[དུས་རབས་གསར་པ། ལམ་བུ་གསར་པ། བྱ་བཞག་གསར་པ། སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བརྟག་ཞིབ་བྱ་སྤྱོད།]མཚོ་སྔོན་མཚོ་ནུབ་ཁུལ་གྱི་མྱ་ངམ་ཐང་དེ“སྔོ་གླིང”དུ་བསྒྱུར།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནི་བྱང་དུ་མདོ་ལ་རིང་མོ་དང་ལྷོ་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་དབུས་རྒྱུད་དུ་ལེ་དབར་བརྒྱད་བརྒྱའི་རྒྱ་མཚོ་སྐྱེས་ཡོད་པས་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཆགས་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཕུད་པའི་རི་ཀླུང་དང་།ཆུ་བོ།མཚེའུ།མྱ་ངམ་ཐང་།རྩྭ་ཐང་།ནགས་ཚལ།གངས་རི།འདམ་ར།གྲོག་རོང་སོགས་རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོ་དང་།མདོ་ལ་རིང་མོ།མཚོ་སྔོན་པོ།ཁུ་ནུ་རི་བོ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་4ཚང་མ་མཚོ་ནུབ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད།

མཚོ་ནུབ་ཀྱི་དམིགས་བསལ་དུ་ཡོད་པའི་ས་མཐོའི་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་གིས་ཆུ་རྩ་གསོ་འཁྱོངས་དང་།རླུང་འགོག་བྱེ་འཇགས་།གནམ་གཤིས་སྙོམས་སྒྲིགསྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་སོགས་ཐད་དམིགས་བསལ་དང་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་གནས་བབ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡོད།ལྷག་པར་དུ“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བྱེ་ཐང་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲས་ཤིག་”ཡིན་པའི་ཚྭ་འདམ་གཤོང་ས་ནི་སྣོད་བཅུད་ཉམས་ཞན་ས་ཁུལ་ཞིག་རེད།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས“སྔོ་ཞིང་དྭངས་བའི་རི་ཆུ་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་བཙུགས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལྗང་མདོག་ཕྱོགས་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་གི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཁྱད་བསད་བྱས་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས“སྣོད་བཅུད་སྟོབས་ཆེའི་ཁུལ་”བསྐྲུན་དགོས།

འདི་གར་མྱ་ངམ་ཐང་དང་སྤང་ལྗོངས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་འབྱུང་བཞིན་ཡོད།

ཟླ་8པའི་ཆུ་མིག་གི་མཚོ་ཁུག་ཏུ་སྡོང་ཕྲན་དང་ཆའོ་མུའུ་གཉིས་ལམ་གྱི་གཞོགས་གཉིས་ནས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བསྲིངས་ཡོད་པ་དང་།སྐབས་འགར་རི་བྱ་ནགས་ཚལ་དུ་འཕུར་བཞིན་ཡོད།སྣོད་བཅུད་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་པ་ཡེ་ཧའེ་ལིན་དང་རོགས་པ་རྣམས་རི་ལྡེབས་སུ་བསྐྱོད་དེ་བྱེ་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་རྩྭ་ཐང་དང་ནགས་ཁུལ་གྱི་མེ་ཟོན་ལ་སྐོར་ཞིབ་བྱས་ནས་ཤིང་སྡོང་གི་ནད་འབུའི་གནོད་འཚེ་སེལ་བ་སོགས་བྱས་ཡོད།

“དེ་སྔ་དེ་གར་སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་པའི་བྱེ་སྒང་ཡིན་པས་ཤིང་སྡོང་རིང་པོ་བཤད་རྒྱུ་མེད་ན་ས་ཐོག་ཏུའང་རྩྭ་སྤུ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་རྒྱུ་མེད།དཔྱིད་དུས་སུ་བསྟུད་མར་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ཁ་ཤས་ཡོད་པས་མཐའ་འཁོར་གྱི་གྲོང་ཚོ་ཚང་མ་ནི་སྐྱ་མདོག་གི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད”ཅེས་ཆུང་དུས་ནས་དེ་གར་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཧའེ་ནགས་ཚལ་དུ་སྔར་བཞིན་གསལ་པོར་ངེས་ཀྱི་ཡོད།

