མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
ཉེ་སྔོན། གསར་འགོད་པས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྩེ་ཁོག་རྫོང་རྩེ་ཆུ་གྲོང་རྡལ་གཡག་དམར་གྲོང་ཚོའི་བཟའ་བྱའི་ཤ་མོ་འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞིར་བསྐྱོད་དེ་ཡུག་སེར་འདེབས་འཛུགས་ཁང་གི་དྲོད་སྲུང་སྒོ་མོ་ཁྱབ་གདལ་བཏང་བས་སྐད་ཅིག་ཉིད་དུ་གསེར་སེར་གྱི“རྒྱ་མཚོ”ཞིག་གིས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་རེད།ཤ་མོའི་དབྱུག་པ་གྲལ་བསྟར་རེ་རེ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་བསྒྲིགས་པ་དང་།གསར་ཞིང་རྒྱས་པའི་ཤ་མོ་གསེར་མདོག་གི་མེ་ཏོག་ལྟར་ཤ་མོའི་དབྱུག་པའི་ཁྲོད་ནས་གང་འདོད་དུ་བཞད་པ་དང་།ཤ་མོའི་དྲི་ཞིམ་སྣ་རུ་བཞད་པས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་ནས་ས་མཐོའི་གྲང་སྣང་མེད་པར་གྱུར་ཡོད།
འདེབས་འཛུགས་གྲུ་བཞི་ཡི་གྲུ་ཁང་ནང་འཚོལ་བསྡུ་བྱེད་མཁན་བཟོ་པ་རྣམས་ཤ་མོའི་ཁུག་མའི་མདུན་དུ་ལངས་ནས་མཛུབ་མོས་ཤ་མོའི་ཡུ་བའི་ཞབས་ལ་ཡང་མོས་རེག་པ་དང་།མཁྲིག་མ་ཕྲ་མོ་དང་བསྟུན་ནས་ཤ་མོའི་ཚོམ་བུ་བདེ་བླག་ངང་ཤ་མོའི་དབྱུག་པ་དང་བྲལ་ནས་ལག་མཐིལ་དུ་བརྟན་པོར་ལྷུང་བ་རེད།དེ་དང་མཉམ་དུ་ཤ་མོའི་ཁུག་མ་བརྗེ་བའི་བྱ་བ་ཡང་བྲེལ་འཚུབ་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།སྐྱེལ་ཐག་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་མཚམས་མི་འཇོག་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཤ་མོ་ཁུག་མ་གསར་པ་དལ་བུར་གྲུ་ཁང་དུ་འབྱོར་གྱི་ཡོད།བཟོ་བས་འབུ་ཕྲའི་ཁུག་མའི་སྟེང་ནས་འབུ་ཕྲའི་ཁུག་མ་རྙིང་པ་བཤིག་ནས་ཤ་མོའི་ཁུག་མ་གསར་བ་དེ་འབུ་ཕྲའི་ཁུག་མའི་སྟེང་དུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས།
“ཡོ་འབོག་གི་ཤ་མོ་དེ་དག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐྱེ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།ཤ་མོའི་ཁེབས་མཐུག་ཅིང་སྟུག་པ་ནི་གདུགས་ཆུང་ཆུང་དང་འདྲ་བས་ཤ་མོའི་ཡུ་རྐང་རྒྱས་ནས་ཚགས་དམ་པོར་ཤ་མོའི་ཁུག་མས་ཁེངས་ཡོད”གཡག་དམར་གྲོང་ཚོའི་ཧྲུའུ་ཅི་དང་པོ་ལན་ཧྲན་ཐང་ཤིང་གིས་ཤ་མོའི་ཁྱུ་ཚོགས་བསྐོར་བ་དང“ཤ་མོའི་ཁུག་མ་ནི་ཀན་སུའུ་ནས་ཉོས་པ་ཞིག་རེད།གྲུ་བཞི་གཅིག་ལ་ཤ་མོའི་ཁུག་མ་3000ནས་4000བར་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་ཡོད་པ་དང་།ཤ་མོའི་ཁུག་མ་གཅིག་གིས་ཐེངས་གསུམ་བཞི་བསྡུ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།འོན་ཀྱང་བསྟུད་མར་འཚོལ་བསྡུ་བྱས་རྗེས་ཤ་མོའི་ནང་གི་འཚོ་བཅུད་སྤྱིར་ན་ཟད་གྲོན་བྱས་ཟིན་པས་ཤ་མོ་གསར་པ་སྐྱེ་ཐུབ་ཀྱི་མེད།དེར་བརྟེན་བསྡུ་ཐེངས་རེར་ཤ་མོ་གསར་པ་དུས་ཐོག་ཏུ་བརྗེ་ནས་སྐྱེ་འཚར་ཡག་པོ་ཡོང་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས”
