[དུས་རབས་གསར་པ། ལམ་བུ་གསར་པ། བྱ་བཞག་གསར་པ།]མཚོ་སྔོན་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་གི་རྣམ་པ་སླར་ཡང་འགོ་ཚུགས།

ཟླ་དགུ་པར་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་ས་གཞི་ཆེ་མོར་སྔོ་ལྗང་གི་རྣམ་པ་རྦད་དེ་ཡལ་མེད་པ་དང་།འབྲོག་རར་བསྐོར་ནས་ནོར་ལུག་གང་སར་ཁྱབ་པ་དང་།ས་མཐོའི་རྩྭ་ཐང་དུ་ཡལ་ག་དང་ལོ་འདབ་རྒྱས་ཡོད།

གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོར་གནས་པའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་དམིགས་བསལ་ཡིན་པ་དང་ལོ་ངོ་བརྒྱ་སྟོང་རིང་གི“རྩྭ་ཆུ་གང་བཟང་དུ་འཚོ་བའི”ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལས་ས་མཐོའི་ས་གཞི་ཆེ་མོའི་ཞིང་འབྲོག་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཞིག་བཏིང་ཡོད་པ་རེད།ད་ཆ་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱིས“རྨང་གཞི་གཅིག་དང་འདེགས་སྐྱོར་གསུམ”གྱི་ཐོན་ལས་བཀོད་སྒྲིག་འཆར་འགོད་བྱས་ནས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་བཏང་བ་དང་།ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོའི་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དམིགས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་ལས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་གསུམ་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི་དང“འདུ་འགོད་ཆེན་པོ་བཅུ”གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཞིང་ཕན་བྱ་ཐབས་ཁག་བཅུ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་ལས་མགྱོགས་མྱུར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱས་ཡོད།

ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་དང་།ཁྲི་འདུ་རྫོང་གི་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་གསོ་ཚགས་དང་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་རྟེན་གཞི།ནང་ཆེན་རྫོང་གི་ནས་ནག་རྟེན་གཞི།རྫ་སྟོད་རྫོང་གསོ་ཚགས་དང་སྐྱེ་འཕེལ་གྱི་ནུས་པའི་རྟེན་གཞི།འབྲི་སྟོད་རྫོང་གི“3R”འབྲོག་ལས་ཐོན་རྫས་རྟེན་གཞི།ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གི་ནོར་ནག་དང་བོད་ལུག་འདེབས་ལས་རྟེན་གཞི་སོགས་གསོན་ཤུགས་དང་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ལྡན་པའི་རྣམ་གྲངས་རེ་རེ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པར་ཕན་འབྲས་ཐོན་པ་དེ་ཐོག་ནས་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་ལས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་པ་དང་སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཀ་རྟེན་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད།

རྩ་བ་བརྟན་པོ།ཞིང་འབྲོག་གི“གནོན་རྡོ”ཡག་པོ་སྲུང་བ།

ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གཡོད་སྒེར་གྲོང་རྡལ་ཁྲང་ཅང་གྲོང་ཚོའི་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་འབྲོག་ལས་གསར་སྤེལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཕྱུགས་ཚང་ཁུལ་ནས་ཐག་རིང་ནས་འབྲོག་རར་ལྟ་སྐབས་ཧ་ཅང་མང་བའི་ནོར་ཁྱུ་ཡིས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཡོད།དེ་ནི་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གི་རི་སྐྱེས་ནོར་ནག་རྒྱུད་བཟང་གསོ་སྤེལ་གླིང་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།རྒྱུད་གཡག་F1ཚང་མ་ཆུ་དམར་ཤང་དང་ཡེ་དཀར་ཤང་གི་འབྲོག་པའི་ལག་ནས་ཉོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དེ་གར་ནོར་ནག་གི་རྒྱུད་བཟང་ཞིག་ཡོད།

རྒྱུད་བཟང་བའི་བ་གླང་གིས་ཁྱིམ་མཚེས་ས་ཁུལ་གྱི་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་འདོད་བློ་བསྡུ་ལེན་བྱས།ན་ནིང་ཟླ་དྲུག་པར་མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་པད་མ་རྫོང་གིས་དེ་ནས་ནོར་ནག་གི་རྒྱུད་བཟང་347མངགས་ཉོ་བྱས་པ་དང་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ཚད་སྒོར་ཁྲི་681ཟིན་ཡོད།

ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་བྲག་རྒན་ཤང་བདེ་ཆུ་གྲོང་ཚོའི་གསོ་ཚགས་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་སྐྱོད་སྐབས།འདི་ལོའི་ཟླ་བ་བཞི་པ་ལྔ་པར་སྐྱེས་པའི་གླང་ཕྲུག་ཨ་མའི་འགྲམ་དུ་ཡོད།“ནོར་གནག་དེ་དག་ནི་ང་ཚོའི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ཡིན།འདི་ལོ་བེའུ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་གཟུགས་པོ་ཧ་ཅང་ཐང་པོ་ཡོད།ཁོང་ཚོ་དགའ་སྤྲོས་ཁེངས་བཞིན་འདུག་པས་ང་དང་གྲོང་མི་ཚོ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡོད་ཀྱང་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཡོད”ཅེས་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན་གྱིས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་ངང་བཤད།

ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་དུ་གསོ་སྤེལ་རྟེན་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་དང་།སོན་ཁུངས་ཐོན་ཁུངས་རྒྱུད་འཛིན་སྲུང་སྐྱོང་།སྤུས་ལེགས་རྒྱུད་བཟང་བརྗེ་རེས་ཁྱབ་གདལ་བཅས་བྱས་ནས་བཙུགས་པའི་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་མནའ་འབྲེལ་གྱིས་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་དང་།གཟན་རྩྭ་འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞི།སྔོ་གཟན་ལས་སྣོན་རྟེན་གཞི།རྒྱུད་བཟང་གསོ་སྤེལ་རྟེན་གཞི།ནུས་ཆེའི་གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞི།ཕྱུགས་རིགས་ཉོ་ཚོང་ཁྲོམ་ར།སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།    

ཕྱོགས་གཅིག་ནས་འབྲོག་ལས་སྟོབས་ཆེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལོ་ཏོག་ཡག་པོ་འདེབས་དགོས།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ནང་ཆེན་རྫོང་གིས“ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་བཏོད་དེ‘སྣོད་བཅུད་ཡུལ་ཤུལ་དང་ལྗང་མདོག་ཞིང་འབྲོག’སྤུས་རྟགས་གཏོད་པའི”འདུ་ཤེས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ནས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་སྐྱེད་སྲིང་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད།

“སྨིན་པའི་ནས་ནག་གི་རིལ་བུ་ནི་ཁམ་ནག་ཡིན་པ་དང་།འཇོང་དབྱིབས་དང་འབྲུ་རྡོག་གིས་ཁེངས་པ་དེ་ནི‘རྩམ་པ’ལས་སྣོན་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དང་།‘ནས་ཆང་སོགས་བཏུང་བྱ་བསྙལ་ཆོག་ལ་པགས་པ་སོགས་ཁྱད་ལྡན་བཟའ་བཅའ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྣོན་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན”ནང་ཆེན་རྫོང་ཉག་ར་ཤང་ཉང་བསྟོད་གྲོང་ཚོར་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅིས་གསར་འགོད་པར་ནས་ནག་པོའི་ནུས་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

གྲོང་ཚོའི་མཉམ་ལས་ཁང་གི་མཛོད་ཁང་ནང་བླུགས་ནས་འཚོང་རྒྱུར་ལུས་པའི་ནས་ནག་ཁུག་མ་རེ་རེ་གྲལ་འགྲིག་པོས་སྤུངས་ཡོད།“ང་ཚོས་མ་བཅོས་རྒྱུ་ཆ་འཚོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལས་སྣོན་བྱས་པའི་རྩམ་པའི་ཐོན་རྫས་འཚོང་རྒྱུར་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ཀྱི་མེད།ཞིང་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་ད་དུང་གྲོང་ཚོའི་སྒོ་རྩིས་ཚོང་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ད་དུང་དྲ་ཐོག་ནས་གྲོགས་ཚོགས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་གྲོང་ཚོའི་ནང་གི་ཅ་ལག་བཟང་པོ་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་རྡོ་འཇིགས་ཀྱིས་བཤད།

