མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
ཁེ་ལས་ཀྱིས་སྤུས་ཚད་གསར་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས།
ནུས་ལྡན་གྱི་དགོས་མཁོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་ནི་དཔལ་འབྱོར་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་མཐུད་དང་སྐྱོན་བྲལ་དང་བརྟན་ལྷིང་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བའི་འདེགས་སྐྱོར་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
ཀྲུང་དབྱང་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་2025ལོའི་གཙོ་གནད་ལས་འགན་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས“འཛད་སྤྱོད་སྐུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་། མ་འཇོག་གི་ཕན་འབྲས་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བ། རྒྱལ་ནང་གི་དགོས་མཁོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ”ཨང་དང་པོར་བཞག་པར་མ་ཟད། ཞིབ་ཕྲའི་བཀོད་སྒྲིག་རབ་དང་རིམ་པ་བྱས་ཡོད། མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དོན་དངོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ་ཞན་ཆ་གསབ་རྒྱུ་དང་། རྗེས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། དམངས་འཚོ་ཕན་པ་ཐོབ་རྒྱུ་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ་ནུས་ལྡན་དགོས་མཁོ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་། ནང་མཁོ་ཁྲོམ་ར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་སྟེ་ཕྱོགས་ཁག་གི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་དངོས་སུ་བསྒྱུར་ཡོད།
འཛད་སྤྱོད་སྐུལ་སྤེལ་གྱི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཏེ། ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྤུས་རྟགས་ནང་འདྲེན་དང་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ལམ་རྐང་འཁོར་འགྲན་བསྡུར་དང་། ཀྲུང་གོའི་འཁྱགས་ཧུའུ་མཉམ་འབྲེལ། གཞོན་ནུ་རིམ་འདས་རིམ་འདས་མཉམ་འགྲན་སོགས་ཀྱི་འགྲན་བསྡུར་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ཡག་པོ་གཉེར་བ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི“ལྕི་གཉིས”འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་སྒྲིག་ཆས་གསར་བརྗེས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། ཕན་འབྲས་མཐོ་བས། སྲིད་གཞུང་གི་མ་འཇོག་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། ཚོང་འགུགས་ཀྱི་“འགོ་ཁྲིད་པའི”ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ཐོན་ལས་འབྲེལ་ཐག་གི་དཔེ་རིས་དང་ཚོང་འགུགས་ཀྱི་དཔེ་རིས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། ནུས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་“ལྗང་གློག་བྱང་བུ”ཡག་པོ་བཏང་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
2024ལོ་ནས་བཟུང་མཚོ་སྔོན་ས་གནས་ཁག་གི་སྡེ་ཁག་ཁག་གིས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་དང་ལྟ་རྟོག་དང་མཐུན་སྦྱོར་ངང་ནུས་ཤུགས་བཏོན་ནས་ནང་མཁོ་རྒྱ་སྐྱེད་དང་མཁོ་སྤྲོད་ལེགས་སྒྱུར“འཁོར་ལོ་གཉིས་ཀྱི་སྐུལ་འདེད”མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། གསར་གཏོད་ནུས་པ་འདོན་པ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་བཀག་འགོག་གཏོར་བ། སྒོ་འབྱེད་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བཅས་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སེམས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བྱས་ནས་ཀྲུང་གོ་རྣམ་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་ལེའུ་བྲིས་པ་རེད།
མ་འཇོག་སྒུལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།
དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་“སྒུལ་བྱེད་འཕྲུལ་འཁོར་དྲག་པོ་”མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས།
