མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
མཚོ་སྔོན་དང་འདྲ་བར་འབྲི་ཆུ་དང་།རྨ་ཆུ།རྫ་ཆུ་བཅས་ཚང་མ་དེ་ནས་ཐོན་གྱི་ཡོད་པས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་ཤེས་དཔལ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན”ལ་སྤྲད་པའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་མེད།
སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་དེས་ཐོན་ལས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་དམིགས་ནས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་བཏོད་དེ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་ས་གནད་ལ་འཁེལ་བ་ཞིག་འཚོལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད།རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ལེགས་ཆའི་ཁུལ་གསར་གཏོད་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་འགག་གནད་ཀྱང་འཚོལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
རླུང་བཟང་པོས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ལ་སྤྲིན་སྔོན་པོར་བསྐྱལ།2024ལོར་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་དང་།གྲངས་འབོར་བརྟན་པོ།ཁ་གསབ་སྦྲེལ་ཐགརྒྱ་སྐྱེད་བཅས་ཀྱི་འགག་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་བཞིར་དམ་པོར་དམིགས་ནས“ས་གཙང་མཚོ་སྔོན·ས་མཐོའི་མངོན་འགྱུར”གྱི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་འབྲོག་ལས་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བཏོད་དེ་ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱིས་རིགས་ཁག་གི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཏུན་ཁྲི་110.15དང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་173.2ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དུས་མཚམས་རང་བཞིན་
ཟླ་3ཚེས་6ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པར་ཞུགས་མཁན་མཚོ་སྔོན་གྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པས་འཚོགས་པའི་སྒོ་དབྱེའི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་མཚོ་སྔོན་གྱི་གྲང་གྲང་སྔོ་ཚལ་ཤང་ཀང་གི་ཁྲོམ་རར་བཏོན་པ་དང་འབྲེལ་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དགའ་པོ་བྱེད་པའི་དོན་དག་དེར་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཝང་གོ་ཏུང་གིས་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་བརྒྱབ་པ་རེད།
འཐུས་མི་ཝང་གོ་ཏུང་གིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་དེ་སྤང་ལྗོངས་སྲེག་པའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་མགྱོགས་མྱུར་སྟོབས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།གྲང་ཚལ་གྱི་སྔོ་ཚལ་དེ་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་གི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མིང་བྱང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།སླད་ཕྱིན་འདྲེ་ཚེར་མ་དང་།ཆུ་གྲང་ཉ།ལི་གྲོ།ནས།སྦྲང་རྩི།གླ་ཚེར་སོགས་མཚོ་སྔོན་ས་མཐོའི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་སྔར་བས་མང་བ་ཤང་ཀང་གི་ཁྲོམ་རར་འདོན་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།
“མཚོ་སྔོན་རྟགས་ཅན”གྱི་སྤུས་རྟགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཆེ་ཤོས་དེ་སྣོད་བཅུད་ཐོག་ནས་མངོན་པ་དང་།“ལྗང་མདོག”ནི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀྲག་མདངས་འཚེར་ས་ཞིག་ཡིན་ལ།གདེང་ཚོད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཀྱང་རེད།“གདེང་ཤུགས”དེ་རིགས་རི་དང་ཆུ།སྣོད་བཅུད་བཟང་པོ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་ཁུངས་བཅས་ཡིན།
གྲང་ཚལ་ལ་ས་མཐོའི་དབྱར་ཚལ་ཡང་ཟེར།དེའི་སྐྱེ་འཚར་གྱི་དྲོད་ཚད་17℃ནས་25℃བར་ཡིན།ཧོང་གྲོང་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱས་ཏེ་ས་བབ་མཐོ་བ་དང་ཉི་འོད་འབེལ་ལ་ཆར་ཆུ་འབེལ་བ་དང་།གནམ་གཤིས་གྲང་ལ་བཞའ་ཚན་ཆེ་བ།ས་རྒྱུ་གཤིན་པོ་བཅས་ཡོད་པས་ས་མཐོའི་གྲང་ངར་ཆེ་བའི་སྔོ་ཚལ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད།
ཟླ་3ཚེས་7ཉིན་རྟ་ཐང་སེན་ཐེན་དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིས་ཨའོ་མོན་ནས་ཡོང་བའི་སྲན་ལྗང་སོས་པ་སྤྱི་རྒྱ་150ཡོད་པའི་མངགས་ཐོ་སླར་ཡང་འབྱོར་བ་དེ་ནི་ཀུང་སི་དེས་ས་མཐོའི་གྲང་ཚལ་སྔོ་ཚལ་ཤང་ཀང་ལ་མཁོ་འདོན་བྱས་རྗེས་གྲོགས་ཚོགས་སླར་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་ཨའོ་མོན་གྱི་ཁྲོམ་རར་བསྐྱོད་པ་ཞིག་རེད།
