གཅན་ཚ་རྫོང་གིས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལུས་གསོ་མཉམ་འདྲེས་ལ་ཤུགས་བསྣན་པ།

 ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ལ། རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཅན་ཚ་རྫོང་གིས“རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལུས་གསོ་ཐོན་ལས་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ”དེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་མགྱོགས་མྱུར་ངང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལག་ལེན་གལ་ཆེན་དུ་བརྩིས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་ས་དང་། “ལྟེ་གཅིག་སྐོར་གཅིག་རྒྱུད་མང ” དང“ཞིང་ལས་ལུས་རྩལ་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཚོང་ལས”བཅས་ཀྱི་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཚོད་ལྟའི་རྫོང་གི་དམིགས་ཚད་བསྐྲུན་པ་དང་། “རྨ་ཆུའི་སྐྱེ་ཁམས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་དཔེ་སྟོན་ཁུལ”དང་མཐོ་སྒང་ལུས་གསོ་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་འཕར་སྣོན་ཡོང་བར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས།  

མཁའ་དབུགས་དང་། ཆུ། ས་རྒྱུའི་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཆུ་དཔོན་དང་ནགས་དཔོན་གྱི“དཔོན་གཉིས་མཉམ་བསྲེས”ལམ་ལུགས་ནན་ཏན་གྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་མུའུ་ཁྲི19.12སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་། ནགས་ཚལ་མུའུ་ཁྲི78.65དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་རྫོང་ཡོངས་སུ་ནགས་ཀྱི་ཁེབས་ཚད37.8%སླེབས་པས། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་ཆུ་ཚད་ལས་བརྒལ་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་པར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ཁོར་ཡུག་གི་མཁའ་དབུགས་བཟང་བའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་སྡུར་ཚད་ཀྱིས96.1%ཟིན། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་ས་ངོས་ཆུའི་བཅད་ངོས་དང་བཏུང་ཆུའི་སྤུས་ཚད་ཀྱི་ཆུ་རིགསⅢཔའི་ཚད་གཞིར་བསླེབ་ནས། ཁམས་ར་འཛམ་གླིང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་བསྐྲུན་པར་མཚན་སྙན་བཟང་པོ་ཐོབ་ཡོད།    

ཀླེ་གཞུག་སྡེ་བའི“རྨ་ཆུའི་དམངས་ཤག་གྲོང་ཚོ་དང་པོ”ལྟེ་བར་བྱས་ནས་སྐར་ལྔ་རིམ་པའི་མགྲོན་ཁང1དང་། བྲག་འཛེག་ཁང་། ཆུ་རྐྱལ་ཁང་། མདའ་འཕེན་ཁང་སོགས་ལུས་རྩལ་ཁང3དང་། བོད་ཁྱིམ་གསོལ་མགྲོན་གླིང་དང་ཀ་དག་གཞིས་ཀ་སོགས་སྤུས་ལེགས་དམངས་ཤག2། ཞིང་པའི་སྤྲོ་སྐྱིད་ཁང48བསྐྲུན་ནས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་དམངས་ཤག་ཁྱུ་ཚོགས་ཚུད་པའི་སྣ་མང་ཞག་སྡོད་མ་ལག་ཆགས་ཡོད། བདེ་ཆེན་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་སོགས་དམངས་ཤག་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ28སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱིས“དཔྱིད་དུས་མེ་ཏོག་ལ་ལྟ་བ་དང་། དབྱར་དུས་ཚ་གཡོལ་བ། སྟོན་དུས་ལོ་མར་ལྟ་བ། དགུན་དུས་གངས་ཤུད་བྱེད་ས་བཅས་ཀྱི་དུས་བཞི་ཐོན་རྫས་མ་ལག་ཆགས་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་ལུས་གསོ་ཡུལ་སྐོར་ནི“མཚམས་བརྒལ་ཡུལ་སྐོར”ནས“ཡུལ་སྐོར་རོལ་མྱོང་གཏིང་ཟབ”བར་རིམ་སྤར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། རྫོང་ཡོངས་ཀྱིས་གཞི་ཁྱོན་ཅན་གྱི་རྩྭ་སྨན་སོགས་བོད་སྨན་རྒྱུ་ཆ་འདེབས་འཛུགས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། རྫོང་བོད་སྨན་ཁང་དུ་བདེ་ཐང་སླར་གསོ་ལྟེ་གནས་བསྐྲུན་པ་དང་། བོད་སྨན་སྨན་ཁྲུས་དང་སྐམ་ཁབ་དང་མེ་བཙའ་འཕུར་མཉེད་སོགས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཅོས་ཐབས་བཏོན་པ་དང་། རིན་ཆེན་མང་སྦྱོར་དང་མུ་ཏིག་བདུན་བཅུ་དང་སོགས་བོད་སྦྱར་སྨན211རང་བཟོ་བྱས་ཤིང་། དེའི་ནང་སྨན་རྫས་རིགས126སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་དཀར་ཆག་ནང་བཅུག་པས། ལོ་རེར་སྨན་བཅོས་བྱས་པའི་མི་ཐེངས3000ལས་བརྒལ་ཞིང་། བོད་སྨན་སྨན་བཅོས་ནང་ཞུགས་ཚད100%སླེབས་ཡོད། “འདེབས་འཛུགས་དང་། ལས་སྣོན། ཞབས་ཞུ”གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་མཐུད་ཆགས་ཡོད།  