“ང་ཚོས་ཁུལ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ལས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ནང་རང་འགུལ་ངང་ཞུགས་ཏེ་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་།‘མུའུ་ཁྲི་བཞི’འདེབས་འཛུགས་འཆར་གཞིར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།ནས་ནག་པོ་དང་།ཉུང་རྩ།ཡུག་པོ་བཅས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཆེན་པོ་བཞིའི་གཙོ་ཁྲིད་གནས་བབ་ལ་གཡོ་འགུལ་མི་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་ཞིང་དུད་ལ་ཁྱད་ལྡན་ནུས་ཆེའི་ཞིང་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད།2017ལོ་ནས་བཟུང་ནང་ཆེན་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཞིང་སྨན་དང་རྫས་ལུད་མེད་སར་སྔོན་ལ་གྱུར་པ་དང་འབྲེལ་ཞིང་ཆེན་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ལས་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ཚོད་ལྟའི་དཔེ་སྟོན་རྫོང་དུའང་བདམས་ནས‘ཡུལ་ཤུལ་གྱི་འབྲུ་མཛོད’ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།    ”ཅེས་ནང་ཆེན་རྫོང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་རྫོང་དཔོན་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས་བཤད།

རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ནི་རགས་པ་ནས་སྤུས་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་བར།

ཚན་རྩལ་ཆེད་མངགས་ཚོགས་པ་དང་ཚན་རྩལ་ཆེད་མངགས་པའི་ལས་དོན་ས་ཚིགས་ཀྱིས་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཐོན་ལས་ལ་དམིགས་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ཚན་རྩལ་ཞབས་ཞུ་སྤེལ་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་གཏོང་བ།སྒྲིག་སྦྱོར་རྣམ་པའི་ཕྱུགས་སྤྱོད་དྲོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཁ་གསབ་དང“ཀུན་ཕན་དམངས་འཚོའི”འགན་འཁྲི་འགན་བཅོལ་སོགས་རེད།

ན་ནིང་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱིས“སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་ལས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་གསུམ་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི”དང“ཞིང་ཕན་འབྲོག་ཕན་སྲིད་ཇུས་ཁག་བཅུ”སྔ་རྗེས་སུ་བཏོན་པའི་ནང་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དང་།འདེབས་ལས་དར་རྒྱས།སྤུས་རྟགས་ཞིང་ལས་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོར་ཁྱབ་ཡོད།སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁྲིད་སྟོན་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་།རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིལ།སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁེ་བཟང་མཉམ་སྣོན་བཅས་བྱས་ནས་མཉམ་ལས་ཁང་དང་ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་ར་སོགས་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོ་གསར་པའི་ཧུར་སེམས་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བྱས་ཡོད།

ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཤུལ་ཤང་རྒྱ་ཟམ་གྲོང་ཚོ་ནི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4300ཡོད་པའི་འབྲོག་ལས་རྐྱང་པའི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།སྟག་ཕུ་གཞུང་འབྲོག་ར་ནི་རྒྱ་ཟམ་གྲོང་ཚོའི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་འབྲོག་ར་བཞིའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་རི་སྐྱེས་ནོར་ནག་གི་རྒྱུད་པ་གསོ་སྤེལ་རྟེན་གཞི་ཞིག་ཀྱང་རེད།

གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཀརྨ་བཟང་པོས་བཤད་དོན།“ང་ཚོས་ཆུ་དམར་ནས་ཕྱུགས་རྒྱུད་ནང་འདྲེན་བྱས་ཏེ་གཟུགས་གཞི་བཟང་ལ་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ལྡན་པའི་ནོར་ནག་གསོ་སྤེལ་བྱས་པར་དཔལ་འབྱོར་རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི་བཞི་ཟིན་གྱི་ཡོད།ད་ཆ་ཁུལ་གྱིས་སྲིད་ཇུས་གསར་པ་བཏོན་པ་དང་།ཕྱུགས་ཚང་ལ་ཆེད་དོན་ཁ་གསབ་ཡོད་པ།གྲོང་མི་ཚོར་དམངས་འཚོའི་འགན་བཅོལ་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱིས་གྲོང་མི་ཚོར་སེམས་ཁྲལ་མེད་པ་དང་བློ་ཁོག་ཆེན་པོས་ལས་ཀ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་བཤད།

