མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
ཟི་ལིང་འགག་སྒོ་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཚོང་དོན་ཐིང་གིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་2025ལོའི་ཟླ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བར་གྱི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར།ཟླ་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཆུ་གྲང་ཉ་དང་གྲང་ཚལ་ཏུན་ཁྲི་རིམ་པའི་ཞིང་ལས་ཐོན་ཟོག་ཕྱིར་གཏོང་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས“གྲང་འཁྱག་ཐོན་ཁུངས”ལ་བརྟེན་ནས་“ཚ་འཁྱག་ཐོན་ལས”བཟོས་ཏེ“གྲང་གཉིས”ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བྲིན་ཁ་རྒྱུག་པོ་ཡོད་པ་རེད།ཟླ་དང་པོ་དང་གཉིས་པར“གྲང་གཉིས”ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ནས་འགོ་ཡག་པོ་ཚུགས་པ་དང་།ཆུ་གྲང་ཉ་(ཙོང་ཉ་རིགས)ཏུན1062.6ཕྱིར་གཏོང་བྱས་ནས་ལྡབ་2.1འཕར་བ་དེས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རིགས་གཅིག་པའི་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བསྡོམས་འབོར་གྱི་74.8%བཟུང་ནས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་མུ་མཐུད་བརྟན་པོའི་ངང་སླེབས་ཡོད།ས་མཐོའི་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ཏུན་1140.1ཟིན་ནས་ལྡབ་3.8འཕར་བ་དང་འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་གསུམ་པར་སླེབས་ཡོད་པ་རེད།
དཔྱིད་འགོར་ས་མཐོའི་ས་གཞི་ཆེ་མོར་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་གྲང་འཁྱག་ཐོན་ལས་དེ་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ལས་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པར་གྱུར་ཡོད།
གྲང་ཚལ་ཚལ་གྱི་རྒྱུ་སྤུས་ལ་ཚོང་ལམ་ལ་སེམས་ཁྲལ་མེད།
དཔྱིད་ཀ་ཤར་བའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་ཧོང་གྲོང་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་གི་སྔོ་ཚལ་དྲོད་ཁང་ཆེ་མོའི་ནང་བྱ་སྤུའི་གྱོན་ཆས་དང་ཀན་ལན་སྣ་ཁ་དྲུག་བདུན་ཡོད་པ་དེ་ཧོང་གྲོང་རྫོང་གི་འདི་ལོའི་ཁག་དང་པོའི་ཤང་ཀང་གི་སྔོ་ཚལ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་འཐུ་རླངས་འཁོར་ནང་བླུགས་ནས་ཀོང་ཏུང་དང་།ཤང་ཀང་།ཨའོ་མོན་བཅས་ས་ཁུལ་དུ་སྐྱེལ་རྒྱུར་སྒུག་ཡོད།
“ང་ཚོས་བྱ་སྤུའི་གྱོན་ཆས་དང་ཀན་ལན་ཚོད་འདེབས་བྱེད་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན།ན་ནིང་ཟླ་11པར་འདེབས་འཛུགས་བྱས་པ་ཡིན།འདི་ལོའི་ཟླ་3ཚེས་21ཉིན་ནས་བཟུང་དངོས་སུ་འཐུ་བའི་དུས་སུ་སླེབས་པ་དང་ཚང་མ་མངགས་ཐོའི་སྔོ་ཚལ་ཡིན་པས་ཚོང་ལམ་ལ་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་མེད།དེ་སྔ་ང་ཚོས་འདི་གར་དགུན་དུས་རིན་གོང་མཐོ་བའི་སྔོ་ཚལ་དེ་དག་འདེབས་ཀྱི་མེད།ཚོང་ལམ་མེད་པས་རེད”ཧོང་གྲོང་རྫོང་སྔོ་ཚལ་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་ཀྲུའུ་ཨན་ཤང་གིས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་ལས་རོགས་རེས་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་གྱི་སྤུས་ཚད་ལ་ཁས་ལེན་ཐོབ་ཡོད།ན་ནིང་དགུན་དུས་སུ་བྱ་སྤུའི་གྱོན་ཆས་དང་སྔོ་ལྗང་གི་མངགས་ཐོ་འབྱོར་ནས་དེའི་རིན་གོང་མཐོ་བ་དང་ཡོང་འབབ་ཡག་པོ་ཡོད་ཅེས་བཤད།
སྤུས་ཚད་འགན་ལེན་ཐུབ་ནས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་འདང་ངེས་ཡོང་བ་དང་མྱུག་གསོའི་ཐོན་ལས་ཀྱིས་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་ལ་དུས་ཚོད་དང་མ་གནས་གྲོན་ཆུང་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད།
