མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
2024ལོ་ནི་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང་སྤྱིར་བཏང་གཏན་ནས་མིན།སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་སླར་ཡང་མཐོ་ཞིང་གཞོན་ནུའི་རྟོག་ཞིབ་ལ་ཕེབས་ནས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གསལ་སྟོན་དང་།བརྗིད་ཆེའི་འཆར་གཞི་བཀོད་པ།འཐབ་ཇུས་ཀྱི་མཛུབ་ཁྲིད་མཁོ་འདོན་བཅས་བྱས་པས་མཚོ་སྔོན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལམ་ཚད་རྡོ་རིང་གི་དོན་སྙིང་ལྡན་ཡོད།
དབྱར་དཔྱིད་ཀྱི་འཁོར་བ་ཞིག་གིས་དུས་ཚོད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལོ་ཟླའི་རིམ་པ་ཡོད།
2024ལོར་དུས་རབས་འབྱེད་པའི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པས་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་།ཏང་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་བསམ་བློ་དང་བྱ་སྤྱོད་དག་བཅོས་བྱ་རྒྱུར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།
2024ལོར་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོ་ནས་རྨ་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུའི་ངོགས་གཉིས་བར་དང་།རྩྭ་ཐང་གི་འབྲོག་ལས་ཤང་ནས་ཞིང་ཁུལ་གྱི་དུད་ཚང་བར།ཆེས་བབ་ཆགས་དང་ཆེས་གཏིང་ཟབ་པའི་བརྩེ་དུང་དེ་ས་མཐོའི་བུ་ཕྲུག་ཚང་མོའི་ཁྲག་རྒྱུན་ནང་བཞུར་བ་ལས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་སེམས་གཏིང་ནས་གུས་བཀུར་དང་དགའ་གུས་བྱེད་པ་མཚོན་ཡོད།
ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་དེ་དག་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་སུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
དངོས་སྒྲུབ་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་པོའི་ངང་སྐྱོད་རྒྱུར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ཡིན།
ཀྲུང་ཧྲེན་དབྱིང་ཐཱན་ཚི་སྣ་ཟི་ལིང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཐཱན་ཚི་སྣའི་འཁོར་ཁང་དུ་འདུས་པིན་ཞི་ཅིན་གྱི་གདོད་མོའི་སྐུད་པ་དེ་བཟོ་རྩལ་གནས་3000ལྷག་ཙམ་གྱི་གཞོགས་འདེགས་འོག་ལུས་རུད“ལུས་རུད”དེ་གྲུབ་ཆ་བརྟན་པོ་དང་འོད་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་ཐཱན་ཚི་སྣ་ནག་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་ཀྲུང་ལིའི་འོད་སྐུད་ལག་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིར་དུས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ལོར་འོད་སྐུད་སྔོན་བཟོའི་དབྱུག་པ་ཏུན་600ཐོན་པའི་རིག་ནུས་བཟོ་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་དུས་ཡུན་ལོ་7འགོར་བ་དང་མཐར་སྒྲིག་ཆས་སྙོམས་སྒྲིག་ཚོད་ལྟའི་དུས་མཚམས་སུ་སླེབས་པ་དང་།མཚོ་སྔོན་ལི་ཧའོ་ཆིང་ནུས་མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིར་ཐོན་སྐྱེད་བརྒྱུད་རིམ་གནད་སྨིན་ཚོད་འཛིན་དང་ནུས་ཆེའི་འཁོར་སྐྱོད་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཆེད།2024ལོར་ནུས་རྒྱུ་གྲོན་ཆུང་དང་ཐཱན་ཉུང་གཏོང་དང་སྤུས་ཚད་མཐོར་གཏོང་ལ་དམིགས་པའི་ནང་ཁུལ་གྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་རྣམ་གྲངས་9ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་།དེ་ནི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་ཤིག་དང་མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་སྐྱོད་པའི་དངོས་ཡོད་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས“རྒྱལ་ཁབ་ལ་མཁོ་བའི”དང“མཚོ་སྔོན་གྱི་ནུས་པ”ལ་དམིགས་ནས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་དང་།དམ་འཛིན་བྱ་གཞི་ཡག་པོ།འགྲན་ལམ་དམ་འཛིན་བཅས་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལེགས་ཆ་ལྡན་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་ཅིག་བསྐྲུན་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པར་ཞུགས་པ་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ཁྲོད་མཚོ་སྔོན་གྱི་དམིགས་བསལ་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་དམིགས་བསལ་ལེགས་ཆ་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་ནས་ངེས་གནས་ཡང་དག་འཚོལ་བ་དང་བསམ་ཕྱོགས་ཁ་གསལ་བཟོས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་དོན་དངོས་དང་འཚམ་པའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་ལྗང་མདོག་དེ“སྨྱན་སྦྱོར”ལ་དམིགས་ནས་འཛམ་གླིང་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་ས་མཐོའི་ཐོན་ཁུངས་ནུས་རྒྱུའི་ལེགས་ཆ་དེ་ཐོན་ལས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལེགས་ཆར་འགྱུར་བ་བྱས་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་གྲངས་གཞིའི་ཐོན་ལས