“ཉིན་དེ་གཉིས་རིང་སྲན་ལྗང་གི་ཁྲོམ་རའི་རིན་གོང་རྒྱ་མ་གང་རེ(སྟོང་ཁེ་0.5)སྒོར་25ཟིན་པ་དང་།ཀུང་སིས་རྟ་ཐང་རྫོང་དུ་ཁྱོན་ས་ཆ་སྤྱི་ཆིང་135བརྒྱུད་བཤུག་བྱས་པས་སྲན་ལྗང་སྤྱི་ཆིང་60འདེབས་འཛུགས་བྱས་ཡོད།གལ་སྲིད་ཁྲོམ་རར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཚེ་འདེབས་འཛུགས་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྲིད”སེན་ཐེན་ཞིང་ལས་འགན་འཁུར་བ་ཝང་ཤན་ཕུའུ་ཡིས་གསར་འགོད་པར་2024ལོ་ཁོ་ནར་ཀུང་སིས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྐྱོད་པའི་སྔོ་ཚལ་ཐོ་འགོད་བྱེད་ཚད་སྤྱི་ཆིང་54སྔོན་ལ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ནས་ཀོང་ཏུང་དང་།ཤང་ཀང་།ཨའོ་མོན་བཅས་དང་བྱང་སྐྱོད་ཀོང་ཁུལ་སོགས་སུ་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་དང་སྤུས་ལེགས་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་ཏུན་500ཕྱིར་གཏོང་བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།
ས་མཐོའི་ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆའི་ཞིང་འབྲོག་ལས་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ལོ་ཧྲིལ་པོར་འབྲུ་རིགས་འདེབས་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་30.5ཟིན་ནས་ཐོན་ཚད་ཏུན་ཁྲི་118.3ཟིན་པ་དང་།ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྔོ་ཚལ་ཐོན་ཚད་ཏུན་ཁྲི་161ཟིན་པ།ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ནོར་ལུག་བཤས་གཏོང་ཚད་མགོ་གྲངས་ཁྲི་936.59ཟིན་པ་དང་།ཆུ་གྲང་ཉ་ཐོན་ཚད་ཏུན་ཁྲི་1.9ཟིན་པ།ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ཏུན་5529ཟིན་པ།ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3.1ཟིན་ཡོད།
ཐོན་ལས་སྟོབས་ཆེར་བཏང་ནས་ལྗང་མདོག་ཞིང་འབྲོག་གི་ལམ་བུ་གསར་པར་བསྐྱོད་པ།
དཔྱིད་འགོའི་ས་མཐོར་མཚེའུ་ཆེན་པོ་འཁྱགས་པ་ཐེབས་ནས་རྩྭ་ཐང་གི་མཛེས་སྡུག་ལྡན།མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱང་ངོགས་ཀྱི་མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྐང་ཚ་རྫོང་སྐྱིད་མོང་ཤང་ཤིའུ་ཀླད་གོང་མ་གྲོང་ཚོའི་འབྲི་གཡག་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞིར་འབྲི་གཡག་ཁྱུ་དང་ཁྱུ་བྱས་ནས་དྲོད་ཁང་ནང་རྩྭ་ཟ་བཞིན་ཡོད།
རགས་ལས་རྣམ་པའི་གསོ་ཚགས་ནས་ད་ཆའི་ལེགས་བསྡུས་ཞིབ་གཉེར་ཅན་གྱི་གསོ་ཚགས་བར་ཐོག་མར་དང་ལེན་བྱེད་འདོད་མེད་པ་ནས་ད་ཆའི“ཁེ་བཟང་རག་པ”བྱུང་བའི་བར།ཕྱུག་ཀླད་གོང་མ་གྲོང་ཚོའི་གསོ་ཚགས་དུད་ཆེན་ཚེ་ཆེན་རྒྱལ་གྱིས“དེ་སྔ་ཕྱུགས་འཚོ་དྲགས་ནས་རྩྭ་རར་གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པ་མ་ཟད།ནོར་ལུག་གིས་ལྟོ་བ་མི་རྒྱགས་པ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡོང་འབབ་ཀྱང་མི་འདང་བ”ཞེས་བཤད།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་།གྲོང་ཚོས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་གསོ་ཚགས་བྱེད་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས“ཁེ་ལས་དང་མཉམ་ལས་ཁང་།ཞིང་འབྲོག་པ”བཅས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་མཉམ་ལས་བྱེད་སྟངས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་བ་དང་།གཅིག་སྡུད་གསོ་སྦྱོང་དང་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་འབྲོག་དུད་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་ཚགས་བྱས་ཡོད།ད་ཆ་གྲོང་ཚོ་དེ་ཡོངས་ཀྱིས“ཕྱུགས་འཚོ་བ་དང་གཟན་ཆས་སྟེར་བའི”ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་ཚགས་བྱེད་སྟངས་སྤྱད་པས་རྩྭ་རའི་གནོན་ཤུགས་ཆུང་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད།ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་ཚགས་ཀྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཧ་ཅང་ཉམས་ཞན་ཡིན།དེ་ཐོག་ནས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གཏོད་པའི་ལམ་བུའི་ཐོག་རྨོ་ཞིང་རྒྱ་ཁྱོན་ཅུང་ཆུང་བའི་མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཕར་ཚད་ཐད་གཙོ་གནད་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བ་མཚོན་ཡོད།“སྔོན་ལ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་དང་དེ་ནས་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ”ནི་ལག་བསྟར་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་རེད།གལ་སྲིད་འཕར་ཚད་ཁོ་ན་བཏང་ཚེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་གྱོང་གུན་བཟོ་སྲིད་པ་དང་ཞིང་འབྲོག་ལས་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ནུས་པ་དེ་བས་ཀྱང་མེད།
