མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
མུ་མཐའ་མེད་པའི་མཚོ་སྔོན་རྩྭ་ཐང་དུ་ནོར་ནག་བག་ཡངས་ཀྱིས་རྒྱུ་བ་དང་།དེ་དག་གི་གཟུགས་བརྙན་དང་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྩྭ་ཐང་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ནས་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་ཚེ་སྲོག་གི་རི་མོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ནོར་ནག་ཐོན་ལས་མཚོ་སྔོན་ནས་མཚོན་ན་དོན་སྙིང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱི་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་བྱུང་བ་དེས་གསོ་ཚགས་དང་།ལས་སྣོན།ཕྱིར་ཚོང་སོགས་ཐོན་ལས་ཀྱི་ལྷུ་ཚིགས་མང་པོར་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་ནས་འབྲོག་ཁུལ་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོ་དང་ལས་ཞུགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་འབོར་ཆེན་བཏོད་ཡོད་པས་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་མདུན་སྐྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལྟེ་བའི་ཐོན་ལས་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཡིན་པའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཨུད་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མཐོང་རྒྱ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་འདོམས་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བསྐྲུན་ཞིང་།མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་སྐྱེ་ལྡན་དང་།སྔོ་ལྗང་།སྦགས་བཙོག་མེད་པ་བཅས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ས་མཐོའི་ཁོར་ཡུག་དང་དེ་བས་འཚམ་པ་དང་སྤུས་ཚད་དེ་བས་ལེགས་པའི་ནོར་ནག་གི་སྣ་ཁ་སྐྱེད་སྲིང་ཧུར་ཐག་བྱ་རྒྱུ།འབྲོག་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་དང་རྩྭ་ཐང་གི་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་གི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་མཉམ་འགུལ་ཐུབ་པ།མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ནོར་ནག་གི་སྤུས་རྟགས་གཏོད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྐད་གྲགས་ཆོད་ཚད་དང་སྙན་གྲགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་གཏོང་བ།ཐོན་ལས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོངས་དང་རིམ་པ་མང་བའི་སྒོ་ནས་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
རྒྱུད་བཟང“ནོར་ནག”གང་སར་ཁྱབ་པ།
ཉིན་དེའི་ཞོགས་པར་ནོར་ནག་དང་བ་གླང་100་སྐྱེལ་འདྲེན་རླངས་འཁོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་སྐོར་རྫོང་གྲོང་དུ་དལ་བུར་བསྐྱོད་དེ་སྟོང་སྐོར་རྫོང་འབྲོག་ལས་དང་གཅན་གཟན་སྨན་བཅོས་ས་ཚིགས་སུ་བསྡད།
རླངས་འཁོར་ནང་གི་ནོར་གནག་གི་མགོ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྔམ་བརྗིད་ཆེ་བ་དང་།རྭ་གཉིས་སྲ་མཁྲེགས་ཀྱིས་ཡར་ལངས་པ་དང་།ལུས་བོངས་ཆེ་ཞིང་མཐུག་པའི་སྤུ་ནི་ཉི་འོད་ཀྱི་འོད་ཟེར་འོག་ཏུ་ཁ་དོག་ནག་ཅིང་འོད་འཚེར་བ་ཞིག་ཡིན།
“ང་ཚོས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་ཁྱབ་གདལ་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་པའི་སྤུས་ལེགས་བ་གླང་ལ་ལྗིད་ཚད་འཕར་བ་དང་།ཤ་ཐོན་ཚད་མཐོ་བ།ནད་འགོག་ནུས་པ་ལེགས་པ།རྒྱུད་འཛིན་ནུས་པ་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ལྡན་པ་མ་ཟད།གསོ་ཚགས་ཁོར་ཡུག་ལ་འཕྲོད་ནུས་ཆེ་བ་དང་ནད་འགོག་ནུས་པ་ཡག་པོ་ཡོད་པས་གསོ་ཚགས་དུད་ཚང་གིས་སྨན་བཅོས་ཐད་མ་དངུལ་གཏོང་ཤུགས་ཆུང་དུ་གཏོང་ཐུབ”སྟོང་སྐོར་རྫོང་འབྲོག་ལས་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་བཅོས་ས་ཚིགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་མི་སྣ་ཝང་གོ་ཚང་གིས་སྟོང་སྐོར་རྫོང་གི་འབྲོག་ལས་རྒྱུད་བཟང་རྣམ་གྲངས་ལོ་མང་བསྟུད་མར་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ནོར་ནག་ཤང་གྲོང་ཁག་དང་ས་གནས་དེ་གའི་ནོར་ནག་རྒྱུད་འདྲེས་བྱེད་པར་བཏང་ནས་དེ་བས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྗེས་རབས་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་སྟོང་སྐོར་རྫོང་གི་ནོར་ནག་རྒྱུད་པ་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པར་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་བསྣན་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།
དེས་མ་ཚད་ནོར་ནག་གི་སྐྱེ་འཕེལ་ཕན་འབྲས་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་ཆེད།འདི་ལོ་སྟོང་སྐོར་རྫོང་གིས་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ནོར་ནག་གི་སྤུས་ལེགས་ལག་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བའི་རྣམ་གྲངས་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་རྒྱུད་རྒྱུ་ཡག་ཤོས་དེ་རྗེས་རབས་པར་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་འཕེལ་བྱེད་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་ནང་ངོ་བོ་དང་གཟུགས་དབྱིབས་སྤུས་ལེགས་ལྡན་པའི་ནོར་ནག་གི་རྗེས་རབས་པ་དེ་བས་མང་བ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད།
“འདེབས་ལས་ནི་འབྲོག་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཉིང་ལྷེབ་ལྟ་བུ་དང་དེང་རབས་འབྲོག་ལས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་རེད”མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་ཁྱབ་གདལ་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ཕྱོགས་བསྡུས་པུའི་ཀྲུའུ་རེན་མཱ་ཀྲི་ཞང་གིས་རྒྱུད་བཟང་གསོ་སྤེལ་གྱི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད།
ལོ་མང་རིང་མཚོ་སྔོན་གྱི་ནོར་ནག་ལ་ཁྱུ་ཚོགས་ནང་རང་བྱུང་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་སྟངས་རྒྱུན་མཐུད་བྱས་ཡོད།ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འདེམས་གསོ་དང་དོ་དམ་མེད་ན།གཞི་རྒྱུ་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་འགན་ལེན་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བ་རེད།ཡུན་རིང་སོང་རྗེས་ཁྱུ་ཚོགས་ཉམས་ཞན་དུ་སོང་བ་དང་ནོར་ནག་གི་སྤུས་ཚད་ཞན་དུ་སོང་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོན་ནས་ནོར་གནག་གི་དཔལ་འབྱོར་རིན་ཐང་ཉམས་ཞན་དུ་སོང་ཡོད།
དེར་བརྟེན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་ཁྱབ་གདལ་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་ནོར་ནག་འདེབས་གསོ་དང་རྒྱུད་བཟོ་རྒྱུད་སྤེལ་ནུས་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་2004ལོ་དང་2019ལོར“རྟ་ཐང་ནོར་ནག”དང“ཨ་་བརྟན་ནོར་ནག”རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ནོར་ནག་སྣ་ཁ་གསར་པ་གཉིས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་པ་དང་།2005ལོ་ནས་བཟུང་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ལ་རྒྱུད་བཟང་ནོར་ནག་ཁྲི་3.23ཁྱབ་གདལ་བཏང་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་འབྲོག་ལས་ཀྱི་སྣ་ཁ་རིམ་སྤོར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ནོར་ནག་གི་སྤུས་ཚད་དང་ཐོན་ལས་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
ཉེ་སྔོན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྩེ་ཁོག་རྫོང་ཉིན་ཤུལ་གྲོང་རྡལ་ལྷ་དཀར་གྲོང་ཚོའི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་གྲོང་མི་ཚོས་གཟན་རྩྭ་སོས་པ་ནོར་ནག་གི་གཞོང་པའི་ནང་བགོས་པ་རེད།