“འདི་ལོ་ང་ཚོའི་ས་མཐོའི་གྲང་ཚལ་སྔོ་ཚལ་གྱི་མྱུ་གུ་གསོ་བའི་གཞི་ཁྱོན་ན་ནིང་ལས་ལྡབ་གཅིག་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།ཆེ་ཙེ་རིགས་དང་།ལོ་ཚལ་རིགས།ཤང་ཀང་གི་སྔོ་ཚལ་མྱུ་གུ་བཅས་སྡོང་རྐང་ཁྲི་2250དང་ཙོང་རྐང་དུང་ཕྱུར་10ཡན་ཟིན་གྱི་ཡོད།གང་ལགས་ཤེ་ན།ཧོང་གྲོང་རྫོང་གི་ལེགས་ཆ་དེ་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་མ་བྱས་གོང་གི་གྲ་སྒྲིག་དུས་སྐབས་སུ་སླེབས་ཡོད།དུས་ཚོད་དེའི་ནང་ང་ཚོས་དྲོད་ཁང་ཆེ་མོ་སྤྱད་དེ་མྱུ་གུ་འདེབས་རྒྱུ་ཡིན་པས་འཕྲལ་མར་སྔོ་ཚལ་འདེབས་རྒྱུར་འཚམ་པོ་ཡོད”ཀྲུའུ་ཨན་ཤང་གིས་གསར་འགོད་པར་འདེབས་འཛུགས་དུས་འཁོར་ཐུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་སྔོ་ཚལ་སྔ་སྣུར་དུ་ཁྲོམ་རར་འདོན་ཐུབ་པ་དང་ཉིན་བཅུ་དང་ཟླ་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཞན་པས་སྔོ་ཚལ་གྱི་རིན་གོང་གཅིག་འདྲ་མིན།
མྱུག་གསོ་དང་དྲོད་ཁང་སྤྱད་དེ་ཧོང་གྲོང་རྫོང་གི་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་བྱེད་པ་དེ་ཐེངས་གཅིག་ནས་ཐེངས་གཉིས་དང་ཐ་ན་གསུམ་བར་བྱེད་ཐུབ།ཤང་ཀང་གི་སྔོ་ཚལ་རིགས་30ལྷག་ཙམ་ནས་40ལྷག་ཙམ་བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་།སྤུས་ཚད་ལེགས་པ།རིན་གོང་མཐོ་བ།ཐོན་ལས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ལེགས་པ།རོགས་རེས་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཐོན་ཡོད།
ཐོབ་དཀའ་བའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་ཆེད།མཚོ་སྔོན་གྱིས《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དེང་རབས་སྒྲིག་བཀོད་ཞིང་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་འགོད(2023-2030ལོ་བར)》དང《དེང་རབས་ཉ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ལག་བསྟར་བསམ་འཆར》སོགས་ཡིག་ཆ་སྔ་རྗེས་སུ་བཏོན་ནས་གྲང་ཚལ་དང་ཆུ་གྲང་ཉ་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཁ་གསལ་བཟོས་ཡོད།སྔོ་ཚལ་ཁྱབ་ཁོངས་སུ《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བཟའ་བྱའི་ཤ་མོའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་གསུམ་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི(2023-2025ལོ་བར)》སོགས་སྲིད་ཇུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་ཟི་ལིང་འགག་སྒོ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཐོ་འགོད་སྙན་སེང་ཞུས་པའི་ཕྱིར་གཏོང་སྔོ་ཚལ་རྟེན་གཞི་29ཡི་མུའུ་ཁྲི་5.7ཟིན་ཡོད།ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ཙོང་ཁ་ཆུས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ས་མཐོའི་གྲང་བསིལ་སྔོ་ཚལ་ཐོན་ལས་གླིང་བསྐྲུན་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་དང་།ཀྲུང་གོ་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲང་བསིལ་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་ཁུལ”གྱི་མཚན་སྙན་སྤྲད་པ་རེད།གྲང་ཆུའི་ཉ་རིགས་ཁྱབ་ཁོངས་སུ《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གསོ་ཚགས་ཆུ་ཁོངས་དང་གྲམ་ཐང་གི་འཆར་འགོད(2019-2030ལོ་བར)》ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་གསོ་ཚགས་ཁུལ་གྱི་དྲ་སྒམ་བཀོད་སྒྲིག་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་བཀོད་སྒྲིག་ལུགས་མཐུན་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་མངོན་གསལ་དོད་པའི་རྨ་ཆུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་གྲང་ཉ་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་པ་བྱ་རྒྱུ་རེད།
ཆུ་གྲང་ཉ་ཡིས“གྲང་བའི”ཆུ་ལས“ཚ་བའི”ཐོན་ལས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ས་ཁོངས་ནང་གི་ཆུ་ཁོངས་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པས་རང་བྱུང་དྭངས་གཙང་དང་ལོ་འཁོར་མོར་དྲོད་ཚད་དམའ་བ་མ་ཟད་རླུང་རླབས་ཆེན་པོ་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་གྱིས་རྐྱེན་པས་ཆུ་འཁྱག་གསོ་ཚགས་བྱེད་པར་འཚམ་ཤོས་ཀྱི་ཆུ་ཁོངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།ཆུ་གྲང་ཉ་གསོ་ཚགས་ལོ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་བ་བརྒྱུད་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རིམ་བཞིན་གཞི་ཁྱོན་ཆགས་པ་དང་སྤུས་རྟགས་བཏོད་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཝུའུ་ལན་རྫོང་དུ་ཝུའུ་ལན་རྫོང་ནུང་ཤིང་ཆུ་ཐོན་གསོ་ཚགས་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ཚངས་ཐིག་སྨི་6དང་མཐོ་ཚད་སྨི་1.85ཡོད་པའི་གསོ་ཚགས་རྫིང་བུ་དྲུག་གྲལ་སྟར་འགྲིག་པོས་བསྒྲིགས་ཡོད་པ་དང་།རྫིང་བུའི་ནང་2024ལོའི་ཟླ་5པར་བརྒྱབ་པའི་འཇའ་ཙོང་ཉ་ཕྲུག་ལྡབ་གསུམ་གྱིས་ལྡིང་སྐོར་རྒྱག་བཞིན་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་མི་ཧུད་རིགས་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་ཀྲུང་ཁྲོན་ཤང་ནི་རྨ་ཆུའི་རོང་སའི་ཁྲོན་ཧྲུའེ་ས་ཁུལ་དུ་གནས་པ་དང་།ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་དྲོད་ཚད་7.9℃ཡིན་པ།ས་འོག་གི་ཆུའི་དྲོད་ཚད་9℃ནས་18བར་ཡིན་པས་ཆུ་འཁྱག་ཉ་གསོ་ཚགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་འཚམ་པོ་ཡོད།
མིང་ཧོ་རྫོང་གིས་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁྲིད་སྟོན་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འཆར་འགོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་སྐམ་སའི་ཆུ་གྲང་ཉ་གསོ་ཚགས་ཁང་4བསྐྲུན་པ་དང་།དབུས་ཁྲོན་སྐམ་སའི་ཆུ་གྲང་ཉ་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞིའི་གཞི་ཁྱོན་རགས་ཙམ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།མིག་སྔར་རྟེན་གཞི་དེར་ཆུ་གྲང་ཉ་གསོ་ཚགས་ཁེ་ལས་4དང་།གསོ་ཚགས་ཟོམ་140ཆུ་སྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་9000གསོ་ཚགས་ནུས་ལྡན་བྱས་ཡོད།
ཚལ་རྔ་འགག་ཆུ་མཛོད་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་གི་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་།ཆུ་མཛོད་ཀྱི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་2600དང་ཆུ་ཁོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་383ཡོད།ལོ་ཧྲིལ་པོའི་ཆུའི་དྲོད་ཚད་ཧྲེ་ཧྲི་ཏུའུ་12ཡས་མས་ཟིན་པ་དང་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ཆུའི་གཏིང་ཚད་སྨི་64ཟིན་པ་དང་།ཆུ་སྨི་5ཡན་ཡོད་པ།ལོ་འཁོར་མོར་འཁྱགས་པ་མི་ཐེབས་པ།རང་བྱུང་ལ་སྦགས་བཙོག་མེད་པ་བཅས་ནི་ས་མཐོའི་ཆུ་གྲང་ཉ་(ཧུང་ཙུང་)སྐྱེ་འཚར་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཡག་པོ་ཞིག་རེད།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་།མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་གསེར་ཆེན་རྫོང་གིས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གཏོད་རྒྱུར་དམིགས་ནས་ཚ་རྔ་འགག་ཆུ་མཛོད་ཁུལ་གྱི་ཏུའུ་ཐེ་གྲང་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་རང་བྱུང་ལེགས་ཆ་སྤྱད་དེ་ཚན་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉ་དར་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་།ལྗང་མདོག་ཉ་ཕྱུག་གཏོང་བ།རིག་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཉ་ལས་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་ཚ་རྔ་འགག་གི་སྣོད་བཅུད་ཉ་ལས་ལྗང་མདོག་ཅན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་།གཞི་ཁྱོན་ཅན་གྱི་གསོ་ཚགས།ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད།གྲངས་རིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ།སྤུས་རྟགས་ཅན་གྱི་གཉེར་སྐྱོང་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ལུང་དབྱང་ཀྲི་ཞན(མཚོ་སྔོན)མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིས་ལུང་དབྱང་འགག་ཆུ་མཛོད་ཁུལ་དུ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་གཞི་ཁྱོན་སྔོན་ཐོན་ཡིན་པ་དང་རྒྱལ་ནང་གི་ལོ་ཧྲིལ་པོར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཁོ་འདོན་བརྟན་པོ་ཐུབ་པའི་རིག་ནུས་ཅན་གྱི་ཉ་གསུམ་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞི་འབའ་ཞིག་བསྐྲུན་པ་དང་།རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གསོ་ཚགས་དྲ་སྒམ་200ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ།གསོ་ཚགས་དང་།ཐོན་སྐྱེད།ལས་སྣོན།ཕྱིར་ཚོང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་ཆ་ཚང་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད།
ཐོན་ལས་མང་བའི་རྒྱབ་ཏུ་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་རྩིས་ཐོ་ཞིག་རེད།ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སུ་ད་ཆ་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་དྲ་སྒམ་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞི་27དང་།ཉ་ཙོང་དྲ་སྒམ་གསོ་ཚགས་མཉམ་ལས་ཁང་15ཁེ་ལས་12བཅས་ཡོད་པ་དང་།ཐོན་ལས་ཚན་རྩལ་གླིང་དང་ཐོན་ལས་སྟོབས་ཆེའི་གྲོང་རྡལ་1དང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཞིང་ལས་སྣེ་འདྲེན་ཁེ་ལས་1བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད།2024ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཆུ་ཐོན་དངོས་རྫས་ཀྱི་ཐོན་ཚད་ཏུན་ཁྲི་1.9ཟིན་པ་དང་།ཏུན་5529ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པ།ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ལོ་གོང་མའི་ལྡབ་12ཡིན་པ་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3.1ཟིན་ཡོད།དེའི་ནང་སན་ཝུན་ཉ(ཉ་ཀུའེ)ཐོན་ཚད་ཏུན་ཁྲི་1.5ཟིན་པ་དེས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་ཐོན་འབོར་གྱི་33%ནས་39%བར་ཟིན་ཡོད།མིག་སྔར་མཚོ་སྔོན་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སན་ཝུན་ཉ་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞི་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད།
“གྲང་གཉིས”ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ།ལྗང་མདོག་བདེ་འཇགས་ཀྱི་འགོག་སྲུང་འཛིང་རགས་བརྟན་པོ་བསྐྲུན་པ།
“ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན”ནི་ས་མཐོའི་གྲང་གྲང་སྔོ་ཚལ་དང་ཆུ་གྲང་ཉ་ཡི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལེགས་ཆ་ཞིག་ཡིན་ལ་མཚོ་སྔོན་ནས་ཐོན་ཏེ་འཛམ་གླིང་དུ་སྐྱོད་པའི་ལམ་ཡིག་ཅིག་ཀྱང་རེད།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་གྲང་འཁྱག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་གཞི་ཚུགས་ནས“ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་”ལྟེ་བར་བྱས་ཏེ་ས་མཐོའི་གྲང་འཁྱག་སྔོ་ཚལ་དང་ཆུ་གྲང་ཉ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་མཐུན་སྦྱོར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད།
