[སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་ལམ་བུར་ཧུར་གྱིས་བརྩོན། ལམ་བུ་གསར་པར་རྒྱང་སྐྱོད་བྱེད། མཚོ་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད།]མཚོ་སྔོན་ཆུ་དམར་ལེབ་ཀྱི་འབྲོག་པ་ནས་གྲོང་མིའི་བར།

ཉེ་སྔོན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོ་སྡེ་ཁུལ་དུ་སྡོད་པའི་བགྲེས་སོང་བསོད་ནམས་ཐོག་ཁང་ནས་བབས་ཏེ་སྡེ་ཁུལ་རིག་གནས་ཐང་ཆེན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད།“དཀར་ཆ་དོད་པའི་ཁང་པ་འདི་འདྲའི་ནང་སྡོད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་དྲོད་རླངས་དང་།རང་བྱུང་སོལ་རླངས།རང་འབབ་ཆུ་བཅས་ཚང་མ་ཡོད་པ་དང་།འཚོ་བ་སྟབས་བདེ་ལ་སྐྱིད་པོ་ཡོད་པས་ཉིན་ལྟར་ཞོགས་པ་ཚང་མ་ཐོག་ཁང་ནས་མར་འཁོར་གྱི་ཡོད།དེ་སྔོན་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་རྗེས་ད་ཆའི་འཚོ་བའི་འགྱུར་ལྡོག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད”ཉིན་ལྟར་འཆམ་འཆམ་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་བསོད་ནམས་ད་ལྟའི་འཚོ་བར་བློ་ཡིད་ཚིམ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

2004ལོའི་ཟླ་ལྔ་པར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཡེ་དགེ་ཤང་གི་དུད་ཚང་240ཡི་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་དུད་ཚང་1760ལྷག་ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་དང་ལེན་ཧུར་ཐག་ཞུས་ནས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་སྐྱས་སྤོས་བྱེད་པའི་གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོའི་ཆུ་འགོ་ནས་ཐོན་ཏེ་མཚོ་ནུབ་ཁུལ་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོ་སྡེ་ཁུལ་དུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བར་ཡོང་བ་དང་།ལོ་20ཡི་རིང་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གི་དུད་ཚང་4ཡི་དུད་ཚང་1300ལྷག་ཙམ་གྱི་མི་5300ལྷག་ཙམ་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྷོ་འདབས་སུ་གནས་སྤོས་ནས་འབྲོག་པ་ནས་གྲོང་མིར་གྱུར་པ་རེད།

“སྡེ་ཁུལ་བཙུགས་ཚུན་ང་ཚོས་འགྲོ་ལམ་སྔོ་འགྱུར་དང་།ཞིང་ཟོག་ཉོ་ཚོང་ཁྲོམ་ར།ཟོག་ཉོའི་སྒོ་རྩིས་ཚོང་ཁང་སོགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལེ་ལག་ཚང་བར་བྱས་པ་མ་ཟད།སྨན་བཅོས་དང་།སློབ་ཞུགས།ལས་ཞུགས་སོགས་དམངས་འཚོའི་འདུ་འགོད་ཐད་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་གནས་སྤོས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྡེ་ཁུལ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་སྡོད་ལས་བརྩོན་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བའི‘ཁྱིམ’ཞིག་ཏུ་དངོས་འབྲེལ་བརྩིས་ཡོད”ཅེས་རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོ་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་རྣམ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེས་བཤད།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོར་བརྟེན་ནས་གནས་སྤོས་ཡུལ་མིའི་སློབ་གསོ་དང་།སྨན་བཅོས།དེ་བཞིན་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་འགན་ལེན་གང་ལེགས་ཐུབ་པ་དང་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ནས་རྩྭ་ཐང་གི་འབྲོག་པ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཉེ་འདབས་ཀྱི་གྲོང་མིར་རིམ་བཞིན་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་རེད།དེ་སྔ་ནད་ལྟ་ཐག་རིང་བ་དང་།སྨན་ཁང་དུ་སྡོད་དཀའ་བ།སྨན་བཅོས་ནུས་པ་ཞན་པ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ད་ཆ་སྒོ་རྩར་ཐག་གཅོད་ཐུབ་ཡོད།ད་དུང་ན་གོར་མོར་ཡུལ་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་རྩིས་རྒྱག་ཞབས་ཞུ་ཤར་གཏོང་བྱས་ནས་དེ་བས་སྤུས་ལེགས་དང་དེ་བས་དངོས་ཕན་གྱི་སྨན་བཅོས་ཐོན་ཁུངས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།