2009ལོར་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཝུའུ་ལན་རྫོང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་ནགས་ལས་ཅུས་ཀྱི་ལག་རྩལ་པ་དང་ནགས་སྲུང་བ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱེ་འགོག་དཔུང་ཁག་བྱེ་ཐང་དུ་བསྐྱོད་དེ་དེ་གར་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་བྱེ་བཅོས་བྱེད་སྒོ་ཡུན་རིང་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཡོད།

ལས་གྲྭའི་བྱེ་འཇགས་བྱེད་རིང་།ཝུའུ་ལན་རྫོང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་ནགས་ལས་ཅུས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ལས་བཟོས་བསམ་ཕྱོགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གསར་གཏོད་དང་བྱེད་ཐབས་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་སྔ་རྗེས་སུ་འདམ་རྩྭ་དང་།གྲོ་རྩྭ།རྩྭ་ཡོལ་སོགས་བྱེ་འཇགས་རྒྱུ་ཆ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་དེ་འཕྲུལ་ཆས་རྣམ་པའི་བྱེ་འགོག་བཏིང་བ་དང་།ཆར་དུས་སུ་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱིས་ཁུག་མ་བཟོས་ནས་ཡུག་པོ་བཏབ་པ་དང་།

“རླུང་འགོག་བྱེ་འཇགས་ནགས་ཚལ་གྱི་ལྷུ་ཚིགས་སུ་ང་ཚོས‘ཚྭ་འདམ་ས་ཁུལ་གྱི་བྱེ་སའི་སྦྱར་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོའི་ལག་རྩལ’སྤྱད་དེ་སྡོང་ཕྲན་བསྲེས་སྦྱོར་ནགས་ཚལ་བཟོས་པ་དང་འདེབས་འཛུགས་ཀྱི་གཏིང་ཚད་ལི་སྨི་50ནས་60བར་ཡིན”ཝུའུ་ལན་རྫོང་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་དང་ནགས་ལས་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཀྱི་ལས་གྲྭའི་ལག་རྩལ་མི་སྣ་མོང་ཆོན་ཅུས་ཀྱིས་ཆོན་ཧྲུའེ་མཚོ་ཁུག་གི“གསང་ལམ”ཞེས་པའི་སྐོར་གླེང་སྐབས།“ང་ཚོས་ད་དུང་བཏུང་བྱའི་དམ་བེ་འབོར་ཆེན་བསྡུ་རུབ་བྱས་ནས་བྱེ་སྐམ་ཅུང་མཐུག་པའི་ས་ཁུལ་ཁག་གཅིག་ཏུ་སྣོད་ཆས་འདེབས་འཛུགས་དང་སྣོད་ཆས་སིམ་འདྲེན་གྱི་བྱ་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གྱི་ཤིང་རིགས་བཙུགས་པ་རེད།

ད་ཆ་རླུང་འགོག་བྱེ་འཇགས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་འདུ་འགོད་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ལག་བསྟར་བྱས་པ་བརྒྱུད་སྤྱི་ཆིང་9000ཡི་བྱེ་མཚོ་དེ“སྔོ་གླིང”དུ་གྱུར་པ་དང་ཆུ་མིག་མཚོ་ཁུག་གི་ཆུ་ཚད་དེ་སྔོན་ལས་ལྡབ་གཅིག་འཕར་བ་དང་བྱེ་རླུང་འཚུབ་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།སྔོན་ཆད་རི་བོང་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་དཀའ་བའི་ཆུ་མིག་གི་མཚོ་ཁུག་ཏུ་ད་ལྟ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་།བྱ་དེ་དང་།རི་བོང་དང་།ཝ་མོ།ལུག་སེར་པོ་བཅས་རྒྱུན་དུ་རྩྭ་གསེབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།

“མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བྱེ་བཅོས་རྒྱ་ཁྱོན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དུ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་བཅོས་སྐྱོང་གི་དཀའ་ཚད་ཆེ་ཤོས་ཡིན་ལ་སྲུང་སྐྱོང་གི་ལས་འགན་ཡང་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་ཤོས་ཡིན”མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནགས་རྩྭ་ཅུས་ཀྱི་ཏང་ཙུའི་ཁོངས་མི་ཅུས་ཀྲང་གཞོན་པ་ཆང་ཧྥུང་གིས་མཚོ་ནུབ་ཀྱི་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་ཀྱི་དཀའ་གནད་གསུམ་སྤྱད་པ་རེད།འོན་ཀྱང་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་སྤྱི་འདོམས་འཆར་འགོད་དང་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བཅོས་སྐྱོང་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆ་སྔོ་འགྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ནགས་ཚལ(རྩྭ)དཔོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་མ་ལག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཙུགས་པས་སྣོད་བཅུད་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་པ་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཡོད་པ་རེད།ལོ་10ལྷག་ཙམ་རིང་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་བྱེ་འགྱུར་ས་ཆ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་42.89བཅོས་སྐྱོང་བྱས་ནས“བྱེ་མ་ནས་མི་སྡོད་པ”ནས“ལྗང་མདོག་དང་བྱེ་མ་ཆགས་པའི”བར་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད།

ཆང་ཧྥུང་གིས“ང་ཚོས་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ནགས་བཟོ་དང་།རི་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ནགས་གསོ་བྱེད་པ།ནགས་ཚལ་གྱི་སྤུས་ཚད་གནད་སྨིན་མཐོར་གཏོང་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྔར་བས་སྤྱད་དེ་ཝུའུ་ལན་དང་།ཏུའུ་ལན།གཏེར་ལེན་ཁ་བཅས་ཤར་རྒྱུད་ས་ཁུལ་གྱི་སྔོ་ལྗང་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་།གོར་མོ་དང་།གཏེར་ལེན་ཁ།ཚྭ་ཁ།ཚྭ་འདམ་སོགས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ལྗང་མདོག་བར་མཐོངས་ཀྱི་བཀོད་པ་སྔར་བས་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བཤད།

ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས“ཆུ་ཡོད་ན་སྐྱེ་སྟོབས་ལྡན”།

མཚོ་ནུབ་ཏུ་ཆུ་ཚང་མར་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བཞིན་ཡོད།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་བེད་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་གཞོན་པ་ཤའོ་ཀྲི་ཁྲེང་གིས“དེ་གར་ཐོན་ཁུངས་རང་བཞིན་གྱི་ཆུ་དཀོན་པ་དང་ལས་གྲྭའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆུ་དཀོན་པ་གཉིས་མཉམ་དུ་གནས་ཡོད།ཆུ་ཐིགས་རེ་རེ་ཚང་མ་རྩ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་ལྟ་ཞིབ་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཚེ་མཚོ་ནུབ་ཏུ་ཆུ་ཡོད་པའི་ས་ཆར་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བ་ཞིག་ཡོང་ངེས་རེད”ཅེས་བཤད།

ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་རྩ་ཆེའི་རྒྱུ་ནོར་དེ་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་སྣོད་བཅུད་སྔོ་ལྗང་ཁུལ་དེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྔོ་ལྗང་ཁུལ་དུ་འགྱུར་བ་དང་།ཆུ་ལ་སྔར་བས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱེ་སྟོབས་སྐྱེ་རུ་འཇུག་དགོས་སམ།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་ལན་བཏབ་པ་རེད།

གོར་མོའི་ལྷོ་ཁའི་ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་གློག་ཁང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཨར་ལས་བྱ་ཡུལ་དུ་ཨར་ལས་མི་སྣས་ལས་གྲྭ་གཙོ་བོ་ལས་འགོ་མ་ཚུགས་གོང་གི་དུས་མཚམས་ཀྱི་ཆུ་མཁོ་འདོན་ལས་གྲྭ་དང་།འགྲོ་ལམ་ལས་གྲྭ།གློག་འདོན་ལས་གྲྭ་བཅས་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།རྣམ་གྲངས་དེའི་སྤྱིའི་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་གཏོང་ཚད་ཆན་ཝ་ཁྲི་240ཟིན་པ་དེ་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི“བཅུ་བཞི་ལྔ”འཆར་འགོད་ཀྱིས་གཙོ་གནད་གསར་སྤེལ་བྱས་པའི་ཧྲ་ཀོ་ཧོང་ས་ཁུལ་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་རྣམ་གྲངས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པ་དང་།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གློག་ཤུགས་མ་ལག་གི་རི་རྩེ་སྙོམས་སྒྲིག་དང་།འབྲུ་རིགས་སྐོང་བ།ནུས་གསོག་འཕྲུལ་འཁོར།གློག་གཏོང་སྙོམ་སྒྲིགཛ་དྲག་གི་ལས་འཛོལ་སོགས་གྲབས་སྤྱོད་ལས་འགན་འཁུར་གྱི་ཡོད་པ་རེད།རྣམ་གྲངས་བསྐྲུན་རྗེས་མཚོ་སྔོན་གྱི་གློག་དྲ་བཀོད་སྒྲིག་ནུས་པ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་བསྡུ་ཉར་གཙང་སེལ་ལ་སྐུལ་འདེད་ནུས་ལྡན་གཏོང་རྒྱུར་ནུས་པ་གལ་ཆེན་འདོན་རྒྱུ་དང་དུས་མཚུངས་མཚོ་ནུབ་ཀྱི་ཆན་ཝ་ཁྲི་སྟོང་རིམ་པའི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་རྟེན་གཞི་བསྐྲུན་རྒྱུར་དགོས་ངེས་ཀྱི་གློག་ཁུངས་འདེགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་རེད།

