཅ་ཀྲོང་གྲོང་ཚོས“ཁྲོམ་རའི་བསམ་གཞིག”ལ་བརྟེན་ནས་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྒོ་ངའི་བག་ལེབ་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད།དེ་སྔའི་ཁ་ཐོར་དུ་གནས་པའི་ཚོང་ཟོག་ཆུང་ངུའི་ཁྲོམ་ར་དེ་ད་ཆ་ས་ཆ་སྤྱི་ཆིང་བཞི་དང་གཉེར་སྐྱོང་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ་ཁྲི་10ཟིན་པའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚོང་ར་ཆེ་གྲས་སུ་གྱུར་ནས་ལོར་ཁེ་སྤོགས་སྒོར་ཁྲི་2000ཙམ་ཟིན་པ་དང་མི་4000ལས་ཞུགས་བསྡུ་ལེན་བྱས་པའི་ནང་གྲོང་ཚོ་དེ་གའི་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་གྲངས་20%ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།གྲོང་མི་ཝང་ཧྭ་ཡིས“ངའི་བུའི་ལས་ཀའི་གནད་དོན་ཡང་ཐག་གཅོད་ཐུབ་ཡོད།ད་ཆ་ཚང་མའི་ངར་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད།སྔོན་ཆད་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ས་ཞིག་ཡོད།ད་ཆ་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ཀྱི‘ནོར་གཞོང’ཞེས་པ་དེ་དངོས་གནས་དེ་བས་ཀྱང་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ཁྲུན་མིའོ་ཅིན་ཧྥ་འབྲིང་རིམ་གྲོང་ཚོས་ལེགས་གཏོད་བྱས་ནས“རིམ་སྤར་གྱི་ལམ་བུའི”བཏོད་པ།
“ཀྲི་པུའུ་ཚན་ཁག་ཡག་པོ་དང་།ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ།ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཡག་པོ།ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཡག་པོ།བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་ལེགས་པ་བཅས་ཀྱི“ཡག་པོ་ལྔའི”དམིགས་ཚད་ལ་དམིགས་ནས་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས“འབྲིང་རིམ་གྲོང་ཚོ”ལ“རིམ་སྤོར་ལམ་ཐིག་རི་མོ”གཏན་འཁེལ་བྱས་ཏེ་གསར་གཏོད་བྱེད་སྒོ་ཧུར་ཐག་སྤེལ་ནས་ལོ་ལྟར་ཁོངས་གཏོགས་གྲོང་ཚོའི་གྲངས་འབོར་གྱི་5%ལས་མི་དམའ་བའི་བསྡུར་ཚད་ལྟར“འབྲིང་རིམ་གྲོང་ཚོ”དེ“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེན”དུ་རིམ་སྤོར་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ནང་གནས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་འཕེལ་བ་བྱས་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་པོ་དང་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།
གྲོང་ནུབ་ཁུལ་གྱིས“ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་གི་བྱེད་ཐབས་མཉམ་སྤྱོད”བཏོན་ནས“རྗེས་སྙེག་ཞབས་ཞུ་དང་།སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་གསོ་སྐྱོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར།གསོ་སྦྱོང་དང་ནུས་པ་གསོ་སྐྱོང་བཅས་བྱེད་པའི”ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་གི་བྱེད་ཐབས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གསོ་སྦྱོང་བྱས་པ་བརྒྱུད་གྲོང་ཚོ“ཨུ་ལྷན་གཉིས”ཀྱི་ཚན་ཁག་དེ“ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་པ་”ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།དེ་དང་ཆབས་ཅིག་རང་ཡུལ་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་སྐུལ་ལྕག་ལམ་སྲོལ་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས“ཀན་ལིན་འདུ་འགོད”ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཞབས་ཞུའི་ལས་སྟེགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བ་དང་།ཁྲོམ་རའི་མདུན་ལམ་ཆེ་བ།དཔེ་སྟོན་སྣེ་ཁྲིད་སྟོབས་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་རང་ཡུལ་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣས་བཙུགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་དངོས་ཚན་ནམ་ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་ལ་གྲངས་ཉུང་ཁག་ཐེག་དངུལ་བུན་སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཚུར་འདྲེན་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།“ཁྲུང་ཁྲུང་མགོ་དར་ན་ཁྲུང་ཁྲུང་ཁྱུ་གཅིག་འཕུར་བ་དང་།ཤེས་ལྡན་པ་དར་ན་གྲོང་གསེབ་དར།ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་ལམ་སྲོལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་པའི་དཔུང་ཁག་གི་འདེགས་སྐྱོར་འགན་ལེན་ཡག་པོ་བཅས་བྱས་ཚེ་གཞི་ནས་གྲོང་གསེབ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཐུབ”ཅེས་གྲོང་ནུབ་ཆུས་ཨུད་རྩ་འཛུགས་པུའི་རྩ་འཛུགས་ཁང་གི་འགན་འཁུར་བས་བཤད།