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་འཕེལ་ཕྱོགས་དང་བསྟུན་ནས་རང་འགུལ་ངང“ཤར་གྲངས་ནུབ་རྩིས”རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཀོད་པའི་ནང་མཉམ་འདྲེས་བྱས་ཏེ་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་ནུས་པའི་འགྲན་ལམ་བཟུང་བ་དང་།ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་ནུས་པའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བཀོད་སྒྲིག་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ།གྲངས་གཞི་ཆེན་པོ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་གཏོད་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་རྩིས་རྒྱག་ནུས་པའི་ཐོན་ལས་རིག་ནུས་མྱུར་ཞིང་།ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་།བདེ་འཇགས་བློས་འགེལ་ཆོག་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་རེད།ཚྭ་མཚེའུ་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལམ་ལུགས་མ་ལག་རྒྱུན་མཐུད་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་བ་དང་།ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ།མཚོ་སྔོན་པོའི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་གསར་གཏོད་སྐས་རིམ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པ།ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་བ་བཅས་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་ཚྭ་མཚེའུ་ཐོན་ལས་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་འཆར་འགོད་བཏོན་ནས་ཐོན་ཁུངས་རྩད་གཅོད་སྔོག་འདོན་དང་།སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་།རིག་ནུས་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་ཚད་གཞི་ཁག་28བཟོས་པ་དང་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ནས་ཚྭ་མཚོའི་ཐོན་ཁུངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་གསར་སྤེལ་དང་ཐོན་ལས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་བྱེད་རིན་ཡོད་པ་དང་གནད་མེད་ཟུར་འཇོག་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སྒྲིག་དང་ཕྱོགས་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་སྔོ་ལྗང་འདུས་ཚད་དང་།འདུས་ཚད་གསར་པ།རིན་ཐང་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད།
དཔའ་ངར་ཆེན་པོས་མདུན་དུ་ལངས་ནས“སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རྒྱུགས་ཤོག”དེ་སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རི་བོའི་ཁྲོད་དུ་བྲིས་པ།
ཉེ་སྔོན། མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོའི་མཚོ་སྔོན་ཚོམས་ཆེན་ནང་ས་མཐོའི་ནུས་རྒྱུ་འཕེལ་རྒྱས་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་ཤོད་རེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་གཉིས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་དང་འཛམ་གླིང་ལ་མཚོ་སྔོན་གྱི“གློག་དྲ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འདབ་ཆགས་མཉམ་གནས་ཀྱི་དཀའ་གནད”སེལ་བའི་ཉམས་མྱོང་ངོ་སྤྲོད་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་པ་རེད།སའི་གོ་ལའི་སྣེ་གསུམ་པར་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་གསོག་མཐོ་ལྕོག”སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་གལ་ཆེ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་ཆེད་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྣོད་བཅུད་ཐོན་རྫས་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ལག་ལེན་བསྟར་བ་སྟེ།ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་འཛིན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་།ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་གྱི་དགོངས་པ་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་པ།“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་པ”བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་པ།མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་ཧུར་ཐག་བཅས་བྱས་ཏེ་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་རི་སྔོ་ཆུ་དྭངས་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས།
གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དུས་མཚམས་གསར་པར་སླེབས་པ་དང་།མདོ་ལ་རིང་མོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་པའི་གྲ་སྒྲིག་ལས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།མཚོ་སྔོན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་བསྐྲུན་པའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གིས་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་750%བཟུང་བ།རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་མ་ལག་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་གྲུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་མུ་མཐུད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་གི་སྤུས་ཚད་དང་བརྟན་པོའི་རང་བཞིན་རྒྱུན་མཐུད་ངང་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་ལྗང་མདོག་གི“ཁྱིམ་གཞིས་”རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་ཆེར་བཏང་བ་དང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ནང་དོན་སྔར་བས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།རྩྭ་ཐང་གི་སྔོ་ཁེབས་ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྱབ་ཚད་58.12%ཟིན་པ་དང་འདམ་རའི་རྒྱ་ཁྱོན་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་པ།ཐང་རྒོད་ཅན་དང་བྱེ་འགྱུར་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ།རླུང་ཁམས་ཆེན་པོ་དང་།ཆུ།ས་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ།ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་བསྡུར་གྲངས་ལོ་མང་རིང་96%ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ།འབྲི་ཆུ་དང་།རྨ་ཆུའི་གཞུང་ཆུ།རྫ་ཆུ་བཅས་ཞིང་ཆེན་ནས་ཐོན་པའི་བཅད་ཁའི་ཆུའི་སྤུས་ཚད་རིགས་དང་དེ་ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ་བཅས་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་རེས་སྐོར་གསུམ་པའི་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྟ་ཞིབ་གནད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བྱས་ཏེ་ཚད་གཞི་དེ་བས་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཀྱི་འགག་སྒྲོལ་དམག་འཐབ་ཡག་པོ་བརྒྱབ་པ་དང་།གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གད་སྙིགས་དང་བཙོག་ཆུ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་རིམ་སྤོར་དང་བཙོག་འབུད་སྙིགས་རོ་ཕྱིར་འབུད་ཀྱི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་ཏན་ཏིག་སྤེལ་བ།སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དོད་རིགས་ཁག་གཅིག་ཐག་གཅོད་བྱས་པས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཆུ་ཚད་མཐོ་ཙམ་གྱི་ཐོག་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཉིན་རེ་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་ཕྱིན་ནས་ཉེ་ཆར་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པའི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར།མཚོ་སྔོན་གྱི་གསའ་ཡི་གྲངས་འབོར་1200ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་རེད།གསའ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་གསའ་གཅིག་གི་འོག་གི་སྐྱེ་དངོས་འབྲེལ་ཐག་ནི་གནར་ལུག་200ལྷག་ཙམ་ཡིན་པ་དང་།གནར་ལུག་དེ་དག་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་པར་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་100ཡི་རྩྭ་ཐང་དགོས་པ་དེ་ནི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འབྲེལ་ཐག་ཆ་ཚང་ཞིག་རེད།གསའ་ཡི་གྲངས་འབོར་རྒྱུན་མཐུད་སླར་གསོ་དང་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པ་མཚོན་ནས་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་ཧྲིལ་པོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ལེགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
སྔོ་ཞིང་དྭངས་བའི་རི་ཆུ་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་དབར་གྱི་རྒྱུགས་གཞི་ཡག་པོ་འབྲི་རྒྱུ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱིས“རི་བོ་གཉིས”ཀྱི་གཞན་སྒྱུར་ཐབས་ལམ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བའི་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ལམ་བུ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུར་གཞོལ་ཡོད།
“དུད་ཚང་རེར་ལས་གནས་གཅིག”གིས་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་ཁེ་སྤོགས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བྱས་ཡོད།གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་དང་ཐ་ན་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་སྤྱི་གླིང་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ནས་འབུར་དུ་ཐོན་ཡོད།ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས་ཁྱད་ལྡན་དཔལ་འབྱོར་ནགས་ཚལ་དང་ནགས་ཁྲོད་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཁྱད་ལྡན་དམངས་ཕྱུག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་།ནགས་ཚལ་སྣོད་བཅུད་ཕན་འབྲས་ཁ་གསབ་དང་།རང་བྱུང་ནགས་ཚལ་