སྔོ་ཚལ་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་རྫས་ལུད་དང་ཞིང་སྨན་ཉུང་གཏོང་དང་ཕན་འབྲས་ཆེར་གཏོང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་ཆུ་གྲང་ཉ་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་སྐྱེ་དངོས་བདེ་འཇགས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱས་ནས་ཞིང་ལས་ལྗང་མདོག་འཁོར་རྒྱུག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
མིག་སྔར་མཚོ་སྔོན་གྱིས་འགྱིག་ཤོག་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་།ཆུ་ལུད་གཞི་གཅིག་ཅན།ལྗང་མདོག་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་སོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་བས་སྔོ་ཚལ་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལོན་ཚད་98%ཡན་ཟིན་པ་དང་།ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཐོན་ཡུལ་གྱི་གྲང་ཉར་དང་སོས་ཉར་སྒྲིག་བཀོད་154དང་།སྔོ་ཚལ་གྱི་དྲོད་བརྟན་གསོ་མཛོད་41བསྐྲུན་པ།གྲང་མཛོད་ཏུན་ཁྲི་10གསར་སྣོན་བྱས་པ།ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཐོན་ཡུལ་གྱི་དྲོད་ཚད་དམའ་བའི་གཙང་སེལ་བྱེད་ཚད་20%ཟིན་པ།ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་གྱོང་གུན་ཕོག་ཚད་10%ཆག་པ་བཅས་རེད།
ཐོན་ལས་ཆེན་པོ་གཉིས་ཚང་མར“ཐོན་སྐྱེད་དང་།ལས་སྣོན།ཕྱིར་གཏོང”བཅས་ཀྱི་སྒོ་རྒྱག་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཆགས་ནས་སྤུས་ཚད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་འགོག་སྲུང་འཛིང་རགས་ནུས་ལྡན་ངང་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད།སྔོ་ཚལ་ཐོན་ལས་ཀྱིས་ཟི་ལིང་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་ཀྱི་ཤང་ཀང་སྔོ་ཚལ་གཅིག་སྡུད་ཁུལ་སྐྱེད་སྲིང་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ནས་སྒྲིག་བཀོད་སྔོ་ཚལ་དང་།སྐམ་སའི་སྔོ་ཚལ།སྔོ་ཚལ་བསྐྱར་འདེབས་བྱེད་པ།ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་གསོ་སྤེལ།བཟའ་བཅའི་ཤ་མོ་ཐོན་སྐྱེད་ཐོན་ཁུལ་གཙོ་བོ་བཅས་སྤྱི་འདོམས་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ་ཤང་ཀང་དུ་སྔོ་ཚལ་གྲ་སྒྲིག་ལམ་ལུགས་དང་མངགས་ཐོ་རྣམ་པའི་ཐོན་སྐྱེད་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྔོ་ཚལ་རྟེན་གཞིའི་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་ལ་ཤུགས་ཆེན་པོས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་སྟེ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྔོ་ཚལ་རྟེན་གཞི་312ཀྱི་ཚད་ལྡན་ཅན་ཐོན་སྐྱེད་དང་འབྲེལ་བརྒྱུད་བགྲོད་འགག་སྒོའི་ཐོ་འགོད་སྙན་གསེང་རྟེན་གཞི་དང“སྔོ་ལྗང་འབྱུང་འཕྲོད་གནོད་མེད་ཤར་བགྲོད་ཞིབ་བཤེར་ལམ་ལམ”དང་མངོན་འགྱུར་སྔོ་ཚལ་ཐོན་སྒོ་ཀྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་བའི་འགག་སྒྲོལ་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
གྲང་ཆུ་ཉ་ཐོན་ལས་ཀྱིས་སྦྲེལ་ཐག་ཧྲིལ་པོའི་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་མ་ལག་བཙུགས་ནས་ཁེ་ལས་ཀྱི་གསོ་ཚགས་ཁོར་ཡུག་དང་།གསོ་ཚགས་བརྒྱུད་རིམ།ཉ་ཆགས་སྤུས་ཚད་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོར་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་དང་།འགག་སྒོ་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག“ཁེ་ལས་དོ་དམ་དང་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ།རྗེས་མཐུད་ཞིབ་བཤེར”བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་གཏོང་ཐོན་རྫས་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ཁག་ནང་འདྲེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཚད་གཞི་དང་མཐུན་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།མིག་སྔར་ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱིས་གྲོ་མོའི་ཙོང་ཉའི་ལྗང་མདོག་བཟའ་བཅའ་10ཁས་ལེན་བྱས་པ་དང་ལུང་དབྱང་ཀྲི་ཤན་ལ་ASCདང་BAPརྒྱལ་སྤྱིའི་ཁས་ལེན་ཐོབ་ཡོད།