དུས་རབས་གསར་པའི་ཆུ་བཅོས་བྱེད་ཕྱོགས་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་བསྟར་ནས་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་སྒུལ་ཤུགས་སུ་བྱས་ཏེ་ཆུ་བེད་ཀྱི“མྱུར་གཏོང”ཐུབ་པ་དང་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་གཙོ་གནད་དུ་བྱས་ཏེ་ཆུ་བེད་ཀྱི“གྲུབ་འབྲས་གསར་པ”བཏོད་ནས་ཆུ་མཁོ་འདོན་གྱི་བདེ་འཇགས་དེ“འགན་ལེན”དུ་བྱས་ཏེ་ཆུ་བེད་ཀྱི“འགན་འཁྲི་གསར་པ”མངོན་པར་བྱས་ནས“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་ཆུ་བེད་ཀྱི་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད།ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་གནད་འགག་དམ་པོར་བཟུང་ནས།ཆུ་ཁུངས་གཙོ་གནད་ཅན་སྐོར་ཞིག་མགྱོགས་མྱུར་གྱིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།གསོག་ཅི་འགག་ཆུ་བེད་ལྟེ་གནས་ཀྱི་དྲ་སྦྲེལ་གློག་གཏོང་དང་།ན་ལིང་ཀེ་ལེ་གཙང་པོའི་ཆུ་བེད་ལྟེ་བའི་ལས་གྲྭའི་རགས་ཆེན་གྱི་རྩེ་མོ།ཝ་རྒྱུད་ཆུ་མཛོད་ཀྱི་ཆུ་གསོག་པ།ཐ་ཐ་ལིང་གཙང་པོའི་ཆུ་མཛོད་སྐྲུན་འགོ་ཚུགས་པ་སོགས་མཚོ་ནུབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་བཀོད་སྒྲིག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

མཚོ་ནུབ་ཀྱི་ཆུའི་སྐོར་གླེང་སྐབས་མཚོ་ནུབ་ཀྱི་ཚྭ་མཚེའུ་མི་གླེང་ཀ་མེད་བྱུང་ཡོད།ཁྲའར་ཧན་ཚྭ་མཚེའུ་རུ་ཚྭ་འབྲུ་འདིང་བའི“ལེ་དབར་བརྒྱའི་ཆུའི་མཛེས་ལྗོངས་ཐིག”ཅིག་ཡོད་པ་དེ་ཚྭ་ཞིང་ནང་བསྐྱོད་དེ་སྟོང་སྨི་ངོས་གྲུ་200ཙམ་གྱི་སྣོད་བཅུད་འདམ་རར་སྣུར་སྲིང་བྱས་ཡོད།རྩྭ་ཆུ་ལེགས་པ་དང་།རྩི་ཤིང་རྒྱས་པ།འདབ་ཆགས་རྩ་ཆེན་འདུས་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཆུའི་མཛེས་ལྗོངས་ཀྱི་གཞོགས་གཉིས་སུ་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་འགྲོ་བའི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་མངོན་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཚྭ་མཚེའུ་རྫས་འགྱུར་བཟོ་ལས་ཐོན་ལས་དང་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི“ངོ་མཚར”ཡང་ཡོད།