ལན་ཧྲན་སུང་གིས་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད།ཡར་དམར་གྲོང་ཚོ“ཨུ་ལྷན་གཉིས”དང་གྲོང་མི་ཚོས་གྲོས་བསྡུར་ཡང་ཡང་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཡོ་ཧོང་ཤ་མོའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད།
རྩེ་ཁོག་རྫོང་ས་མཐོར་གནས་པ་དང་ལོ་འཁོར་མོར་གནམ་གཤིས་གྲང་ངར་ཆེ་བས་ས་གནས་དེ་གའི་སྔོ་ཚལ་འདེབས་རྒྱུར་ཚོད་འཛིན་ཕོག་ནས་རྒྱུན་གཏན་གྱི་སྔོ་ཚལ་མང་ཆེ་བ་མཐའ་འཁོར་ས་ཁུལ་གྱི་མཁོ་སྤྲོད་ལ་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད།སྐྱེལ་འདྲེན་བར་ཐག་རིང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་གསར་པ་ཐོན་ཚད་འགན་ལེན་བྱེད་དཀའ་བ་མ་ཟད།ཟོག་འགྲེམས་མ་གནས་ཀྱང་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།
“ཡུ་སེར་ཤ་མོའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་ཤ་མོའི་རིགས་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་སྟོང་ཆ་གསབ་ཐུབ་པ་མ་ཟད།ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ལམ་བུ་ཞིག་ཀྱང་བརྒྱུད་དེ་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་ལ་འབྱུང་རྩའི་གསོན་ཤུགས་བསྣན་ཡོད”ལན་ཧྲན་ཐང་ཤིང་གི་སྐད་གདངས་བརྟན་པོ་ཡོད།ན་ནིང་ཀྲུང་དབྱང་ནོར་སྲིད་ཀྱི་འབྲེལ་མཐུད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་ཁ་གསབ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་500ཡི་ཐོག་རྫོང་རིམ་པའི་ལེ་ལག་ཚང་བའི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་35བསྣན་ནས་གྲོང་ཚོས་རིག་ནུས་འདེབས་འཛུགས་ཀྱི་གྲུ་ཁང་14དང་སྲོ་སྐམ་འཕྲུལ་འཁོར་གཉིས་ཉོས་པ་དང་འབྲེལ་ཁང་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་སྒྲིག་ཆས་དང་།མཛོད་ཁང་།ཆུ་མཁོ་འདོན་རྫིང་བུ་སོགས་ལེ་ལག་ཚང་བའི་སྒྲིག་བཀོད་དུས་གཅིག་ཏུ་བསྐྲུན་ནས་ཡོ་ཧོང་ཤའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྨང་གཞི་བཏིང་ཡོད།
ཡར་དམར་གྲོང་ཚོས་གྲུ་ཚང་མཚོ་སྔོན་རྨ་ལྷོའི་ཡིའུ་ནུང་ཀྲི་འདེམས་གློག་རྡུལ་ཚོང་དོན་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིར་གཉེར་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་མངགས་བཅོལ་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་དུས་ཡུན་ལོ་དྲུག་གི་འགན་གཙང་ལེན་པའི་གྲོས་མཐུན་བཞག་པ་རེད།གྲོས་མཐུན་གཞིར་བཟུང་ཀུང་སིས་ལོ་ལྟར་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ལ་ཁེ་སྤོགས་སྒོར་ཁྲི་40ལས་མི་ཉུང་བའི་བགོ་བཤའ་རྒྱག་རྒྱུ་རེད།ན་ནིང་ཀུང་སིས་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ལ་ཁེ་སྤོགས་སྒོར་ཁྲི་35སྤྲད་དེ་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་གྲོང་མིའི་འབབ་འཕར་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱ་ཆེད་གོམ་སྟབས་བརྟན་པོ་ཞིག་སྤོས་ཡོད།