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་།སྣོད་བཅུད་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཕན་ལས་གནས་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་ལོ་ལྟར་དམངས་ཕན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་10ཡན་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཡོད།ད་ཆ་ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱི་འབྲོག་པ་ཁྲི་14.6གིས་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་བཞག་ནས་སྣོད་བཅུད་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་པར་བསྒྱུར་ནས“སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཡོང་འབབ”རེག་སོང་།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་དང་རང་རྟོགས་ངང་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་སྔོན་ལ་འཇོག་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་སྣོད་བཅུད་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ་བཟང་པོ་འཁོར་རྒྱུག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུའི་ཐོག་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད།འབད་འབུངས་ཡར་བརྩོན་གྱིས་ཐོན་ལས་ཀྱི་ས་ཁུལ་བཞིའི་འཛུགས་སྐྲུན་དེ་གསར་གཏོད་དང་ལྗང་མདོག་གི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པ།
ཚྭ་མཚེའུ་ཡི་ཏི་ཚྭ་མཚེའུ་ཡི་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་དུང་ཕྱུར་བརྒྱ་ལྷག་བྱུང་ཡོད།
ནུས་རྒྱུ་གཙང་མོའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ“རླུང་གིས་ཆུ་འཕྱུར་བའི”རྣམ་པ་བཟང་པོ་མངོན་ཡོད།
“མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན”གྱི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པའི་གསེར་གྱི་མིང་བྱང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
“སྤུས་ལེགས་དང་།ལྗང་མདོགསྣོད་བཅུད”བཅས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཚབ་མིང་དུ་གྱུར་ཡོད།
དེ་ནི་མཚོ་སྔོན་གྱིས“ཆེས་ཆེ་བ་གསུམ”གྱི་ཞིང་ཆེན་གྱི་གནས་ཚུལ་ངེས་གནས་དང“དེ་བས་གལ་འགངས་ཆེ་བ་གསུམ”གྱི་འཐབ་ཇུས་གནས་བབ་ལ་གཞི་ཚུགས་ནས་ཐོན་ལས་ཀྱི་རྨང་གཞི་དང་ས་བབ་ཀྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་།སྣོད་བཅུད་ཀྱིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྨང་གཞི་དང་འགན་ལེན་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་སྣང་ཆེན་བྱེད་པ།ཐོན་ལས“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་གཏོང་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་དང་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད།
འཛམ་གླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཚྭ་མཚེའུ་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་གཏོད་པ་ནས་འབྱུང་ཁུངས་དྲ་བའི་ཧོ་གསོག་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་ནུས་རྒྱུའི་མ་ལག་གསར་པ་མགྱོགས་མྱུར་བསྐྲུན་པའི་བར་ཡིན་པ་རེད།
“རི་འཛོམས་ཀྱི་ཆུ་ཁུངས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན”གྱི་སྤུས་རྟགས་སྔར་བས་གྲགས་པ་ནས“མཚོ་སྔོན་གྱི་ཚོང་རྟགས་ཅན”གྱི་སྤུས་རྟགས་སྔར་བས་མང་བ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་དང་འཛམ་གླིང་དུ་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་བར་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཐོན་ལས་ལ“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ལེའུ་གསར་པ་ཞིག་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ཚྭ་མཚེའུ་ཡི་ཐོན་ཁུངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་གསར་སྤེལ་དང་ཐོན་ལས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ནས་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་“ཕྱོགས་ལྔ་གཞི་གཅིག་”གི་སྐུལ་འདེད་རྣམ་པ་བསྐྲུན་པའི་བར་ཡིན་པ་རེད།“སྙིང་པོ་གཅིག་དང་ལྷུ་ཚིགས་གཅིག་ལ་རྒྱུད་མང་བའི”སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གཏོད་པ་ནས་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོར་གཏོང་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བའི་བར།
2024ལོ་ནི་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཚྭ་མཚོའི་ཐོན་ཁུངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་གསར་སྤེལ་དང་ཐོན་ལས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལོ་ཞིག་རེད།ཅཱ་ལུད་ཏུན་ཁྲི་749དང་ཐཱན་སྐྱུར་ལིས་ཏུན་ཁྲི་13.5ཐོན་སྐྱེད་བྱས་ནས་4.8%དང་22.3%སོ་སོར་འཕར་ཡོད།རྒྱལ་ནང་གི་བཟའ་བཅའ་ཏུན་ཁྲི་རིམ་པའི་དབྱང་འགྱུར་མཱེ་རྣམ་གྲངས་ཆེ་ཤོས་བསྐྲུན་ནས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་བདེ་འཇགས་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་བདེ་འཇགས་དང་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བར་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད།