སྟོང་སྐོར་རྫོང་ཧྲེན་ཀྲུང་ཤང་ཆན་ལུང་གྲོང་ཚོས“གྲོང་འབྲིང”གི་རང་སྐྱོང་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ནས“ཚོགས་འདུ་གཅིག་དང་ཚོགས་འདུ་བཞི”དམ་འཛིན་བྱ་གཞིར་བྱས་ཏེ“ལྟོ་དཀར་ཡོལ་གང་བླུགས་ནས་འདས་མཆོད་སྒྲུབ་པ”དེ་འདས་མཆོད་སྟབས་བདེ་དང་ཡུལ་སྲོལ་ཡ་རབས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱ་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་བཀྲ་ཤིས་པའི་བྱ་བ་གསར་པ་སྒྲུབ་པ་དང་།འདས་མཆོད་སྟབས་བདེ་བྱེད་པ།དོན་ཆུང་མི་སྒྲུབ་པ་བཅས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ་རེད།གྲོང་མི་ལི་དབྱིང་གིས“ཡུལ་མི་ཚོ་མི་རེས་ལྟོ་སྐོལ་བ་རེ་དང་།དེ་ནས་གོ་རེ་དཀར་པོ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཚེ་གྲོད་པ་རྒྱགས་ཐུབ་ལ་འཕྲོ་བརླག་ཀྱང་མི་གཏོང་བར།རྒྱས་སྤྲོས་ཆུད་ཟོས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་བཏང་ཡོད”ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས།
གྲོང་བྱང་ཆུས་ཁྲའོ་དབྱང་ཁྲོམ་གཞུང་ཆི་ཅ་ཁྲེང་གྲོང་ཚོར“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་བཏང་ནས་འབྲིང་རིམ་གྲོང་ཚོ་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི”རོགས་ཁྲིད་ལམ་སྲོལ་གྱིས་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་ཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།གཟའ་འཁོར་རེར་གྲོང་ཚོ“ཨུ་ལྷན་གཉིས”ཀྱི་ཁོངས་མིས་གྲོང་མིའི་འཐུས་མི་དང་ཏང་ཡོན་གྱི་འཐུས་མི་དང་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ནས“གྲོང་ཚོ་རེར་ཐབས་ཇུས་རེ་”ལྟར་བྱེད་ཐབས་བཟོས་ནས་གྲོང་ཚོའི་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཕུལ་བྱུང་གསར་གཏོད་དང་སྔོན་ཐོན་བརྩོན་ལེན་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།ཆི་ཅ་ཁྲེང་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅིས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང“ང་ཚོས་བསམ་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་གྲོང་ཚོར་རོགས་རམ་དང་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཉམས་མྱོང་བཟང་པོ་སློབ་སྦྱོང་དང་།གྲོང་ཚོའི་ནང་གི་ལེགས་ཆའི་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ།གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས‘གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི’ཞྭ་མོ་སྔ་ཙམ་གྱོན་ཐུབ་པའི་བརྩོན་ལེན་བྱེད་དགོས”ཞེས་བཤད།
ཏང་ཡོན་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་ཁོར་ཡུག་སྔོ་འགྱུར་ལས་དོན་སྤེལ་བ་རེད།
ཉམས་ཞན་བྱ་སྔོན་ལ“རོགས་རམ་བཞི”འཕུར་ནས་གྲོང་ཚོའི་སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་བར་བྱས་པ།
ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས“ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ”ཡི་ཞན་ཆར་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ཤང་གྲོང་གིས་གྲོང་ཚོ་སྐྱོང་རྒྱུ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ“ཤང་གྲོང་གིས་རོགས་ཁྲིད་དང་།ལས་ཁུངས་དང་ཁེ་ལས་བྱ་གཞག་ཚན་པས་རོགས་སྐྱོར།གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་རོགས་སྐྱོར།ཐོན་ལས་ཀྱིས་རོགས་སྐྲུན་”བཅས་ཀྱི“རོགས་རམ་བཞི”ཡི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ་གཞི་རིམ་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