“དེ་སྔ་སྡོད་སའི་ས་བབ་མཐོ་བ་དང་ཁོར་ཡུག་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བས་ང་དང་བཟའ་ཟླར་ནད་གཞི་ཕོག་ཚེ་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཁག་པོ་ཡོད།ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་སོང་རྗེས་རང་ཉིད་ལ་རུས་ཚིགས་ཀྱི་ནད་ཕོག་ནས་གནམ་གཤིས་གྲང་བའི་སྐབས་རྐང་ངར་གྱི་རུས་ཚིགས་ན་གི་ཡོད།ད་ཆ་སྟབས་བདེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་གཟུགས་པོ་བདེ་པོ་མེད་པས་སྡེ་ཁུལ་ནས་ཕྱིར་མ་ཐོན་ཚེ་སྨན་པ་བསྟེན་དུ་འཇུག་གི་ཡོད།སྨན་གཏོང་བ་དང་སྨན་བཅོས་བྱེད་པར་ད་དུང་ཐད་ཀར་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གཱ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བཤད།

རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོ་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་ད་དུང་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཐབས་ལམ་ཤར་གཏོང་བྱས་ཏེ་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ལྷག་མར་ལས་གཏོད་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ལས་སྟེགས་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཐུང་བ་དང་ཡུན་རིང་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད།ཞབས་བྲོ་དང་།རྐོ་འདྲུའི་འཕྲུལ་འཁོར།ཀྲུང་ལུགས་ཀྱི་གཡོས་སྦྱོར།མི་རིགས་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ལས་སྣོན་སོགས་ཆེད་ལས་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ནས་མང་ཚོགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་ལག་རྩལ་ལག་རྩལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བྱས་ཡོད།ད་ཆ་རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྡེ་ཁུལ་དུ་མང་ཚོགས་སམ་ཡང་ན་ཚོང་ཁང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལས་ཞུགས་བྱེད་པར་བསྐྱོད་ནས་སྔར་བས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གནམ་ས་བཏོད་ཡོད།

“གནས་སྤོ་བྱས་པའི་ལོ་དེར་ང་རང་ལོ་20ཙམ་ལས་མེད།དེ་སྔ་རྩྭ་ཐང་དུ་གནམ་ཆུར་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད།གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་སྐད་བརྡ་མི་འཕྲོད་པ་དང་རྩལ་ནུས་མི་འདང་བས་གང་ཡང་བྱེད་མི་ཤེས་པས་སེམས་ཁྲལ་ཆེ་ཤོས་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱིམ་ཚང་སྐྱོང་རྒྱུ་དེ་རེད”གྲོང་མི་ཀྲ་ཅང་གི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ནི་སྡེ་ཁུལ་དུ་སྤོས་ནས་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར་སྲིད་གཞུང་གིས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་པའི་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་ལས་ཁོང་ལ་རང་ཉིད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བ་དང་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བའི་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་རྙེད་པ་རེད།

“ང་ནི་འབྲོག་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ལག་རྩལ་སྦྱངས་རྗེས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་དཀའ་ལས་ཆེ་ཙམ་བརྒྱབ་ཀྱང་སྐྲག་གི་མེད།དངུལ་རག་ནས་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་རྒན་གཞོན་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་ཐུབ་ན་འགྲིག་གི་ཡོད།ད་ཆ་འཚོ་བ་དེ་སྔོན་ལས་ཧ་ཅང་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད།ཕྲུ་གུ་གཉིས་བློ་བདེ་པོའི་ངང་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་ཐུབ་པ་མཐོང་སྐབས་རྒན་རྒོན་གྱི་གཟུགས་པོ་བདེ་ཐང་ཡིན་པས་ངའི་སེམས་བདེ་ལ་འབབ་ཀྱི་འདུག”ཅེས་སྡེ་ཁུལ་དུ་ཕྱེ་ཡོད་པའི་ཀྲ་ཅང་གིས་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་དུ་བཤད།