2024ལོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་ཐོན་ལས་མཐོ་ས་རྨང་ཚུགས་སྟོབས་འཕེལ་ཀྱི་ལོ་གཅིག་ཡིན། གློག་ཤུགས་གྱི་སྤྱིའི་སྒྲིག་སྦྱོར་འཕྲུལ་འཁོར་ཝ་ཁྲི་7100ལས་བརྒལ་བ་དང་། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་སྒྲིག་སྦྱོར་འཕྲུལ་འཁོར་གྱིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་སོ་སོར་94.6དང་70%ཟིན་པས། རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྔོན་ལ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་སྒྲིག་སྦྱོར་འཕྲུལ་འཁོར་དང་གློག་འདོན་ཚད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་“གཙོ་གཟུགས་གཉིས”མངོན་འགྱུར་བྱས་པ་རེད།
2024ལོ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་ས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན། མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་12སྦྲེལ་ནས་ལམ་ཐིག་གྲུབ་པའི“རྨི་ལམ་ཧའེ་པེའི”ཡུལ་སྐོར་སྐོར་ལམ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྟོང་ཤོགམཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེ་དུ་བདམས་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་མི་གྲངས་དང་ཡོང་འབབ་20%འཕར་ཡོད།
2024ལོ་ནི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་ལོ་ཞིག་རེད།སྐྱེ་ལྡན་རྩྭ་ཐང་གི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་དུང་ཕྱུར་3(སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་)ལས་བརྒལ་བ་དང་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ་130ལྷག་ཙམ་ཤང་ཀང་དུ་མཁོ་འདོན་བྱས་པས“མཚོ་སྔོན་གྱི་ཉ་གསུམ་”གྱི་སྤྱི་པའི་སྤུས་རྟགས་དངོས་སུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ལྡབ་12འཕར་ཡོད།
འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུགས་གཞི་ཐོན་པ་སྟེ།ཐོན་ལས“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཚད་བརྒལ་ཡོང་ཐབས་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་ལྡན་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཞབས་འདེགས་དེ་བས་ལེགས་པ་ཞུ་དགོས་སམ།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་གནད་དོན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པའི་བསམ་ཕྱོགས་བཏོན་པ་སྟེ།ཐོན་ལས“ས་ཁུལ་བཞི”ཕན་ཚུན་སྐུལ་འདེད་དང་མཉམ་འདྲེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།ཚྭ་མཚེའུ་ཡི་ཐོན་ཁུངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་གསར་སྤེལ་དང་ཐོན་ལས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མོའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མཐོ་ས་གསོག་འཇོག་བྱས་ནས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།གངས་འཁྱག་དཔལ་འབྱོར་དང་འཁྲབ་སྟོན་དཔལ་འབྱོར་དེ་མ་ཡིག་མཐོ་བའི་ཡུལ་སྐོར་གྱི་གླེང་མང་ཤོས་གསར་པར་གྱུར་ཡོད།ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་དང་འཕར་ཚད་སོགས་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ཁྲོད་གཅིག་སྡུད་དང་སྟོབས་ཆེར་ཕྱིན་པ་དང་།ཐོན་ལས“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་ནས་ཐོན་ལས“ས་ཁུལ་བཞི”གཏོད་པའི་ལམ་བུའི་ཐོག་རྩེར་སོན་ཅན་དང་།ལྗང་མདོག་ཅན།རིག་ནུས་ཅན་བཅས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོད་ཡོད།
བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་གྱིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཞི་མཐུན་གྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་གཏོད་དགོས།
མཚོ་སྔོན་དུ་མི་རིགས་ལས་དོན་མ་བསྒྲུབས་ན་ཁྱོན་ཡོངས་དོན་གཉེར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཤར་ནུབ་དར་དང་།ཤིན་ཅང་དང་འབྲེལ་བ།སི་ཁྲོན་དང་འབྲེལ་མཐུད་བཅས་བྱས་ནས་གནའ་བོའི་དར་གོས་ལམ་བུའི་མཚོ་སྔོན་ལམ་བུ་འཛམ་གླིང་ཐོག་སྐད་གྲགས་ཆོད་པ་དང“དགུ་ཚིགས་སྐྱ་མོའི་ལྡེ་མིག”དང“མཚོ་བོད་ཀྱི་འགག་གནད”ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།
མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ནི་རང་རྒྱལ་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་ཡིན་པ་དང་།ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན།
ཞིང་ཆེན་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ནས་ལོ་འགོར་འཚོགས་པའི་ཞིང་ཆེན་ཨུ་ལྷན་གྱི་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་བརྟན་ལྷིང་དང་ཞི་མཐུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཏོད་པའི་ཐད་རྣམ་པ་གསར་པ་ཐོན་ཡོད་ཅེས་སླར་ཡང་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད།