དེར་བརྟེན་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གྱི་དམིགས་ཚད་བཏོད་དེ་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་རིགས་དབྱེ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་།ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་དང་།མཛོད་ཉར།འཁྱག་སྦྲེལ་ཟོག་འགྲེམས་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ།རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་གླིང་དང་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་སྟོབས་ཆེན་གྲོང་རྡལ་གཏོད་པ།ཞིང་ལས་སྤུས་རྟགས་སྤུས་ལེགས་སྐྱེད་སྲིང་འཆར་གཞི་དང་གྲོང་གསེབ་ཐོན་ལས་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བྱས།
རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཞིང་ནགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཞོག་ཁོག་ཐོན་ལས་ལག་རྩལ་གསར་གཏོད་ལས་སྟེགས་ཀྱི་དབུ་བཞུགས་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ཝང་ཧའེ་ཡིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལྗང་མདོག་འཁོར་རྒྱུག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་བསྟུན་ནས་རྫས་ལུད་དང་ཞིང་སྨན་ཉུང་གཏོང་དང་ཕན་འབྲས་ཆེར་གཏོང་རྒྱ་ཁྱོན་གྱིས་སྤྱིའི་འདེབས་ཁྱོན་གྱི་གསུམ་ཆ་གཅིག་བཟུང་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད།དེ་དང་ཆབས་ཅིག་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལྗང་མདོག་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་རྟེན་གཞི་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་20བསྐྲུན་ནས་ལྗང་མདོག་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་ཁྱབ་ཚད་47.55%ཟིན་ཡོད།རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ལྗང་མདོག་བཟའ་བཅའ་དང་།སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས།ས་ཁམས་མཚོན་རྟགས་བཅས་ཀྱི་ཞིང་ལས་ཐོན་ཟོག་1200ལ་བདེན་དཔང་ར་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་།ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་བདེ་འཇགས་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པའི་ཚད་ལོན་ཚད་98.2%ཟིན་ཡོད།
ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་བཏང་ནས་ཞིང་ལས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཚོང་པས་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་མཉམ་འདྲེས་བྱས་པ།
མུ་མཐའ་མེད་པའི་གངས་རི་དང་རྩྭ་ཐང་ནས་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་ཚྭ་འདམ་གཤོངས་ས་བར་དང་།མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་ནས་རི་ཀླུང་མཛེས་པའི་གཙང་པོ་དང་ཙོང་ཆུའི་བར་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གིས་ལི་གྲོ་དང་།འབྲི་གཡགབོད་ལུགནས།ཆུ་གྲང་ཉ་སོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཡོད།
གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཚ་རླབས་ཁྲོད་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་གདོང་ཤང་ཝང་ཐུན་གྲོང་ཚོས“གྲོང་ཚོ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་གཉེར་བྱེད་པའི”བྱེད་སྟངས་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་སྔོ་ཚལ་ལས་སྣོན་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཤིག་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་ངང་ནང་འདྲེན་བྱས་པས་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ལ་ཡོང་འབབ་བྱུང་བ་མ་ཟད།གྲོང་མིར་ལས་ཞུགས་ཀྱི་སྒོ་མོ་དེ་བས་ཕྱེ་ཡོད།
རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁྲི་ཀ་རྫོང་རྨ་གདོང་ཤང་ཝང་ཐུང་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གྲོང་ཚོ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་པི་ཧྲེང་ལུང་གིས་གྲོང་ཚོ་དེས་གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་བཟང་པོ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་འགག་རྩའི་བྱ་ཐབས་ཤིག་ཏུ་བརྩིས་ནས“ཞིང་འབྲོག་མཉམ་འདྲེས་དང་།རྩྭ་ཕྱུགས་མཉམ་འགུལ”སྐྱེ་ལྡན་ལུད་ཞིང་དུ་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱེད་པ་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་རྒྱུན་འཁོར་གོང་འཕེལ་ཀྱི་ལམ་བུ་གསར་པ་དེས་“སྔོ་ལྗང་འབྱུང་འཕྲོད་གནོད་མེད་ཤར་བགྲོད་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་”དེ་“དཔལ་འབྱོར་གྱི་མ་རྩ་”སུ་འགྱུར་བར་མངོན་འགྱུར་བྱས་ཡོད།