གཡག་དམར་གྲོང་ཚོར་ཡུག་སེར་ཐོན་འབབ་མཐོ་ཞིང་བརྟན་པོའི་ཐབས་མཆོག་ནི“རིག་ནུས་འདེབས་འཛུགས”བྱེད་སྟངས་ལ་ཐུག་ཡོད།འདེབས་འཛུགས་མི་སྣས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་གྱི་Appབརྒྱུད་ཤ་མོ་འདེབས་འཛུགས་གྲུ་བཞི་14ཡི་ནང་གི་དྲོད་ཚད་དང་།བརླན་ཚད།འོད་འཕྲོ་ཚད།དབྱང་གཉིས་ཐཱན་འགྱུར་གྱི་གར་ཚད་སོགས་དཔྱད་གྲངས་རྒྱང་རིང་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་ནས་ཤ་མོ་སྐྱེ་འཚར་གྱི་རྣམ་པ་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།གྲུ་གྲུ་བཞི་ནང་གི་རིག་ནུས་ཀྱི་གཤེར་གཏོར་མ་ལག་གིས་ཆུ་མཁོ་སྤྲོད་ལ་ཚོད་འཛིན་གནད་སྨིན་བྱེད་པ་དང་།འོད་འཕྲོ་མ་ལག་ནི་ཡོ་ཧོང་ཤ་མོའི་སྐྱེ་འཚར་གྱི་དུས་མཚམས་མི་འདྲ་བར་གཞིགས་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་འོད་འཕྲོ་བའི་དུས་ཡུན་རིང་བ་དང་ཤུགས་ཚད་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད།
རིག་ནུས་ཅན་གྱི་འདེབས་འཛུགས་མ་ལག་དེར་བརྟེན་ནས་ཡོ་ཧོང་ཤ་མོ་ས་མཐོའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ཚོད་འཛིན་ལས་བརྒལ་ནས་སྐྱེ་འཚར་གྱི་དུས་འཁོར་ཆེས་ཆེར་ཐུང་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ལོ་ཧྲིལ་པོར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད།“གསར་དུ་བཞག་པའི་ཤ་མོའི་ཁུག་མ་དེ་གྲུ་ཁང་ནང་ཉིན་5ནས་7བར་བརྔ་བསྡུ་ཐེངས་དང་པོ་བྱེད་ཆོག་པ་དང་དེ་རྗེས་ཉིན་གཉིས་རེར་འཁོར་རྒྱུག་ངང་འཚོལ་བསྡུ་ཐེངས་རེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ལན་ཧྲན་སུང་གིས་འཚོལ་བསྡུ་བྱེད་ཐེངས་མང་བའི་རྣམ་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་གིས་ཚན་རྩལ་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་དེ་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་འཕར་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་པའི་སྒུལ་ནུས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
“ཡུ་སེར་གྱི་ཤ་མོའི་སྤུས་ཀ་ཞན་པ་དང་།དྲི་ཞིམ་འཐུལ་བ།ཁྲོམ་རའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད།མིག་སྔར་ཤ་མོ་གསར་པ་སྤྱི་རྒྱ་རེར་རིན་གོང་སྒོར་14ནས་18བར་ཡིན་པ་དང་ཤ་མོ་སྐམ་པོ་སྤྱི་རྒྱ་རེར་སྒོར་80ཟིན་གྱི་ཡོད”ལན་ཧྲན་སུང་གིས་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོང་ཚོའི་ནང་ཧེ་བག་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་སྟངས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་སྟེ།ཤ་མོ་སོས་པ་ས་གནས་དེ་གའི་ཁྲོམ་རར་གཞི་ཚུགས་པ་དང་།“ཐོན་ཡུལ་ཐད་ཀར་མཁོ་འདོན་བྱེད་པའི”བྱེད་ཐབས་ཐོག་ནས་སློབ་གྲྭའི་ཟ་ཁང་དང་།ཞིང་ལས་ཉོ་ཚོང་ཁྲོམ་ར།བཟའ་བཏུང་ཚོང་ཁང་སོགས་གནད་སྨིན་སྦྲེལ་མཐུད་བྱེད་པ་དང་།ཤ་མོ་སྐམ་པོ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཕྱིར་ཚོང་དྲ་རྒྱ་རྒྱ་སྐྱེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་།ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྐམ་རྫས་འཚོང་བ་དང་།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བྲོ་རྫས་དང་བྲོ་བ་ཞིམ་པའི་ཤ་མོའི་ཁུ་བ་སོགས་ཐོན་རྫས་བཟོས་ནས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་རིན་ཐང་སྔར་བས་སྔོག་འདོན་དང་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས།
ད་ཆ་ཡུག་ཧོང་ཤ་མོའི་ཐོན་ལས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དེས་ཡ་མ་རི་གྲོང་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡོང་འབབ་ཡག་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད།གྲོང་མིའི་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་དེ་བས་བྱུང་ཡོད།འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞིར་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་གྲོང་མི་ལི་མའོ་ཡི་ངོ་གདོང་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར་བཞིན་དུ“དེ་སྔ་ཁྱིམ་གྱི་ནོར་ལུག་སྲུང་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་རྒྱུ་མེད་པའི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར།ད་ཆ་རྟེན་གཞིར་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་ཟླ་རེར་ཡོང་འབབ་སྒོར་4000ལྷག་ཙམ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད།ལག་རྩལ་པ་དང་མཉམ་དུ་ཤ་མོ་འཇོག་པ་དང་།ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འཐུ་བ།སྐམ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་རྩལ་ནུས་ཤེས་པར་གྱུར་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ས་གཏོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་གསེར་མདོག་ཤ་མོའི་ཤ་མོ་ནས་གྲོང་མིའི་ལག་གི་ལག་རྩལ་དང་ཡོང་འབབ་བར་དང་།དེ་ནས་ཉིན་བཞིན་སྟོབས་ཆེར་འགྲོ་བའི་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་བར།ཡ་མ་རི་གྲོང་ཚོའི་ཡུག་ཧོང་ཤ་མོའི་ཐོན་ལས་ནི་ཚན་རྩལ་གྱིས་ས་མཐོའི་ཞིང་ལས་ལ་ཕན་པའི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ལག་ལེན་ཞིག་ཡིན་ལ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་མ་དཔེ་གསོན་པོ་ཞིག་ཀྱང་རེད།རྩེ་ཁོག་ཏུ་རིག་ལྡན་གྲུ་ཁང་གིས་སྐྱེས་པ་ནི་གསེར་སེར་གྱི་ཤ་མོ་ཁོ་ན་མིན་པར་ཞིང་འབྲོག་པས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་རེ་སྨོན་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།ཐོན་ལས་རྨང་གཞིར་བྱེད་པ་དང་ཚན་རྩལ་གཤོག་གཤོག་ཏུ་བརྩིས་ནས་ས་མཐོའི་ཐོག་གི་རེ་བ་གསེར་མདོག་ཅན་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་མདུན་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསལ་བར་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