་དང་།འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས།དོ་དམ་བྱེད་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གནད་སྨིན་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པ་རེད།གཅིག་གྱུར་གྱིས་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ལོ་ལྟར“ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ”ལ་ཉུང་མཐར་ཡང་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པར་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཏིང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།“ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ”ཡི་སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་བར་བྱེད་དགོས།
གྲོང་དབུས་ཆུས་ཀྱིས“ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ”བཅོས་སྐྱོང་ལམ་སྲོལ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གཙོ་གནད་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་དང་།“གཙང་བཤེར་ཅན”གྱི་དོ་དམ་བྱེད་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ།“གྲོང་ཚོ་རེར་དེབ་རེ་”དང“ཀྲི་པུའུ་རེར་གསལ་ཐོ་རེ་”དོན་འཁྱོལ་བཅས་བྱས་ནས“4+1”ལས་ཀའི་འགན་འཁྲིའི་མ་ལག་བཙུགས་ཡོད།ཆུས་ཨུད་རྩ་འཛུགས་པུས་གྲོང་ཚོ་རིམ་པའི་སྐོར་གཟིགས་སྐོར་དཔྱོད་ཀྱི་ལྡོག་ལན་དང་།གོང་རིམ་གྱི་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་བཤེར།ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་འཚམས་འདྲི་དང་བཞུགས་མོལ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་འཚོལ་བསྡུ་བྱས་པ་བརྒྱུད་གནད་དོན་གྱི་མཚོན་ཚུལ་ཞིབ་ཚགས་སུ་བཏང་ནས“ནད་གཞི”གནད་ལ་འཁེལ་བར་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་དང་།ཤང་གྲོང་(ཁྲོམ་གཞུང)ཏང་(ལས་དོན)ཨུ་ལྷན་གྱིས“ཤང་གྲོང་གིས་གྲོང་ཚོ་སྐྱོང་བའི་”བྱེད་པོའི་འགན་འཁྲི་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་ལས་ཀའི་མཛུབ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ“ཏང་དར་གྱིས་བདེ་སྐྱིད་ལམ་བུར་སྣེ་ཁྲིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཝང་ཅ་ཧྲན་”ཞེས་པའི་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་སྤུས་རྟགས་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་གཏོད་དགོས།གྲོང་དབུས་ཆུས་ཀྱི་ཙུང་ཀྲའེ་གྲོང་རྡལ་ཝང་ཅ་ཧྲན་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ལི་ཧུང་ལིན་གྱིས“ཆུས་ཨུད་དང་གྲོང་རྡལ་ཏང་ཨུད་ཀྱི་མཛུབ་ཁྲིད་འོག་ང་ཚོའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེར་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ཤེས་བཟང་པོ་ཡང་ཡོད་པས་ངར་ཤུགས་དང་ཡིད་ཆེས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད”ཅེས་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོའི་ངང་བཤད།
ཙོང་ཁ་ཆུས་ཆོས་རྒྱ་ཤང་གིས“བསམ་ཕྱོགས་སྣེ་ཁྲིད་དང་།ཐོན་ལས་སྣེ་ཁྲིད།རྣམ་གྲངས་སྣེ་ཁྲིད།བཅོས་སྐྱོང་སྣེ་ཁྲིད།རིག་གནས་སྣེ་ཁྲིད་བཅས”ཀྱི“སྟོབས་ལྡན་གྲོང་ཚོས་ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི”འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་ལེ་ལམ་གྲོང་ཚོ་དང་ཐོག་ཁང་གྲོང་ཚོར་ཚོད་ལྟ་བྱས་ནས་ཆ་སྒྲིག་མཉམ་སྐྲུན་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་ལེགས་ཆ་གསབ་རེས་དང་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།ཆོས་རྒྱ་ཤང་གི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས“གྲོང་ཚོས་ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་མཉམ་སྐྲུན་རོགས་སྐྱོར་ལས་སྟེགས་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས‘ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ’ནས‘སྟོབས་ཆེའི་གྲོང་ཚོ’ལ་ཉམས་མྱོང་དང་བྱེད་ཐབས་ཡག་པོ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཞན་ཆ་དུས་ཐོག་ཏུ་གསབ་ནས་གྲོང་ཚོ་ཚང་མ་སྔར་བས་ཡག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བཤད།