མཐུན་སྒྲིལ་ནི་དཀའ་ངལ་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ།མི་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་དང་བྱ་གཞག་རླབས་ཆེན་ལེགས་འགྲུབ་བྱེད་པའི་འགན་ལེན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།དུས་མཚུངས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་ནི་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་སྣ་ཚོགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་སྤྱིའི་ལྡེ་མིག་ཡིན་པ་ང་ཚོས་གསལ་པོར་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།མི་རིགས་ས་ཁུལ་ཁག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་བབ་ཁོང་དུ་ཡང་དག་ཆུད་པར་བྱས་ཏེ་དམངས་འཚོ་ལེགས་བཅོས་དང་མི་སེམས་གོང་བུར་འགྲིལ་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འགོ་ཚུགས་ས་དང་དོན་ལ་འབབ་ས་བྱ་དགོས།མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་བསམ་པའི་རྣམ་པ་གསར་རྐྱང་དུ་གྱུར་པ།སློབ་གསོ་དང་།སྨན་བཅོས།ལས་ཞུགས།སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་བཅས་ཀྱི་མ་ལག་ཟམ་མི་ཆད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཕྱིན་པ།མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཚོར་དང་།བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས།བདེ་འཇགས་ཚོར་སེམས་བཅས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད།
2024ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་དཔེ་སྟོན་གསར་གཏོད་ཀྱི་དམིགས་ཚད་མ་ལག་སྔོན་ལ་བཏོན་ནས་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་དོ་དམ་བྱས་པ་དང་།《དེང་རབས་རྒྱ་ཡིག་ཚིག་མཛོད》རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་གྱི་ཡིག་སྒྱུར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།མཉམ་སྡེབ་13དང་མི་སྒེར་15ལ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་དཔེ་བཟང་མཉམ་སྡེབ་དང་དཔེ་བཟང་མི་སྒེར་ཐོབ་པ་དང་།མི་རིགས་ཁག་དབར་འགྲོ་འོང་དང་།སྤེལ་རེས།མཉམ་འདྲེས་བཅས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་པ།དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་དེ་བས་མང་བ་དང་དེ་བས་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྒོ་ནས་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་ཐོབ་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྒྲིག་གཞིའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་བྱས་ནས“གཅིག་མང་བའི”ལས་ཀའི་མ་ལག་ཅིག་བསྐྲུན་ནས་རྩ་འཛིན་ལ་དམ་འཛིན་དང་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་སྒུལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་མཉམ་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ཡོད།གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལས་འགན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་4.25དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་སྒོར་ཁྲི་1279འཕར་བ།རིན་མེད་ངང་སྤྲད་པའི་ཧྥུལ་ཉུང་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཇ་འཚོང་བར“ཇ་བརྟན་པོ་བཟོ་རྒྱུ”དང“ཇ་གསུམ་སྤྲོད་རྒྱུ”ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་པས་མང་ཚོགས་ཁྲི་35ལ་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང་།མཚོ་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2.15བཏང་ནས“འགྲིམ་འགྲུལ་གསུམ”གྱི་རྣམ་གྲངས་རིགས་51ལག་བསྟར་བྱས་པ་རེད།
ལྕེ་རྩེའི་ཐོག་གི་འཐེན་ཐུག་དང་།མཛུབ་རྩེའི་ཐོག་གི་འཚེམ་དྲུབ།སྨྱུ་གུའི་འོག་གི་ཐང་གརྐང་འོག་གི་ཡུལ་སྐོར།བརྒྱུད་གཏོང་ཁྲོད་ཀྱི་ལ་གཞས།ཕྱིར་གཏོང་ཁྲོད་ཀྱི་ངལ་ནུས་བཅས་ཚང་མར་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་།དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་།མི་སེམས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བ་སོགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་མང་པོ་ལྡན་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དཔེ་སྟོན་ཞིང་ཆེན་གཏོད་པའི་ལས་དོན་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།
