དཔྱིད་འགོར་ཉི་འོད་དྲོད་མོ་འོག་ཏུ། ཉ་ཆུ་གཙང་པོའི་འདམ་རའི་ངང་པ་དང་བྱ་གག་དམར་པོ་སོགས་རི་སྐྱེས་འདབ་ཆགས་ཀྱིས་ཆུ་ནང་དུ་སྐྱིད་པོ་རྩེད་བཞིན་ཡོད། གང་སར་མཐོང་ཐུབ“ཁུག་མའི་སྤྱི་གླིང་”ནང་རྒན་རྒོན་ཚོས་ལུས་ཕུང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་དང་ཕྲུ་གུ་ཚོས་དགའ་སྤྲོའི་ངང་རྩེད་བཞིན་ཡོད…ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གར་མུའུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ“ནམ་མཁའ་སྔོན་པོ”མཐོང་ཐུབ། “སྣོད་བཅུད་ལྗང་གུ”ལ་བལྟས་ན། ཉིན་རེ་བཞིན་མཐོ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་སྤུས་ཚད་དེ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་ཚོར་བ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཚོར་སྣང་དུ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས“ཆུ་ལྗང་དང་རི་ལྗང་ནི་གསེར་རི་དང་དངུལ་རི་ཡིན”ཞེས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་བཙུགས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་སྲོག་ཤིང་དུ་བྱས་ཏེ། མཁའ་སྔོ་དང་། ཆུ་དྭངས་པ། ས་གཙང་བཅས་ཀྱི་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ལས་འགན་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་འགན་ནུས་མུ་མཐུད་དུ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། གནད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་ལ་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ཕྱོགས་ཡོངས་དང་། ས་ཁོངས་ཡོངས་རྒྱུ། བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོ་བཅས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་རེད།
དབྱི་ཤིན་ཡོན་ཁུལ་ཆུང་དུ་སྡོད་པའི་གྲོང་མི་ཀའོ་ཡན་གྱིས་བཤད་རྒྱུར། “ན་གོར་མོ་རུ་ལོ་ངོ་40ལྷག་ཙམ་འཚོ་བ་རོལ་མྱོང་། སྔོན་ཆད་དཔྱིད་དུས་དང་སྟོན་དུས་བྱེ་རླུང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། ད་ལྟ་ལམ་འགྲམ་དང་ཁུལ་ཆུང་དུ་ཤིང་སྡོང་མང་པོ་བཏབ་ཡོད་པས། ལོ་ཤས་གོང་གི་ཁོར་ཡུག་ལས་ཧ་ཅང་ཇེ་བཟང་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། གྲོང་ཁྱེར་ཧྲིལ་པོ་ཡང་སྔར་ལས་གཙང་མ་དང་གཙང་མ་དུ་གྱུར་ནས་མཁའ་རླུང་ཡང་དྭངས་གཙང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད”ཅེས་བཤད།
སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ་དེས་གྲོང་མི་ཚོར་ཐད་མཐོང་གི་མྱོང་ཚོར་སྦྱིན་པར་མ་ཟད། དེ་བས་གཞི་གྲངས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
2024ལོར་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁོར་ཡུག་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་བསྡུར་ཚད་ནི་87.3%ཡིན་པ་དང་PM2.5ཆ་སྙོམས་གར་ཚད་ནི་སྨི་ངོས་གྲུ་བཞི་རེར་ཝེ་ཁེ་21ཡིན་པ་རེད། ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་བཅད་ངོས་(ན་ཁྲི་ཐའེ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ར་བའི་ཆུ་སྒོ་པའེ་ཡུན་ཟམ་པ)དེ་རིགས་Ⅱཔར་སླེབས་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་བཅད་ངོས་(ཟམ་ཆུང་བ)དེ་རིགས་Ⅲཔར་སླེབས་པ། ས་ངོས་ཆུའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་བསྡུར་ཚད་100%ཟིན་པ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གཅིག་བསྡུས་རྣམ་པའི་འཐུང་ཆུའི་ཆུ་ཁུངས་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཅིག་བསྡུས་རྣམ་པའི་འཐུང་ཆུའི་ཆུ་སྤུས་ཚང་མ་སྤུས་ཚད་ཚད་གཞིའི་བླང་བྱ་ལ་སླེབས་ཡོད།
རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཐད་རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ཁོར་ཡུག་དྲ་བ་ཅན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལག་ལེན་བསྟར་བ་དང་། ཐལ་རྡུལ་འབྱུང་ཁུངས་དང་། རྡོ་སོལ་འབྱུང་ཁུངས། སྤོ་འགུལ་ཁུངས། བཟོ་ལས་ཁུངས། ཁྱབ་ཁོངས་ཁུངས་གཞན་དག་བཅས་ཀྱི་“འབྱུང་ཁུངས་ལྔ་མཉམ་དུ་ཚོད་འཛིན་”རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། གཙོ་གནད་VOCsའབུད་ཁུངས་ཁེ་ལས་7ཡི་དྲ་ཐོག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལེགས་གྲུབ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ལམ་109ལྷོ་ཧྲན་ཁོའུ་ཞིབ་བཤེར་ས་ཚིགས་སོགས་གཙོ་གནད་ས་ཁོངས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