རིགས་དབྱེ་ཇུས་བསྟར་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཆར་གཞི་གསར་པ་ཞིག་བཀོད་པ།
རིགས་དབྱེའི་དོ་དམ་ཁྲོད་ངེས་གནས་ཡང་དག་འཚོལ་བ་དང་གནད་སྨིན་ཇུས་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་སྣེ་ཁྲིད་དང་།གྲོང་ཚོ་འབྲིང་གྲས་ཀྱིས་འགྲན་རྩོད།གྲོང་ཚོ་ཉམས་ཞན་རྗེས་འདེད”བཅས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་མཉམ་སྒྲོག་རོལ་དབྱངས་དཀྲོལ་བ་རེད།“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི”དཔེ་སྟོན་ནུས་པ་དེ་སྒྲོན་སྟེགས་ཀྱིས་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་ལམ་བུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་།“གྲོང་ཚོ་འབྲིང་གྲས”ཀྱི་ལེགས་གཏོད་སྤྲོ་སེམས་དཔྱིད་ཀྱི་རྦ་རླབས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕྱུར་བ་དང་།“ཉམས་ཞན་གྲོང་ཚོ”ཡི་ཉམས་འགྱུར་ཆོད་སེམས་དེ་སྲིན་གོང་གཏོར་བའི་ཕྱེ་ལེབ་ཀྱིས་གཤོག་པ་འཕྱུར་བ་ལྟར་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་དང་།བཅོས་སྐྱོང་ལེགས་པ།ཡུལ་སྲོལ་མཛེས་པ་བཅས་ཀྱི་དུས་རབས་གསར་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཐུན་མོང་ཐོག་མངོན་ཡོད།
ད་ཆའི་ཟི་ལིང་གི་གྲོང་གསེབ་ཏུ་རིགས་དབྱེའི་དོ་དམ་གྱི་ཕན་འབྲས་དེ་དམངས་འཚོའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ།ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྔར་བས་གསོན་ཤུགས་ལྡན་པ་དང་།གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ལ་དེ་བས་འཐབ་ནུས་ལྡན་པ།མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་མདུན་ལམ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བཅས་རེད།གནད་ལ་འཁེལ་བའི་རིགས་དབྱེ་ནས་གནད་དོན་སེལ་བ་དང་།འབེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་བཅོས་སྐྱོང་གསར་གཏོད་དེ་རིགས་ཀྱིས་གྲོང་གསེབ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འགག་རྩ་དམ་འཛིན་བྱས་ཡོད་ལ།མང་ཚོགས་ཀྱིས་རེ་སྒུག་བྱེད་པའི་དམངས་འཚོའི་ཤོག་ལྷེའང་ཡག་པོར་ལན་བཏབ་ཡོད།“གྲོང་ཚོ་སྟོབས་ཆེར་བཏང་ནས་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་།གྲོང་ཚོ་འབྲིང་གྲས་ཀྱི་རིམ་པ་སྤར་བ།གྲོང་ཚོ་ཞན་གྲས་སུ་སླེབས་པ”བཅས་རྒྱུན་རྣམ་དུ་གྱུར་ནས་ཟི་ལིང་གིས་གྲོང་གསེབ་བཅོས་སྐྱོང་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུ་སྒུལ་ཤུགས་སུ་བྱས་ཏེ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་གྲུ་གཟིངས་ཆེན་པོ་རེ་བའི་ས་ཞིང་ཐོག་རླབས་གཤག་མདུན་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད།
འབྱུང་འགྱུར་ལ་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་སྐབས་ཟི་ལིང་གྲོང་ཨུད་རྩ་འཛུགས་པུའི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན།གྲོང་གསེབ་རིགས་དབྱེའི་དོ་དམ་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཟི་ལིང་གི་གྲོང་ཚོ་ཚང་མས་གནད་སྨིན་ངེས་གནས་ཁྲོད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་སྟབས་ཤིག་རྙེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་།གྲོང་མི་ཚང་མས་མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་བཅོས་ཁྲོད་ཐོབ་ཚོར་དང་བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས་དེ་བས་མང་བ་ཐོབ་རྒྱུ་རེད།“བཅོས་སྐྱོང་ནུས་ལྡན”ནས“བཅོས་སྐྱོང་ནུས་ཆེ”བར་ཟི་ལིང་གིས་ཀྱང་གསར་གཏོད་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་བློ་གྲོས་དང་རྔུལ་ཆུར་བརྟེན་ནས་དུས་རབས་གསར་པའི“ཞིང་གསུམ”ལས་དོན་གྱི་ལེའུ་གསར་པ་བརྩམས་ཏེ་གྲོང་གསེབ་དེ་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་བདེ་སྡོད་ལས་བརྩོན་གྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་སུ་དངོས་འབྲེལ་འགྱུར་བ་བྱ་རྒྱུ་རེད།