2024ལོའི་ཟླ་10པར“མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན·ས་མཐོའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་”རིམ་འདས་མཉམ་འབྲེལ་འགྲན་བསྡུར་མཇུག་འགྲིལ་བ་རེད།ཟླ་བ་བཞི་ལྷག་ཙམ་དང་རེས་སྐོར་14ཡི་ཐེངས་56བརྒྱུད་མཐོ་སའི་ས་གཞི་དེའི་ཐོག་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་ནི་ལུས་རྩལ་ཞིག་མིན་པར་རིག་གནས་དང་།ལུས་རྩལ།ཞིང་འབྲོག་།ཚོང་ལས།ཡུལ་སྐོར་བཅས་མཉམ་འདྲེས་དམ་ཟབ་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་སྟོན་མོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་དེ་བས་རེད།
“རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་སྟོན་མོ་གཟབ་རྒྱས་དང་།ས་མཐོའི་དངོས་པོ་མཉམ་སྤྱོད།མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན་དུ་ཡུལ་སྐོར”བཅས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་པ་དང་།རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འགྲན་བསྡུར་གཞི་རྟེན་དུ་བྱས་ཏེ་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་ཚོང་དང་།ཁྱད་ལྡན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་སྟོན།ཁྱད་ལྡན་རིག་རྩལ་ལེ་ཚན་འཁྲབ་སྟོན་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་དང་ལྷུ་ཚིགས་ཁག་ཏུ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་ས་གནས་ཁག་གི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང་།ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས།ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མངོན་པར་བྱས་ཏེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་མཛེས་སྡུག་དང་།འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཛེས་སྡུགསྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཐོན་རྫས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་བཅས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་བཏང་ཡོད།
“‘མཚོ་སྔོན་གྱི་རིམ་འདས་མཉམ་འགྲན’གྱིས་ཁེ་ལས་ལ་སྤུས་རྟགས་འགྲེམས་ཚོང་གི་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་ཚོང་གི་ལས་སྟེགས་ཤིག་བསྐྲུན་ཡོད་ལ་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གོ་སྐབས་གསར་པ་ཞིག་ཀྱང་སྦྱིན་ཡོད”ཅེས་མཚོ་སྔོན་གཙང་གསུམ་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་ལས་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སིའི་ཕྱིར་ཚོང་ཅིང་ལི་ཡུས་ཏ་ཡུན་གྱིས་བཤད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན།མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཡིས“མཚོ་སྔོན་གྱི་རིམ་འདས་མཉམ་འགྲན”གཞི་རྟེན་དུ་བྱས་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་ཚོང་འོས་སྦྱོར་ཧུར་ཐག་བྱས་པ་རེད།འགྲན་བསྡུར་བྱེད་རིང་།རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ཁུལ་ནང་ཁུལ་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཐོན་ལས་ཅན་གྱི་སྣེ་འདྲེན་ཁེ་ལས་དང་།མཉམ་ལས་ཁང་།ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་ར་སོགས་ཞིང་འབྲེལ་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོ་186སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པས་དྲ་ཐོག་དང་དྲ་ཕྱི་ཕྱིར་ཚོང་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
འགྲན་བསྡུར་ཞིག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་གཏོང་དགོས།ཞིང་ཆེན་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཐིང་གི་ཐིང་ཀྲང་གཞོན་པ་ཁྲང་ཧུང་ཨན་གྱིས།“ལས་རིགས་ལྔ”དབར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དང་།ཁྱེད་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ང་དང་ངའི་ཁྲོད་དུ་ཁྱེད་ཡོད་པ།སྤུས་རྟགས་མཉམ་སྤྱོད་དང་།བྱེད་སྒོ་མཉམ་གཉེར།ལས་སྟེགས་མཉམ་སྐྲུན།འཛད་སྤྱོད་མཉམ་སྤེལ།སྤུས་ཚད་མཉམ་སྤྱོད།ཕན་འབྲས་མཉམ་སྤྱོད་སོགས་ཕྱོགས་ཁག་ལ་མཉམ་ལས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ས་ཆ་མང་པོ་ཡོད་པས་ཐོན་ལས་མཉམ་འདྲེས་ཆེན་པོ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་ནུས་པ་དེ་བས་ཆེ་བ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།