་དང་། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་རྡོ་སྣུམ་བཙོ་སྦྱང་བཟོ་ལས་དང་། ཚྭ་མཚེའུ་མཱེ་ལས་རིགས། ཧུང་དབྱང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སོགས་གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཡལ་འབྱུང་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་ལྡན་དངོས་རྫས་བཅོས་སྐྱོང་གནས་ཚུལ་ལ་ཟླ་རེའི་བཀོད་གཏོང་བྱས་ནས་ལས་དོན་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ཞིབ་ཕྲ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། སྤྱི་བདེ་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་ཁྲའེ་ཡིའུ་སྣུམ་ཟོག་འདྲེན་རླངས་འཁོར་དང་འགྲོ་ལམ་མིན་པའི་འཕྲུལ་ཆས་རླངས་འཁོར་གྱི་མཇུག་རླངས་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པའི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས།
ཆུའི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཐད་འབྱུང་ཁུངས་སྔོན་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན་མངོན་གསལ་དོད་དུ་བཏང་ནས་གཙང་ཆུའི་ནང་དུ་འབུད་པའི་བཙོག་འབུད་སར་ཞིབ་བཤེར་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་མུ་མཐུད་སྤེལ་ནས་གཙང་ཆུའི་ནང་དུ་འབུད་པའི་བཙོག་འབུད་སར་གསར་དུ་བསྣན་པའི་ཆུའི་སྤུས་ཚད་ལ་དཔེ་ལེན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་དེ་བཞིན་འབྱུང་ཁུངས་འདེད་པའི་ལས་དོན་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ཁུལ་གྱི་འདམ་ས་དང་ཆུ་བརྒྱད་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཀྱང་དྲི་ངན་ནག་པོ་ཞིག་མ་རྙེད། ཆུ་བོ་དང་མཚེའུ་གི“ཟང་ཟིང་བཞི་གཙང་སེལ་བྱེད་པའི”བཅོས་སྒྲིག་ལས་དོན་རྒྱུན་ལྡན་ཅན་དུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
གཙོ་གནད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་དམིགས་ཏེ་ས་རྒྱུའི་སྦགས་བཙོག་གི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་ཞིབ་བཤེར་ལས་དོན་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྨོ་ཞིང་གི་ས་རྒྱུའི་སྦགས་བཙོག་འབྱུང་རྐྱེན་དབྱེ་ཞིབ་དང་རིགས་དབྱེ་དོ་དམ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་འཛུགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་ལེགས་གྲུབ་བྱས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་རྨོ་ཞིང་གི་ས་རྒྱུའི་སྦགས་བཙོག་བཅོས་སྒྲིག་ལེགས་པར་བྱ་རྒྱུར་གྲངས་གཞིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་རེད།
ཀོང་ཏ་ཁུལ་ཆུང་དུ་སྡོད་པའི་སྐུ་ཞབས་མ་ཡིས་བཤད་རྒྱུར། “ད་ལྟའི་ན་གོར་མོ་ལ་གནམ་སྔོ་ཞིང་སྡོང་བོ་མང་བ། ཆུ་དྭངས་པ། སྤྱི་གླིང་གང་སར་མཐོང་ཐུབ། ཉིན་ལྟར་གྲོགས་པོ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་འཆམ་འཆམ་དང་ཁ་བརྡ་བྱེད། རིམ་བཞིན་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བའི་ཁོར་ཡུག་ལ་བལྟས་ཚེ། སེམས་ཁམས་ཇེ་བདེ་རུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། སྡོད་གནས་ཀྱང་ཇེ་བདེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དམ་འཛིན་དང་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བཟུང་སྟེ། གྲོང་ཁུལ་གྱི་ས་ངོས་ཆུའི་སྤུས་ཚད་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གཅིག་བསྡུས་རྣམ་པའི་འཐུང་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་བཅས་ལ་དམིགས་ནས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཐེངས་32བྱས་པ་དང་། ན་གོར་མོ་ལྕགས་རིགས་ལྕགས་རིགས་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་ཁུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཐེངས་12ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་པ་དང་། ན་གོར་མོ་དང་། མོང་ཡ། ཏ་ཚྭ་ཏན་བཅས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་ཀྱི་རླངས་རོ་དང་ཆུ་སྙིགས་ལ་ལྟ་སྐུལ་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཐེངས་35ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་པ། འཕྲལ་སྡོམ་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཐེངས་13བྱས་པ། གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁོངས་122ཀྱི་ཁོར་ཡུག་འཛེར་སྒྲ་གནས་དང་འགྲོ་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་འཛེར་སྒྲ་གནས་28ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ལས་དོན་སྤེལ་བ་རེད། ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱེད་ཤུགས་མུ་མཐུད་དུ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། “སྐབས་བསྟུན་གཉིས་དང་ཡོངས་བསྒྲགས་གཅིག”དང་དེ་བཞིན་ལྟ་སྐུལ་ཁྲིམས་འཛིན་གྱི་དྲང་ཕྱོགས་ཞིབ་ཐོ་དོན་འཁྱོལ་ནན་པོ་བྱས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་འཛིན་གྱི་མཐོ་གནོན་རྣམ་པ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་ཆེད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་སྒོ་ཁག་མུ་མཐུད་དུ་སྤེལ་དགོས། ཉེན་ཁའི་སྔོན་བརྡ་དང་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། གཙོ་གནད་ལས་རིགས་ཁེ་ལས་ལ་དམིགས་ནས། སྲ་གཟུགས་སྙིགས་རྫས་དོ་དམ་དང་། འགྱེད་འཕྲོ་བདེ་འཇགས། ཁོར་ཡུག་ཡིག་སྐད་འཕྲིན་སྐྲུལ། དྲ་ཐོག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་། སྦགས་བཙོག་དངོས་པོ་འབུད་གཏོང་སོགས་འགག་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་ཉེན་ཁའི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྩད་གཅོད་བྱས་ཏེ། “བཟོད་སྒོམ་གཏན་ནས་མི་བྱེད་པའི”རྣམ་འགྱུར་ཐོག་ནས་འབུད་ཚད་བརྒལ་དང་། ལྐོག་གཏོང་དང་ལྐོག་གཏོང་། ལག་ཁྱེར་མེད་པའི་བཙོག་འབུད་སོགས་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྲིམས་འགལ་བྱེད་སྤྱོད་ལ་རྡུང་རྡེག་ནན་པོ་བྱེད་པ་མ་ཟད། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་དང་གླེང་མོལ་དང་ཉེན་བརྡ་གཏོང་བའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས།
ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཁོར་ཡུག་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ་ལས་དོན་དེ་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་བ་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་“མདུན་སྐྱོད་དྲུག་”དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྒྲིག་བཀོད་སྤྱི་དམངས་ལ་སྒོ་འབྱེད་བྱེད་སྒོ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ། ལྗང་མདོག་འཚོ་བ་དང་ལྗང་མདོག་འཛད་སྤྱོད་འདུ་ཤེས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་དར་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ། ལྗང་མདོག་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ཆགས་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ནམ་མཁའ་དྭངས་གཙང་དང་ས་ཞིང་དྭངས་གཙང་སྲུང་སྐྱོབ་དམག་འཐབ་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་སྤུས་ཚད་མུ་མཐུད་དུ་ལེགས་སུ་གཏོང་ཆེད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྔར་ལས་བཟང་པོ་བསྐྲུན་དགོས།
ཇུས་གཞི་རེ་རེ་བཏོན་པ་དང་། དངོས་སྒྲུབ་བྱེད་ཐབས་རེ་རེད། ཁུ་ཚུར་དྲག་པོ་ཡང་ཡང་བཏང་བ་བཅས་རེད། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཁྲིམས་འཛིན་གྱི་ཕར་རྒོལ་རྦ་རླབས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་བྱུང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་གི་ཚ་རླབས་རྦ་རླབས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་འགེབས་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་གོམ་སྟབས་སྒྲ་རླབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
རི་ཆུ་བརྒལ་ནས་གོམ་པ་མཚམས་མི་འགྲོ། ཆུ་ལྗང་དང་རི་ལྗང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་རྨང་གཞི་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས་“བེད་མེད་གྲོང་ཁྱེར”འཛུགས་སྐྲུན་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ། མཁའ་དབུགས་དང་། ཆུ། ས་རྒྱུ་བཅས་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་རྡུང་རྡེག་ནན་པོ་བཏང་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་སྔར་ལས་མི་སེམས་སུ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཟུག་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། གནམ་སྔར་བས་སྔོན་པོ་དང་། ཆུ་སྔར་བས་དྭངས་པ། ས་ཞིང་སྔར་བས་ལྗང་མདོག་བཅས་ཀྱི་དམངས་འཚོ་བདེ་སྐྱིད་ལ་ཁྱབ་ཆེ་རུ་འཇུག་རྒྱུ་རེད།