དེས་མ་ཚད་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་དང་དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཚོགས་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རོགས་རམ་འོག་རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་ད་དུང་བ་སྤུའི་ལག་ཤེས་མཉམ་ལས་ཁང་བཙུགས་ནས“ཏང་ཀྲི་པུའུ་དང་།རྟེན་གཞི།ལས་སྟེགས།འབྲོག་དུད་བཅས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི”ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་སྤྱད་དེ་སྡེ་ཁུལ་མང་ཚོགས་ལ་འབབ་འཕར་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་པ་རེད།གནས་སྤོ་མ་བྱས་གོང་ཕྱུགས་འཚོ་ཤེས་པ་དང་ཁྱིམ་ལས་ལས་མི་ཤེས་པའི་སྒྲོལ་དཀར་ནི་ད་ཆ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ལག་རྩལ་པ་ཞིག་རེད།

“དེ་གར་སྤོས་རྗེས་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་ཆེད་མངགས་ང་ཚོ་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་གྱི་གསོ་སྦྱོང་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་གདན་དྲངས་ནས་ང་ཚོའི་ལག་རྩལ་དང་ལག་རྩལ་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པས་ངས་དེ་སྔོན་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ཕྱུགས་འཚོ་རྒྱུ་ཕུད་ད་དུང་རྒན་རྒོན་དང་ཕྲུ་གུར་ལྟ་རྟོག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།ལག་རྩལ་གང་ཡང་མེད།ད་ཆ་མཉམ་ལས་ཁང་གི་སྟེགས་བུ་ཡག་པོ་དེ་བརྒྱུད་བློ་རྩེ་གཅིག་སྒྲིམ་གྱིས་ཐོན་རྫས་ཚང་མ་ཡག་པོ་སྒྲུབ་རྒྱུ་ནི་ངའི་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པའི་བྱ་བ་ཞིག་རེད”ཅེས་བཤད།

མིག་སྔར་མཉམ་ལས་ཁང་གིས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་པའི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐེ་དཀྲིས་དང་སྐ་རགས་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་པར་ཆས་ཀྱི་རྒྱབ་ཐག་དང་།ལག་ཐོགས་ཁ་པར་གྱི་འགེལ་ཐགལྡེ་མིག་སོགས་མིག་སྔའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་རྒྱུན་གཏན་གྱི་བྲིན་ཚོང་ཐོན་རྫས་གསར་གཏོད་བྱས་ཡོད།དྲ་ཐོག་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལས་སྟེགས་ཉིན་རེ་བཞིན་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཕྱིར་ཚོང་ཡང་དྲ་ཐོག་ཚོང་དོན་ལས་སྟེགས་སུ་རིམ་བཞིན་བསྐྱོད་དེ་དྲ་ཐོག་ཚོང་ཁང་བཙུགས་པ་དང་ཐད་གཏོང་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཚོང་ལམ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་ཆེར་བཏང་བས་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་ཚད་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་བ་དང་2023ལོར་མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཡོང་འབབ་ཁེ་གཙང་སྒོར་ཁྲི་32ཟིན་ཡོད།

“སྔོན་ཆད་མང་ཚོགས་ཚང་མ་འབྲོག་ལས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་མཁན་ཡིན་པས་ལག་རྩལ་གཞན་གང་ཡང་མེད་ལ་ཚོང་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་བས་ཀྱང་གླེང་ཐབས་བྲལ།ད་ཆ་འཇོན་ཐང་ཅན་དེ་དག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་ཉིན་རེ་ལས་མ་འདས་པར་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད།ད་དུང་མི་དེ་བས་མང་བས་རང་སྟོབས་རང་སྤེལ་གྱིས་ལག་རྩལ་སྦྱོང་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད།གཞོན་ནུ་དེ་བས་མང་བ་དེའི་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་ནས་སྡེ་ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གསོན་ཤུགས་དེ་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད”ཅེས་རྣམ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེས་བཤད།

རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་ན་གོར་མོའི་ཁུ་ནུ་གྲོང་ཚོའི་སྣོད་བཅུད་གླིང་དང་།ཁུ་ནུ་མི་རིགས་རིག་གནས་གྲོང་ཚོའི་ཚོང་འདུས་ཁྲོམ་ར།ཁུ་ནུ་མི་རིགས་རིག་གནས་གྲོང་ཚོའི་མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ལས་སྣོན་ཁང་།རྨ་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྡེ་ཁུལ་གྱི་སྔོ་ཚལ་དྲོད་ཁང་ཆེ་མོ་བཅས་རྣམ་གྲངས་4ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་གནས་སྤོས་མང་ཚོགས་བརྟན་པོའི་ངང་སྡོད་ཐུབ་པ་དང་།ལས་ཞུགས་ཐུབ་པ།ཡོང་འབབ་འཕར་བ་བཅས་བྱུང་ཡོད།