ཙོང་ཆུ་གཙང་འགྲམ་ནས་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་བར་དང་།གྲོང་ཁྱེར་སྡེ་ཁུལ་ནས་གྲོང་གསེབ་དང་འབྲོག་ཁུལ་བར“མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ+”མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་གསར་གཏོད་དང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས།མཚོ་སྔོན་གྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཚོས་ཕན་ཚུན་ལྟ་རེས་རོགས་རེས་དང་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་བྱས་ཏེ།“རང་ཉིད་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་དང་མཛེས་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི”ལས་དབང་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཅིག་ཆགས་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ལ་དམིགས་ནས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་བྱ་གཞག་དེ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་།དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་།ཐོན་ལས་“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་སོགས་འཐབ་ཇུས་གལ་ཆེན་དང་གོ་སྐབས་ལྡན་པའི་མཉམ་འདྲེས་བྱས་པས་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ་དང་།མི་རིགས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་དང་ཞིང་འབྲོག་ལས་སོགས་བརྟན་པོའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ནས“སེ་འབྲུ་”རྩ་བ་ཚུགས་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད།
དམངས་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་ས་ཡོམ་གྱི་ཞིག་རོའི་ཐོག་བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་གསར་པ་བསྐྲུན་པ།
ཟླ་3ཚེས་6ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པའི་མཚོ་སྔོན་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་ཚང་འཛོམས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་ཧྲི་ཀྲང་ཝང་ཧྭ་ཅེ་ཡིས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་སྐབས་པར་40པར་བརྒྱབ་པའི་པར་རིས་ཤིག་བྲིས་ནས་ཚང་མར་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཅི་ཧྲི་རི་བོའི་ས་ཡོམ་རིམ་པ་6.2ཀྱི་གེགས་རྗེས་བསྐྱར་སྐྲུན་གྱི་གནས་ཚུལ་བསྟན་པ་རེད།
གྲོང་མིའི་ནང་མི་ཚང་མ་གཅིག་སྡུད་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཁང་པ་གསར་པར་སྤོས་པའི་པར་ཞིག་བརྒྱབ་རྗེས།ཝང་ཧྭ་ཅེ་བསྡད་ནས“ཚང་མས་པར་དེར་ལྟ་རྒྱུ་ནི་མིན་རྫོང་ཀྲུང་ཁྲོན་ཤང་ཅིན་ཐེན་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་དབྱང་ཁྲང་གིས་བཀོད་སྒྲིག་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཁང་པ་གསར་པའི་སྒོ་འགྲམ་དུ་པར་རྒྱག་པ་དང་།ཁོང་ཚོའི་སྒོ་འགྲམ་དུ་ཆ་ཡིག་སྦྱར་ནས་སྦྱར་ཡོད།
གནམ་ས་བླ་འོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཕྱེ་ལེབ་འདི་ལས་སླ་པོར་ཐོབ་པ་ཞིག་མིན།2023ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བའི་ས་ཡོམ་གྱིས་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྫོང་3གྱི་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་42ཀྱི་མང་ཚོགས་ཁྲི་16.12ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པ་དེ་བརྗེད་མེད།སེམས་སྡུག་ཁྲོད་འབད་འབུངས་མདུན་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་གེགས་རྗེས་སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན་གྱི་དུས་མཚམས་སུ་སླེབས་པ་དང་ཞིང་ཨུད་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རིམ་ཁག་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་མི་དམངས་བླ་ན་མེད་པ་དང་ཚེ་སྲོག་གོང་དུ་བཀུར་བའི་འདུ་ཤེས་ལག་ལེན་ནན་ཏན་བསྟར་ནས་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཐོན་སྐྱེད་སླར་གསོ་དང་ཁྱིམ་གཞིས་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱས་པ་རེད།
དམངས་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ཁྱིམ་གཞིས་གསར་པ་བྱུང་ནས་སླར་གསོ་བྱུང་ཡོད།
ལོ་གཅིག་རིང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞིས་ཅིན་ཕིང་སྐུ་ངོ་མའི་ཐུགས་ཁུར་དང་ཐུགས་ཁུར་འོག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་པུའུ་ཨུད་དང་།སྤུན་ཟླའི་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར།སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་བཅས་ཀྱི་རོགས་རམ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཨུད་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་གེགས་རྗེས་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་དོན་ཆེན་ཨང་དང་པོར་བརྩིས་ཡོད།ལོ་གཅིག་རིང་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་འཐབ་བྱས་ནས་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་59.8བཏང་བའི་བསྐྱར་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་240ཚང་མ་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་།གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་དུད་ཚང་ཁྲི་3.65ཁང་པ་གསར་པའི་ནང་