དེས་མ་ཚད་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ད་དུང་མུའུ་ཁྲི་ཡི་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་འདུ་འགོད་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་སྒྲིག་བཀོད་ཞིང་ལས་ཚོད་ལྟའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་བཏང་བ་དང་སྒྲིག་བཀོད་ཐོན་སྐྱེད་རྟེན་གཞི་སྒྱུར་བཀོད་སོགས་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་བརྒྱུད་སྔོ་ཚལ་སྣ་ཁ་གཙོ་བོ་དུས་ཚིགས་ཧྲིལ་པོར་མཁོ་སྤྲོད་ཐུབ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི“ཤ་ཚལ་སྒོང་གསུམ”རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་ནས་རང་མཁོ་རང་སྤྲོད་བྱེད་ཚད་རིམ་བཞིན་མཐོ་རུ་བཏང་བ་རེད།

ནང་ཆེན་རྫོང་སྙིང་སྨད་གྲོང་ཚོའི་དཔལ་ཨུ་ཚང་འདེབས་འཛུགས་གསོ་ཚགས་ཞིང་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་དྲོད་ཁང་ཆེ་མོའི་ནང་ད་དུང་སྨིན་ཟིན་པའི་ཤིས་ཀྭ་དང་།ཧོང་ཀྭ།སུར་པན་སོགས་སྔོ་ཚལ་སོས་པ་ཡོད་པ་དང་མཉམ་ལས་ཁང་གི་འགན་འཁུར་བ་ཁྲེང་ལིན་གྱིས་དྲོད་ཁང་ཆེ་མོའི་ནང་སྟོན་དུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

2020ལོར་རྫོང་ཨུད་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་དང་རྫོང་ཞིང་འབྲོག་ཅུས་ཀྱི་རོགས་རམ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ཁྲེང་ལིན་གྱི་ཤིང་འབྲས་དང་སྔོ་ཚལ་དྲོད་ཁང་10བར་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་འདེབས་འཛུགས་རིམ་བཞིན་གཞི་ཁྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་གྲོང་མི་ཚོ་ཐུན་མོང་ཐོག་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་མི་དང་།ཟ་ཁང་།སློབ་གྲྭ་སོགས་ལ་སྔོ་ཚལ་སོས་པ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།“ད་ཆ་ཞིང་ཕན་སྲིད་ཇུས་ཡག་པོ་འདི་འདྲ་ཡོད་པས་དུས་བཀག་ནང་ཆེད་མངགས་ལག་རྩལ་མི་སྣ་ཡོང་ནས་འདེབས་འཛུགས་དང་།བདག་སྐྱོང་།དོ་དམ་བཅས་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་རོགས་བྱས་པས་མཉམ་ལས་ཁང་སྟོབས་ཆེར་ཕྱིན་ཡོད།ངའི་ངར་ཤུགས་ལོ་རེ་ལས་ལོ་རེ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།ངས་སླར་ཡང་གྲོང་ཚོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་མི་ཁྲིད་དེ་མཉམ་དུ་ལས་ཀ་བྱས་ནས་མཉམ་དུ་ཡོང་འབབ་གསོག་རྩིས་ཡོད”ཅེས་ཁྲེང་ལིན་གྱིས་བཤད།

ལམ་བུ་བཏོད་དེ“མཁོ་འདོན་ཁུལ་གཙོ་བོའི”ཕན་ནུས་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པ།

ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས“སྣོན་སྐྱོང”འོག་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་ཟོག་མགྱོགས་མྱུར་འཁོར་རྒྱུག་བྱས་ཡོད།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འདུས་གླིང་ལམ་གྱི་ཨང་30པར་བཙུགས་པའི་འབྲི་སྟོད་རྫོང་འབྲོག་ལས་ཐོན་རྫས་ལྷ་སའི་ཕྱིར་ཚོང་ཚོང་ཁང་དུ་བྲིན་ཁ་རྒྱུག་པོ་ཡོད།ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན།ཚོང་ཁང་གིས“ཡུལ་ཤུལ་གྱི་ནོར་ནག”ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་གཙོ་བོ་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།ཐོན་རྫས་གཙོ་བོའི་ནང་འབྲི་སྟོད་རྫོང་མཉམ་ལས་མཉམ་འབྲེལ་ཁང་གིས་འབྲོག་པའི་ལག་ནས་རྫོང་རྒྱལ་གཉེར་འབྲོག་རའི་ནོར་ལུག་གི་ཤ་དང་།མར།འོ་མ་སོགས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་རྫོང་གི་ཨ་མ་ཞུའེ་དཀར་ཆུའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་འོ་རྩམ་དང་།ཀོག་ཧྥེ།འོ་མའི་སྤྲི་དཀར།འོ་ཇ་སོགས་ཀྱང་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

“ང་ཚོའི་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་ནོར་ལུག་གི་ཤ་ཕུད་ཀུང་སིའི་ཀོག་ཧྥེ་དང་འོ་ཇ་སོགས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འཚོང་གི་འདུག”རང་ཁྱིམ་གྱི་ཐོན་རྫས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ས་འོག་ཚ་ནུས་འཚོང་བའི་ཐད་འབྲི་སྟོད་རྫོང་ཨ་མ་ཞུའེ་དཀར་ཆུའི་ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཏུང་ཧྲི་ཀྲང་ཆིང་མེ་རན་ཏིང་ཤིས་སྨིན་མ་བསྡུས་ཤིང་།འཇིགས་མེད་རབ་བརྟན་གྱིས་ན་ནིང་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ཟླ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་སོང་བར་ཐོན་རྫས་སྒོར་ཁྲི་4ལྷག་ཙམ་བཙོངས་པ་དང་ལྷ་སའི་གྲོང་མིས་ཚོང་ཁང་ནང་གི་ནོར་ལུག་གི་ཤ་ཧ་ཅང་བློ་ཡིད་ཚིམ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས“ཤ་ཤེད་དང་།ཚགས་ཤ།ལུག་བཅས”ངོ་མ་ཡིན་པས་ཚོང་ཟོག་རིན་གོང་ངོ་མ་ཡོད་པས་ཡོང་མཁན་ཚོས་ཐེངས་གཅིག་ཉོས་རྗེས་སླར་ཡང་ཉོ་གི་ཡོད་ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ཚོང་ཁང་ནང་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་པའི་ཚ་ནུས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པའི་གངས་རིའི་ཀོག་ཧྥེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བ་དང་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་མྱུར་ཞུའི་ཁ་ཧྥེ་རིགས་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཡོད།ཅེས་འཆི་མེད་ར་ཏིང་གིས་བཤད་པ་དང་།ཁོང་གིས་དེ་ནི་འབྲིའི་འོ་མ་དང་ཀོག་ཧྥེ་མཐོང་སྐབས་ཀྱི་བརྩེ་སེམས་ཤིག་རེད།འབྲིའི་འོ་མ་ནི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལྗང་མདོག་ཁས་ལེན་ཐོབ་པའི་འབྲི་སྟོད་རྫོང་གི་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་ཁག་གི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་འབྲོག་ར་དང་འབྲོག་དུད་ནས་ཡིན་པ་དང་།ཀོག་ཧྥེ་སྲན་མ་དེ“ཀོག་ཧྥེ་ཕ་ཡུལ”ཞེས་འབོད་པའི་ཨེ་ཙེ་ཨོ་ཕི་ཡ་ནས་ཡིན་པ་དང་།རྒྱུ་ཆ་སྡེབ་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ནང་གི་ཆེད་ལས་ཀུང་སི་ཞིག་གིས་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་བྱས་པ་མ་ཟད།ད་དུང་འོ་མ་སོས་པ་ཁོ་ནའི་འོ་རྩམ་ཡང་འཛད་སྤྱོད་པས་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

འདི་ལོའི་ཟླ་ལྔ་པར་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གནས་པའི་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་འབྲོག་ལས་མ་བཅོས་ཤ་ལས་རིགས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིས་འཁྱག་སྦྲེལ་མངགས་ཐོའི་རྣམ་པའི་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ནས་ཚགས་ཤ་དང་ལུག་ཤའི་རིགས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཞིང་ཆེན་ལྟེ་གནས་ཟི་ལིང་དང་།པེ་ཅིང་།ཅང་སུའུ།ཧོ་ནན་སོགས་ཀྱི་ཁྲོམ་རར་བདེ་བླག་ངང་སྐྱེལ་རྒྱུ་རེད།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་།ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོའི་མཁོ་འདོན་ཁུལ་གཏོད་རྒྱུའི་དམིགས་ཚད་སྟོན་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་དོན་དངོས་ལ་གཞི་ཚུགས་པ་དང་།“ཕྱོགས་སྒྱུར་དང་།ཕྱིར་གཏོང་།སྤུས་ཚད་མཐོར་གཏོང་”བཅས་ཀྱི་ཤུགས་རྒྱག་ས་གསུམ་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་རིང་དུ་གཏོང་བ་དང་།ཁེ་ཕན་གྱི་འབྲེལ་ཐག་བརྟན་དུ་གཏོང་བ།རིན་ཐང་སྦྲེལ་ཐག་མཉམ་སྤྱོད་བཅས་བྱས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚད་བརྒལ་གསར་པ་བྱུང་ཡོད།

གཞན་ཡང་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་དྲ་ཐོག་ཚོང་དོན་གྱི“མྱུར་བགྲོད་མེ་འཁོར”ལ་བསྡད་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་ཚོང་དང་ཕྱིར་ཚོང་གི་བགྲོད་ལམ་གསར་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་རྒྱ་ཆེར་བཏང་བ་རེད།“832”དབུལ་སྐྱོར་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ལས་སྟེགས་དང་དྲ་རྒྱའི་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་ཐད་གཏོང་སོགས་དྲ་རྒྱའི་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་སྟངས་བརྒྱུད་ཚགས་ཤ་དང་ཞོ་སོགས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཕྱིར་ཚོང་བྱས་ཡོད།ཐད་ཚོང་རྣམ་པ་དང་མངགས་ཐོ་རྣམ་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་སྟངས་སྤྱད་དེ་མ་གནས་གཅོག་པ་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།ཚོང་རའི་དགོས་མཁོ་སྔར་ལས་ལེགས་པ་དང་སྔར་ལས་མགྱོགས་པའི་སྒོ་ནས་འཚམ་པ་བྱ་དགོས།གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ཁེ་ལས་7གྱིས་པེ་ཅིང་དང་།ཁྲེང་ཏུའུ།ལྷ་ས།ཟི་ལིང་སོགས་སུ་ཚོང་ཁང་བཙུགས་ནས་ནོར་ལུག་གི་ཤ་དང་ཞོ་སོགས་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པར་ལོར་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་ཚད་སྒོར་ཁྲི་500ཟིན་ཡོད།

ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་ཐད་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་ཞིང་འབྲོག་དང་ཚན་རྩལ་ཅུས་ཀྱི་ཏང་ཙུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཅུས་ཀྲང་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས“འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་རུ་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་ནོར་ནག་དང་།བཀྲ་ཤིས་རྒྱ་ར།ནས་ནག་པོ།ཉུང་མ།ཞོག་ཁོག་བཅས་ཀྱི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ་ལྔ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་སྤུས་ལེགས་ཀྱི་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་གསར་པའི་མིང་གཞུང་ནང་བཅུག་པ་དེ་ཁུལ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོ་37དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་།རིམ་རྩིས་བྱས་ན་སྐྱེ་ལྡན་འབྲོག་ལས་རྟེན་གཞིའི་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་1346.4(མུའུ་1≈སྤྱི་ཆིང་0.0667)ནང་སྐྱེ་ལྡན་ནོར་ལུག་ཁྲི་16.94(མགོ་གྲངས)ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་ནས་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་མཁན་ས་བདག་ལ་འགན་ལེན་བརྟན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།     ”