2024ལོར་རང་བྱུང་དང་།སྤུས་ལེགས།ལྗང་མདོག་བཅས་སྤུས་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བྱས་པའི“མཚོ་སྔོན་གྱི་ཉ་གསུམ”གྱི་སྤྱི་པའི་སྤུས་རྟགས་དངོས་སུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཉ་གསུམ་ཐོན་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བ་དང་།ལྗང་མདོག་།སྐྱེ་ལྡན་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ནུས་ལྡན་བཏང་ཡོད།
ཧུང་ཙོང་ཉ་ལེབ་དང་།དུ་ཧུང་ཙོང་ཉ་སོགས་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་2024ལོར་ཕྱིར་གཏོང་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་པ་དང་།ཕྱིར་གཏོང་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་ཨུ་རུ་སུ་ནས་རིམ་བཞིན་མོང་གོལ་དང་།མོ་ཞི་ཁོ།ཨེ་ཤེ་ཡ་ཤར་ལྷོའི་ས་ཁུལ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ཡོད།ཆུ་འཁྱག་ཉ་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རིགས་གཅིག་པའི་ཐོན་རྫས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་90ཡན་ཟིན་ཡོད།
2024ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཤང་ཀང་ཅན་ཧྲ་ཙུའེ་མཚོ་སྔོན(ཟི་ལིང་)འཚོ་བའི་ཁང་དང་ཤང་ཀང་སྔོ་ཚལ་རྟེན་གཞིའི་སྒོ་བྱང་བཀལ་ནས་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་པ་རེད།
ཐོན་རྫས་བཟང་པོས་སྤུས་ཚད་བཟང་པོར་བརྟེན་ན་གཞི་ནས་སྤུས་ཚད་བཟང་པོས་ཚོང་རྟགས་ཡག་པོ་འཛུགས་ཐུབ།“ས་གཙང་མཚོ་སྔོན·ས་མཐོའི་མངོན་དངོས”ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྡོ་ཝུའེ་ཡིས་སྤུས་རྟགས་གཏོད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད།སྔོ་ཚལ་ཐོན་ལས་ཀྱིས“རྨ་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུའི་ཆུ་འགོ”དང་།“རྨ་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུའི་ནང་གི་དྲི་ཞིམ་འཐུལ”“ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་ཚྭ་འདམ་གཤོངས་ས”སོགས་ས་གནས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས་མུ་མཐུད་མཐོ་རུ་བཏང་བ་དང་།ལྷག་པར་དུ་མཚོ་གྲུ་ཁའི“མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱིམ་སྟོན”གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་དོན་ངོ་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད།“མཚོ་སྔོན”རྟགས་ཅན་སོགས་སྔོ་ཚལ་ཐོན་རྫས་ཁས་ལེན་བྱེད་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ནས་ཞིང་ཆེན་ཕྱིར་ཆེད་མཁོ་འདོན་རྟེན་གཞི་དང་ཉམས་ལེན་ཚོང་ཁང་26བཙུགས་ཡོད།
ལམ་བུར་བསྐྱོད་ན་ཐོན་ཁུངས་གྲང་མོའང་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་པ་དང་།སྤུས་ཚད་ཡག་པོ་ཡོང་བ་བྱས་ན་གཞི་ནས་ཐོན་ལས་ཚ་བའི་སྤུས་རྟགས་གཏོད་ཐུབ།ཞིང་ལས་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི“གྲང་འཁྱག་ཐོན་ཁུངས”ཀྱི་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་རིམ་བཞིན་སྔོག་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།རིན་ཐང་རིམ་བཞིན་འདོན་བཞིན་ཡོད་པ།སྐྱེ་དངོས་ཡོད་ཚད་སླར་གསོའི་དཔྱིད་ཀ་འགོ་འཛུགས་ས་གསར་པར་བརྩིས་ནས་འཕར་གཞི་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