སྤོས་ནས་ལོ་དེར་བསྐྲུན་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་ཀྱི་དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད།ལོ་གཅིག་རིང་ཉམས་གསོ་དང་བརྟན་གཏོང་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭའི་ཁང་པ་དང་།གསར་དུ་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྨན་ཁང་།འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་།ཤང་གྲོང་རིག་གནས་ལྟེ་གནས་སོགས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་དང་།ལག་བསྟར་བྱས་པའི་མེ་ཟོན་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་མཐོར་གཏོང་རྣམ་གྲངས་དང་ཉེན་གཡོལ་གནས་སྤོ་བཀོད་སྒྲིག་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཉེན་ཁ་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་གནད་དོན་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།“ལོ་གཅིག་རིང་དམག་འཐབ་དྲག་པོ་བྱས་པ་བརྒྱུད།སྐྱ་རེངས་ཀྱི་སྨུག་སྤྲིན་འཁྲིགས་ནས་རྨ་ཆུའི་འགྲམ་ངོགས་སུ་རེ་བ་མཚོན་པའི་གྲོང་གསར་མང་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད”ཟླ་1ཚེས་19ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པའི་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་མི་དང་ཧུའེ་རིགས་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་ཀྲུང་ཁྲོན་ཤང་ཅིན་ཐེན་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་ཚོ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་ཝང་ཀྲེང་ཚའེ་ཡིས་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་པའི་ངང་དེ་ལྟར་བཤད།
མཚོ་བོད་ས་མཐོར་ལོ་དེར་སྐྲུན་འགོ་ཚུགས་པའི་ལོ་དེར་བསྐྲུན་པའི་བསྐྱར་སྐྲུན་གྱི་ངོ་མཚར་བཏོད་པས་གེགས་རྗེས་སླར་གསོ་བསྐྱར་སྐྲུན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད།ད་ཆ་གེགས་ཁུལ་གྱི་ཆེས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ནི་སློབ་གྲྭ་ཡིན་པ་དང་།བདེ་འཇགས་ཆེ་ཤོས་ནི་སྨན་ཁང་ཡིན་པ།གཙང་སྦྲ་དོད་ཤོས་ནི་སྡོད་ཁང་ཡིན་པ་རེད།མཚོ་སྔོན་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཆག་པའི་གནོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་རྒྱུན་གཏན་ལས་བརྒལ་བའི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གཞི་རྩའི་འཆར་གཞི་བརྟན་པོ་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ་འབྲེལ་མཐུད་ནུས་ལྡན་དང་བུ་ལོན་སེལ་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཁྲོད་རྒྱལ་ཁ་ལེན་ཐུབ་པ་དང་གེགས་རྗེས་བསྐྱར་སྐྲུན་ཁྲོད་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ལོ་དེར་བསྐྲུན་པའི་ངོ་མཚར་གཏོད་ཐུབ་པ་དེ་ནི་འགྲན་སློང་ལ་ཁ་གཏད་ནས་ང་ཚོས་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོའི་ངང་འགྲན་སློང་ལ་ལྟ་སྟངས་ཡང་དག་འཛིན་པ་དང་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་ངེས་ཤུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཚེ་གཞི་ནས་དཀའ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱིས་མདུན་དུ་བསྐྱོད་ཐུབ།གྲུབ་འབྲས་ལས་སླ་པོར་ཐོབ་པ་ཞིག་མིན་པས་དུས་རབས་གསར་པའི་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསར་པའི་ཁྲོད་ང་ཚོས་གསར་གཏོད་ཡར་བརྩོན་དང་།འགག་སྒྲོལ་དཀའ་སེལ།ཀྲུང་གོའི་རྣམ་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་ལག་ལེན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་ཆོད་སེམས་དང་ཡིད་ཆེས་སྔར་བས་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་པོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱུག་པ་དང་དུས་ཚོད་ཀྱི་རླབས་རྒྱུན་མདུན་དུ་འཕྱུར་བཞིན་ཡོད།
རླབས་ཆེན་གྱི་ཕུགས་འདུན་ནི་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད།
མི་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔྱིད་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་བཞད་པ་དང་།ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་དང་དངོས་སྒྲུབ་སྔོན་བརྩོན།གསར་གཏོད་ཡར་བརྩོན་དང་ནམ་ཡང་ལྷོད་གཡེང་མི་བྱེད་པའི་འབད་འཐབ་སྙིང་སྟོབས།དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་ཙམ་ཡང་བརྩོན་ལེན་དང་འབད་འབུངས་ཡར་བརྩོན་གྱི་དཔའ་ཉམས་ལྡན་པའི་རྣམ་འགྱུར་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལྕགས་ལ་བཟུང་རྗེས་དང་རྡོ་ལ་རྐང་རྗེས་འཇོག་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་བཟང་པོ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཛུབ་ཁྲིད་གནང་བའི་ཁ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ་བྱ་གཞག་གསར་པ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་དང་གནམ་ས་གསར་པ་ཞིག་གཏོད་དགོས།