ཚྭ་ཁ་ཚྭ་མཚེའུ་རུ་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱིས་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོ་ལས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་བྱེད་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ“བར་སྣང་མེ་ལོང”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་རྟགས་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་ངང་བཏོད་པ་དང་།རིག་གནས་དང་།ཡུལ་སྐོར།རང་བྱུང་།སྣོད་བཅུད་བཅས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་སྣ་ཚོགས་ལ་གཞི་ཚུགས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད།དེ་དང་ཆབས་ཅིག“སྲུང་སྐྱོང་ཁྲོད་གསར་སྤེལ་དང་གསར་སྤེལ་ཁྲོད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་སྔོ་འགྱུར་ལས་དོན་ཧུར་ཐག་སྤེལ་ནས་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་100%ཟིན་པ་དང་།ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་བཙོག་ཆུ་གཙང་གསིང་བཟོ་གྲྭ་གསར་དུ་བསྐྲུན་པ།མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་བཙོག་ཆུ་འཁོར་རྒྱུག་བེད་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས་ཚྭ་མཚེའུ་ཡི་ཆུའི་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་ནུས་ལྡན་བྱས་ཡོད།

མཚོ་ནུབ་ཀྱི“ས་ཁུལ་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རིང་ཆུའི་གྲིབ་མ་ཙམ་ཡང་མཐོང་ཐུབ་ལ་ཆུ་བཅོས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ཀྱང་མཐོང་ཐུབ།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་ཆུ་བེད་ལས་རིགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་གྱི་ཞན་ཆའི་ལྷུ་ཚིགས་ལ་དམིགས་ནས་ཆུའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་མཐའ་ཚད་ལ་བརྩིས་ཏེ་ཁྲིམས་སྐྱོང་ཆུ་བེད་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་།སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་སྣ་ཚོགས་བཅོས་སྒྲིག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ།ཆུའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཁའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།གོང་འོག་སྦྲེལ་མཐུད་དང་འགན་ལེན་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་ཆུ་བེད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལས་དོན་སྤེལ་བ་བཅས་བྱས་པས་རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བརྟན་པོ་དང་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

ཤའོ་ཀྲི་ཁྲེང་གིས“ཆུ་བེད་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཆུའི་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་གི་འབྲེལ་བ་སྤྱི་འདོམས་བྱས་ནས་ང་ཚོས་ཆུ་བེད་ལས་གྲྭ་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་པོ་གཏོང་བ་དང་།དམངས་འཚོའི་ཆུ་བེད་འཛུགས་སྐྲུན་ཏན་ཏིག་བྱེད་པ།ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ།གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་དཔོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ལས་དོན་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ།ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་དང་།ཆུའི་སྣོད་བཅུད།ཆུའི་བདེ་འཇགས་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་ལ་སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་ནུབ་གསར་པ་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཆེད་སྲ་ཞིང་བརྟན་པའི་ཆུའི་བདེ་འཇགས་འགན་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན”།

ཆུ་དྭངས་ཤིང་སྔོ་ལྗང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འཚོ་བ་དེ་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པར་གྱུར།

མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཉ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་སྐྱོད་མཚམས་བཞག་ནས་ཆུ་དྭངས་ཤིང་གཙང་བའི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ་མིག་མདུན་དུ་ལྷུང་ལྷུང་དུ་འབབ་པ་དང་ངོགས་གཉིས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་གི་གྲིབ་བསིལ་དུ་གྱུར་པ་དང་རྐང་ཐང་མར་སྐྱོད་སའི་ལམ་གཙང་ཞིང་གྲལ་འགྲིག་པོ་ཡོད་པས་རི་ཆུའི་རི་མོའི་ཁྲོད་དུ་གནས་པ་ལྟར་སྣང་།མཛེས་ལྗོངས་དེ་ལྟ་བུའི་མདུན་དུ་གཙང་པོ་དེ་དེ་སྔ་སྦགས་བཙོག་ཚབས་ཆེན་བཟོས་ནས་བཙོག་ཆུ་དྲི་ངན་ཆགས་པ་དང་།ཆུ་ལམ་དེ་སྔ་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་སྡོད་ཁང་བསྐྲུན་པ།སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ཞན་དུ་ཕྱིན་པ།ཆུ་རྒྱུད་སྦྲེལ་མཐུད་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་བ་བཅས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད།

གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཉ་ཧྲུའེ་གཙང་པོའི་སྣོད་བཅུད་བཅོས་སྐྱོང་ལས་གྲྭའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཆུ་ཁོངས་དེར་གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་འབྲེལ་མཐུད་དང་།ཆུ་རྒྱུད་སྦྲེལ་མཐུད།འདམ་ར་སླར་གསོ།ཆུའི་ཁོར་ཡུག་སླར་གསོ་བཅས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་ནུས་པ་ཆ་ཚང་བ་དང་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྣོད་བཅུད་བར་ཁྱམས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་ཁོངས་ཧྲིལ་པོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འགྱིག་བལ་གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་སྐྲུན་འགོ་ཁྲིད་ཚོགས་ཆུང་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ལས་དོན་མི་སྣ་ཧན་ཧྥང་གིས“གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཉ་ཧྲུའེ་གཙང་པོའི་སྣོད་བཅུད་བཅོས་སྐྱོང་དང་དེ་བཞིན་སྔོ་ལྗང་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཀེར་མུའུ་གཙང་པོ་དང་ཉ་ཧྲུའེ་ཆུ་བོའི་ས་ངོས་ཆུ་རྒྱུད་རང་ཤུགས་སུ་སྦྲེལ་མཐུད་སླར་གསོ་ཐུབ་ནས་ཆུ་ལམ་གྱི་རང་ངོས་ཉམས་གསོའི་ནུས་པ་དང་རང་ཉིད་གཙང་བཟོ་ནུས་པ་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་།ཉ་ཧྲུའེ་གཙང་པོའི་དྲི་ངན་སྣང་ཚུལ་མེད་པ་བཟོས་ནས་ས་ངོས་ཀྱི་ཆུ་དང་ས་འོག་ཆུ་ཕན་ཚུན་བརྗེ་སྒྱུར་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་ས་འོག་གི་གནོད་འཚེ་ཆུང་དུ་ནུས་ལྡན་བཏང་ཡོད”ཅེས་བཤད།

གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོང་ཁུལ་ནི་གོར་མོ་གཙང་པོའི་ཆུ་ལོག་རླུང་གཡབ་ལས་གྲུབ་པའི་སྔོ་ལྗང་ཁུལ་དུ་གནས་པ་དང་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་འགྱིག་བལ་གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རིང་རྒྱུག་ཁུལ་གྱི་ས་ཁོངས་ལ་དམིགས་པ་དང་ས་ཁོངས་ཡོངས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྣོད་བཅུད་རྩ་བར་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་རི་ཆུའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་འཛུགས་རྒྱུར་གཞི་ཚུགས་པ་དང་།“འགྱིག་སོབ་ཆེན་པོའི”ཐ་སྙད་འཛུགས་པ།“འགྱིག་སོབ་ཆེན་པོའི”སྒྲོམ་གཞི་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་བསྐྲུན་པ་བཅས་བྱས་ནས་ཆུ་དྭངས་གཙང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྒྱུག་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་རྣམ་པ་ཞིག་གཏོད་རྒྱུ་རེད།“ཆུ་གང་ནས་ཡོང་བ་དང་།ཆུ་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ།ཆུ་གང་དུ་འགྲོ་བ་”བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་ཆུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུའི་དྲ་བ་དེ་གོར་མོའི་ཆུའི་རིག་གནས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་གོར་མོའི་རྒྱུན་མཐུད་དང་བསྐྱར་དར་ཐེག་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་གོར་མོའི་ས་ཁོངས་ནང་གི“རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚེའུ་རྩྭ་བྱེ་འཁྱགས་”མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་དང་།ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་།འབྱུང་རྩ་བཅོས་སྐྱོང་བཅས་བྱས་ནས་ཆུ་ལྟེ་བར་བྱེད་པའི་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་ཅུང་ལེགས་པོས་འཁོར་རྒྱུག་བྱས།

གོར་མོས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྔོ་ལྗང་ཁུལ་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།མང་བྲག་གིས་རང་ཉིད་ལ་སྔོ་ལྗང་ཁུལ་ཞིག་བཏབ་ཡོད།བྲག་ངོས་སུ་ཚྭ་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ་བའི་ས་རྒྱུའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ནའང་འདྲ།ཡང་ན་ཐན་པ་དང་ཆར་པ་ཉུང་བའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ནའང་འདྲ།ཚང་མ་སྔོ་ལྗང་ལས་དོན་གྱི་“གནམ་དགྲ་”ཡིན་ནའང་འདྲ།ས་གཞི་འདི་འདྲའི་ཐོག་སྡོང་བོ་འཛུགས་དགོས་ན།དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་ནི་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་གཡང་གཟར་མང་པོ་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་རེད།

མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མང་ཡ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འགོག་སྲུང་ནགས་ཚལ་ཁྲོད་ཤིང་སྡོང་ཧ་ཅང་ཆེ་ཞིང་སྟོབས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལས་གཏོད་ཀྱི་ལམ་བུ་ཞིག་རེད།2008ལོར་དེ་གར་སྤྱི་ཆིང་9.13བདམས་ནས་ཚོད་ལྟའི་རང་བཞིན་གྱི་འདེབས་འཛུགས་བྱས་པ་རེད།དེ་གའི་ས་རྒྱུའི་ཚྭ་འདུས་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ་བས་རྩི་ཤིང་དང་ལྷག་པར་དུ་ནགས་ཚལ་གྱི་སྔོ་ཁེབས་སྐྱེ་རྒྱུར་མི་འཚམ་པས་གནད་དོན་དེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་ན།ས་བརྗེ་བའི་བྱེད་ཐབས་འབོར་ཆེན་སྤྱད་དེ་མ་གནས་མཐོ་བ་མ་ཟད་ལས་གྲྭའི་ཚད་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་བྲག་སྔོ་འགྱུར་བྱེད་མཁན་གྱིས་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ས་ཁོད་སྙོམས་པོ་བཟོ་བའི་ཐབས་ཤེས་སྤྱད་ཡོད།ལྗང་འགྱུར་རྒྱུད་ཀྱི་འཆར་འགོད་ས་ཁུལ་ལ་ཡོངས་རྨོ་སློག་བྱེད་པ་དང་།དེ་ནས་ཆུ་ཡིས་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་སྦངས་ཏེ།ས་རྒྱུའི་ནང་གི་ཚྭ་རིམ་བཞིན་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན།

ད་ཆ་དེ་གའི་སྡོང་རྐང་རེ་རེར་དཀར་ཡོལ་གྱི་ཁ་སྦོམ་པོ་ཡོད་པ་དང་།གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱིས་ནགས་བཟོ་སྤྱི་ཆིང་462ཙམ་བྱས་པ།སྡོང་ཕྲུག་སྣ་ཚོགས་རྐང་ཁྲི་370ལྷག་ཙམ་བཏབ་པ།གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་300%ཟིན་ཡོད།མང་ཡ་མིས་ལོ་10ལྷག་ཙམ་གྱི་དུས་ཚོད་སྤྱད་དེ་གྲམ་ཐང་ནང་གི་སྔོ་ལྗང་ལམ་བུ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།

སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ནི་ཆེས་དྲང་སྙོམས་ཀྱི་སྤྱི་པའི་ཐོན་རྫས་ཡིན་ལ།ཀུན་ཕན་གྱི་དམངས་འཚོའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱང་ཡིན།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་ཆུ་བོ་ཡག་པོ་བཟོས་ནས་གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་ཡི་གཙང་སྦྲའི་བྱ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ་དང་།གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་རྒྱུག་ཁུལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བདེ་ཐང་གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་དང་།མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གཙང་པོ་དང་མཚེའུ།བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་བཅས་བཏོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ས་ངོས་ཀྱི་ཆུའི་བཅད་ཁའི་ཆུ་སྤུས་ཚང་མ་རིམ་པ་དང་མཐོ་བ་དང་ཚད་གཞི་ལོན་ཚད་100%ཟིན་པའམ་ཡང་ན་མཐོ་བ་ཡོད་པ།མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཡང་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་མཁས་པོ་ཡོད།ལོ་10ལྷག་ཙམ་རིང་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ནགས་བཟོ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་22.99བྱས་པ་དང་རྩྭ་ཐང་སྣོད་བཅུད་སླར་གསོ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་74.24བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད་4.1%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་རྩྭ་ཐང་གི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚད་45.38%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་གཏོད་པ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་གི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་བཏང་ནས་མཚོ་ནུབ་ཀྱིས་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ལག་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ལྗང་མདོག་གི་རི་མོ་ཞིག་བྲིས་ཏེ་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྲུང་སྐྱོང་ལ་བརྟེན་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་དེ་དོན་དངོས་དང་བསྟུན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།