“དེ་སྔ་དུད་ཚང་ཁག་གིས་ནོར་ནག་གསོ་སྐབས་ལས་ལ་བྲེལ་ཡང་ཡོང་འབབ་མང་པོ་རག་གི་མེད།2011ལོར་གྲོང་ཚོའི‘ལྷ་དཀར་རིའི་བྱེད་ཐབས’འཚོལ་ཞིབ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་སྣོད་བཅུད་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་།ནོར་ནག་གི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ནས་ཚང་མས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་འཚོ་བར་རེ་སྒུག་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”བཀྲ་ཤིས་ནི་ལྷ་དཀར་གྲོང་ཚོའི་འབྲོག་པ་རྒན་གྲས་ཡིན་པ་དང་གྲོང་ཚོའི་ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་ཐོན་ལས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད།
དེ་སྔ་གྲོང་མིས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཁ་ཐོར་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་སྤྱད་དེ་ཕྱུགས་འཚོ་དྲགས་པས་རྩྭ་ར་ཞན་འགྱུར་དང་ཕྱུགས་རིགས་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཉིན་རེ་བཞིན་ཞན་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཕྱུགས་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་རང་བཞིན་ཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང་།ནོར་ལུག་སྐྱེ་འཚར་འགོར་བ་དང་།ཤ་རྒྱུ་ཞན་པ།འོ་མ་ཐོན་ཚད་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྔར་བས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་ཆེད།ལྷ་དཀར་གྲོང་ཚོས་རྩྭ་ཐང་དང་ཕྱུགས་རིགས་མ་རྐང་ནང་ཞུགས་ནས་མཉམ་ལས་ཁང་བཙུགས་པ་དང་།རྩྭ་ས་དབྱེ་ནས་རེས་མོས་བྱེད་པ།ཕྱུགས་རིགས་ཁྱུ་བགོས་ནས་གསོ་ཚགས་བྱེད་པ།གཅིག་གྱུར་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་པ།ཁོངས་མིའི་ལས་བགོས་ལས་བགོས།ལས་མི་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱིས་ངལ་རྩོལ་ལ་གཞིགས་ནས་ཐོབ་ཆ་ལེན་པ།ཡོང་འབབ་མ་རྐང་ལྟར་བགོ་བཤའ་རྒྱག་པ་བཅས་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་མ་རྐང་མཉམ་ལས་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པའི“ལྷ་དགེ་རིའི་རྣམ་པ”བཏོད།
མཉམ་ལས་ཁང་གི་ལས་འཛིན་འགོ་གཙོ་དབུ་རྡོར་གྱིས་གསར་འགོད་པར་བྱེད་སྟངས་དེ་རིགས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ཉིན་རེ་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ།རྩྭ་ས་དང་ཕྱུགས་རིགས་མ་རྐང་ནང་ཞུགས་ནས་ཁ་ཐོར་གྱི་རྩྭ་ས་དང་ཕྱུགས་རིགས་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ནས་ཐོན་ཁུངས་འཕྲོ་བརླག་མི་འགྲོ་བ་དང་གཉེར་སྐྱོང་གི་ལས་ཕྱོད་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་ཅེས་བཤད།ས་ཁུལ་དབྱེ་ནས་རེས་སྐོར་གྱིས་ཕྱུགས་རིགས་འཚོ་ན་རྩྭ་ས་ངལ་གསོ་དང་སླར་གསོ་བྱུང་ནས་དེའི་རྩྭའི་ཐོན་ཚད་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།
“ནོར་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ནས་གསོ་ཚགས་བྱས་ཏེ་གསོན་ཚད་དང་གསོ་ཚགས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད།གཅིག་གྱུར་ཕྱིར་ཚོང་བྱས་ནས་ཕྱུགས་རིགས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་དང་ཚད་གཞི་འགན་ལེན་ཐུབ་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཁྲོམ་རའི་རིན་གོང་ཚོད་རྩིས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་དང་ཕྱིར་ཚོང་གི་རིན་གོང་མཐོ་རུ་འགྲོ་ཐུབ།ཁོངས་མིས་རང་ངོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ནུས་པར་གཞིགས་ནས་གསོ་ཚགས་དང་།དོ་དམ།ཕྱིར་ཚོང་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱས་ཏེ་ངལ་རྩོལ་ལ་གཞིགས་ནས་ཐོབ་ཆ་ལེན་པ་དང་མང་ཐོབ་མང་བྱས་ཚེ་མ་རྐང་ལྟར་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ནས་དྲང་གཞག་ལུགས་མཐུན་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ་ཁོངས་མི་ཚང་མས་མཉམ་ལས་ཁང་འཕེལ་རྒྱས་ལས་ཅེས་བཤད།