“མི་སྟོང་ཅན་གྱི་ཨ་མདོ་རྩེད་རིགས”དང“མི་སྟོང་ཅན་གྱི་མདའ་སྟོན” གྱིས་འཛམ་གླིང་གི་ཟིན་ཐོ་བསྐྲུན་ནས། གཅན་ཚ་རྫོང་ནི་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་ཟིན་ཐོ་མང་ཤོས་ཀྱི་རྫོང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། རྨ་ཆུའི་སྤྲོ་སྣང་རྒྱུག་འགྲན་སྐབས་དང་པོ་དང་། དཔྱིད་དུས་ཡུལ་སྐོར། ཐེན་ཅིན་ནས་གཅན་ཚ་བར་གྱི་ཡུལ་སྐོར་ཆེད་སྤྱོད་ལམ་ཐིག་ངོ་སྤྲོད་ཚོགས་འདུ། ནུབ་བྱང་ཞིང་ཆེན་ལྔའི་ལ་གཞས་འཁྲབ་ལེན་འདུ་ཚོགས་སོགས་བྱེད་སྒོ་ཐེངས60ལྷག་ཙམ་གཉེར་བ་རེད། “གཡང་མདའི”རིག་གནས་སྤུས་རྟགས་གཏོད་རྒྱུ་དང་། གྲོང་གསེབ་ལག་ཤེས་བཟོ་ཁང180གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ། ཐང་ཁ་དང་། བོད་སྤོས། འབྲུ་རིགས་ལྔའི་རི་མོ་སོགས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཐོན་རྫས100ལྷག་ཙམ་གསར་སྤེལ་བྱས་པས་ལོ་རེའི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་ས་ཡ་ལས་བརྒལ་ཡོད། ལུས་གསོ་ཞིབ་འཇུག་དང་། ལུས་གསོ་སྨན་བཅོས་བྱེད་པ། འགུལ་སྐྱོད་ལུས་གསོ་བཅས་གཙོ་གཟུགས་ཡིན་པའི་མཐོ་སྒང་ལུས་གསོས་རྟེན་གཞི་རིམ་བཞིན་བསྐྲུན་ཡོད། ལོ་སྟོད་དུ་ཡུལ་སྐོར་མི་ཐེངས་ཁྲི121.16སྣེ་ལེན་བྱས་ཤིང་ཡུལ་སྐོར་ཕྱོགས་བསྡུས་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི38955.8ལ་སླེབས་པས། གྲངས་འཛིན་གཉིས་ཀ་དུས་མཉམ་ལས16%འཕར་ཡོད།   ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་དོན་དངོས་དངོས་ཡོད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ།《གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ལྗོངས་ཡོངས་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་འཆར་འགོད》《གཅན་ཚ་རྫོང་གི་དམངས་ཤག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆེད་སྤྱོད་འཆར་འགོད》《དམངས་ཤག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་མ་ལག》སོགས་འཆར་འགོད་བཟོས་ཤིང་། འཕེལ་རྒྱས་དམིགས་ཚད་དང་གཙོ་གནད་ལས་འགན་ཁ་གསལ་བཟོས་ནས། དམངས་ཤག་ལུས་གསོ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གཉེར་སྐྱོང་ཚད་ལྡན་དོ་དམ་དང་གདེང་འཇོག་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ཡོད། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར4.3བཏང་ནས་ཞིང་སྡེའི་གཞུང་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། དོ་དམ། ཞིག་གསོ། སྐྱེལ་འདྲེན་བཅས་མཐུན་སྦྱོར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། “ཞང་དང་ཞང་གི་བར་སྣུམ་ལམ་དང་སྡེ་བ་ཚང་མར་གཞུང་ལམ་ཤར་གཏོང”མངོན་འགྱུར་བྱས་ཡོད།