མིག་སྔར་གྲོང་ཚོ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་འབྲོག་པ་དུད་ཚང་188%ཡི་འབྲོག་མི98%མཉམ་ལས་ཁང་ནང་ཞུགས་པ་དང་ནོར་ནག་3904གཅིག་གྱུར་གཉེར་སྐྱོང་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད།རྩེ་ཁོག་རྫོང་གིས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་ཚོ་37ལ“ལྷ་དཀར་བྱེད་ཐབས”ཁྱབ་གདལ་བཏང་བས་མཉམ་ལས་ཁང་ནང་ཞུགས་མཁན་དུད་ཚང་7487དང་མི་30918ཟིན་ཡོད།
ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིལ་དང་བེད་སྤྱོད་ནུས་ལྡན་དང་།ཕྱུགས་རིགས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་ཚགས་དང་དོ་དམ།སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་བཅས་ལ་སྣང་ཆེན་བྱས་ནས་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་ཐུན་མོང་ཐོག་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་བའི་ལྷ་དཀར་རྣམ་པའི“ལྷ་དགེ་རིའི་རྣམ་པ”མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་པ་དང་།ནོར་ནག་གི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཐུབ་པ།སྣོད་བཅུད་དང་།ཐོན་སྐྱེད།འཚོ་བ་བཅས་གཉིས་ཕན་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་གྲོང་གསེབ་ལ་གསོན་ཤུགས་དང་རེ་བ་གསར་པ་སྦྱིན་ཡོད།
རྨོ་འདེབས་ཐོན་ལས“ནོར”ཐོག་མར་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ།
ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྣོད་བཅུད་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་པོ་ཕྱིན་ནས་གསོ་ཚགས་དང་།ལས་སྣོན།ཕྱིར་ཚོང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་མ་ལག་རགས་ཙམ་ཆགས་པ་དང་ནོར་ནག་གི་ཤའི་སྤུས་རྟགས་མང་པོ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བཞིན་ཐོན་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ལྔ་གསུམ་དྲུག་དགུ་དང་།ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ།ནུབ་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་དར་རྒྱས་སོགས་སྣེ་འདྲེན་ལས་སྣོན་ཁེ་ལས་ཀྱིས་དཔའ་ངར་ཆེན་པོས་མདུན་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཡོད།
“ཀུང་སིས་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་ལ་ཐད་ཀར་རྨོ་འདེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།ནོར་ནག་ཐོན་ལས་ཧྲིལ་པོའི་ཐོན་རྫས་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་ལ་གཞོལ་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བ་དང་།ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་བ།སྤུས་ལེགས་ཅན་དང་ཁྱད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གཏོང་ལ་དམིགས་ཡོད”མཚོ་སྔོན་ལྔ་གསུམ་དྲུག་དགུའི་སྣོད་བཅུད་འབྲོག་ལས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཏུང་ཧྲི་ཀྲང་ཅིན་ཝུའེ་ཡིས་ཧྲན་གྱིས་ཁེ་ལས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་ཀྱི་དོན་གཉེར་སྐོར་གླེང་།
ནོར་ནག་གསོ་ཚགས་ཁོ་ན་བྱས་པར་ཡོང་འབབ་དང་ཕྱིར་ཚོང་ཐབས་ལམ་ཅུང་རྐྱང་པ་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཁྲོམ་རའི་འཕར་ཆག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཕོག་སླ་བ་དང་ཁེ་སྤོགས་ཀྱི་བར་མཐོངས་ཚད་ཡོད་པ་དང་།ནོར་ནག་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནོར་ནག་དཀྱུས་མའི་ཤ་རྣམས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ངང་ཕྱིར་འཁོར་དང་ལུས་པོའི་རིན་གོང་ལྡབ་འཕར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།དཔེར་ན།མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁེ་ལས་ཆེ་གྲས་ཁག་གིས་ནོར་གནག་གི་སྒལ་ཚིགས་ཚགས་ཤ་ལྷེབ་མཐུག་རྩེ་གྲ་བཟོས་ནས་བཟའ་བཏུང་ཁྲོམ་རར་ཞུགས་པ་དང་།ནོར་གནག་གི་གནས་དེ་ཁྱིམ་ཚང་གིས་གཡོས་སྦྱོར་བྱེད་པའི་ཟས་རིགས་ཀྱི་ཁུག་མར་བསྒྱུར་ནས་འཛད་སྤྱོད་པར་བྲོ་བ་ཞིམ་པའི་ཟས་རིགས་བཟོ་བར་རོགས་རམ་བྱེད་པ།“སྒར་སྡོད་དཔལ་འབྱོར”དར་བ་དང་བསྟུན་ནས་ཚགས་ཤ་དང་ཤ་རྒྱུད་བཏོན་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་བསྲེགས་ཟས་བཟོ་བ།རྒྱ་ཁོག་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚགས་ཤ་སྲབ་མོ་དང་ཚགས་ཤ་རིལ་སོགས་རྒྱ་ཁོག་བཟའ་བཅའི་རིགས་ལའང་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
“འདི་ལོ་ང་ཚོས་ད་དུང་ཐོན་རྫས་གསར་པ་མང་པོ་གསར་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པ་དཔེར་ན།ཚགས་ཤ་དང་།ཡོ་རོབ་ཀྱི་ཤ་རྒྱུ་སོགས་ཡོད།མིག་སྔར་ཁེ་ལས་ལ་རང་བདག་ཁེ་བེད་བདག་ཐོབ་ཁག་46ཡོད་པ་དང་།འཁྱག་སྦྲེལ་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ་60ལྷག་ཙམ་དང་བཟའ་བཅའ་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ་20ལྷག་ཙམ་གསར་སྤེལ་བྱས་ཡོད”སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་ཅིན་ཅིན་ཝུའེ་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།“ང་ཚོའི་ཐོན་རྫས་ཀྱིས་ལུས་རྩལ་བུ་རྒོད་ལ་འཚོ་བཅུད་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་སྣེའི་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་རུ་ཁག་དང་བྱང་འཁྱགས་རོམ་རྒྱ་མཚོ་སྐོར་བའི་བྱེད་སྒོར་ཤ་རིགས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་འགན་ལེན་བྱས་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཚགས་ཤ་དང་ཤ་འཛམ་གླིང་གི་གར་སྟེགས་ཐོག་བཀྲག་མདངས་འཚེར་བཞིན་ཡོད”།
དེ་ལྟར་བྱུང་ཚེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཚགས་ཤ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་གང་ལེགས་མངོན་པ་མ་ཟད།“5369”སྤུས་རྟགས་ཀྱིས་ཀྲུའུ་ཅང་ཟུར་གསུམ་གླིང་དང་།འབྲི་ཆུའི་ཟུར་གསུམ་གླིང་།པེ་ཅིང་དང་།ཐེན་ཅིན།ཁྲེང་ཏུའུ་དང་ཁྲུང་ཆིང་སོགས་ས་ཁུལ་གྱི་ཁྲོམ་ར་རྩེ་གྲ་མགྱོགས་མྱུར་བཟུང་བས་རྒྱ་ཆེའི་འཛད་སྤྱོད་པའི་ཁས་ལེན་དང་ཡིད་ཆེས་ཐོབ་ཡོད།
ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་སྔའི་ཐོན་རྫས་སྣ་མང་ཅན་དུ་གསར་སྤེལ་བྱས་ནས་རིན་ཐང་དེ་བས་མང་བ་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཐུབ།ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་དང་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་རིང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགག་རྩའི་ལེགས་ཆ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།མཚོ་སྔོན་གྱི་ནོར་ནག་ཐོན་ལས་སྐས་རིམ་དེ་བས་མཐོ་བ་དང་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་རེད།
མིག་སྔར་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་བྱེད་ཤུགས་མུ་མཐུད་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འཛད་སྤྱོད་ཚོགས་སྤྱི་མི་འདྲ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་པའི་གསར་གཏོད་ཐོན་རྫས་འདོན་པ་དང་།རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ།སྤུས་རྟགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།ལས་རིགས་མཐོ་ཚད་གསར་པར་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བཅས་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཚགས་ཤའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་དེ་ཁྱབ་ཁོངས་དེ་བས་མང་བའི་ནང་བཀྲག་མདངས་འཚེར་བ་བྱས་ནས་ས་གནས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཆེད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་སྒུལ་ཤུགས་བསྣན་ཡོད།