ནང་མཁོ་ནི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་གཞི་རྩའི་སྒུལ་ཤུགས་ཡིན་པས། ནུས་ལྡན་གྱི་མ་འཇོག་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་ནི་ནང་མཁོ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བའི་འགག་རྩ་ཡིན།
ཤིས་ཉིང་གནམ་ཐང་དུས་རིམ་གསུམ་པ་མཇུག་སྒྲིལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཀེ་ཁུའུ་ལྕགས་ལམ་གྱི་ནུས་པ་རྒྱ་སྐྱེད་བསྒྱུར་བཀོད་ཀྱི་ལས་གྲྭ་གཙོ་བོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། ལེ་ཧྭ་མྱུར་བགྲོད་གཞུང་ལམ་དང་ཅ་ཞི་མྱུར་བགྲོད་གཞུང་ལམ་ཏ་ཐུང་ནས་ཞི་ཧའེ་བར་གྱི་དུམ་བུ་། མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡུལ་སྐོར་གཞུང་ལམ་ཏའོ་ཐང་གཙང་པོའི་བར་གྱི་དུམ་བུ་སོགས་གཞུང་ལམ་བསྐྲུན་པ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་བློ་རིག་གཞུང་ལམ་དང་པོ་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། གཞུང་ལམ་ཤར་སྐྱོད་ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ་1755གསར་དུ་འཕར་བ་དང་། སྤྱིའི་ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་9ལས་བརྒལ་ཡོད། ཞིས་ཁྲེང་ལྕགས་ལམ་དང་། ཐུང་སའེ་མྱུར་ལམ། ཧོང་ཤིས་མྱུར་ལམ། གུང་ཧོ་གནམ་ཐང་སོགས་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ་དང་། ཚྭ་འདམ་ཆུང་བ་ནས་མང་ཡ་དང་། ཁྲི་ཀ་ནས་སྐ་འབའ་སུམ་མདོ་བར་གྱི་གཞུང་ལམ་སོགས་རྣམ་གྲངས་ལས་འགོ་བཙུགས་ཡོད། ན་ལིང་ཀེ་ལེ་ཆུ་བོའི་ཆུ་བེད་ལྟེ་གནས་ཀྱི་གཙོ་གཟུགས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་། རྨ་ཙོང་ཆུ་འདྲེན་གྱི་ལས་གྲྭ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ། ཚྭ་འདམ་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་བཀོད་སྒྲིག་གི་དུས་དང་པོའི་ལས་འགོ་བཙུགས་པ།
2024ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱི་གཙོ་གནད་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་མ་འཇོག་བྱེད་ཤུགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་“ལྗིད་གཉིས”འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གཞི་གཅིག་ཏུ་འཆར་འགོད་བྱེད་པ་དང་། “མ་འཇོག་མཁྲེགས་པོ་”དང“མཉེན་པའི་འཛུགས་སྐྲུན”ལ་དུས་མཉམ་དུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་ལ་མ་འཇོག་བརྒྱ་ཆ་4.3འཕར་བ་དང་། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་51.8བརྩོན་ལེན་བྱས། ལྕགས་ལམ་དང“བྱང་གསུམ”ལས་གྲྭ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་འོག་སྦུག་དྲ་རྒྱ། ཞིང་ལས་སྤོ་སྒྱུར་མི་འབོར་གྲོང་མི་ཅན། མཐོ་རིམ་སློབ་གསོའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་96ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས། ནུས་ཁུངས་ལ་མ་འཇོག་བརྒྱ་ཆ་14.7འཕར་བ། ལེ་ཏུའུ་ནས་ཧྭ་ལུང་བར་སོགས་གཞུང་ལམ་7བསྐྲུན་ནས་ཤེལ་འདྲེན་བྱེད་པ་དང་། གཞུང་ལམ་ཤེལ་འདྲེན་བྱེད་པའི་ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ་1755གསར་དུ་བསྣན་པ། “ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་བཅུ་བཞི་པའི”འཆར་འགོད་དམིགས་འབེན་སྔ་སྣུར་དུ་མངོན་འགྱུར་བྱ་དགོས།
སྲིད་ཇུས་ཀྱི་སྐུལ་འདེད་འོགནང་ཁུལ་གྱི་དགོས་མཁོར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་ཁོག་སྙོམས་སྒྲིག་སྲིད་ཇུས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པའི་གོ་སྐབས་ཀྱི་དུས་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ། “རེའུ་མིག་གཅིག་། དཔེ་རིས་རྐྱང་གཅིག་དང་ལམ་སྲོལ་གཅིག”གི་བརྟོལ་གཏོང་རྣམ་པའི་བཀོད་གཏོང་སྤེལ་བ་དང་། སྣེ་ཕྱོགས་བཞི་ལ་ཤུགས་རྒྱག་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་དང་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་སྣོན་ཡོང་བའི་“1+5”སྲིད་ཇུས་མ་ལག་བཏོན་པ་དང་། དངུལ་རྩའི་དོན་ཚན་15དང་། ས་ཁང་བདག་ཁོངས་ཀྱི་དོན་ཚན་16བཟོ་ལས་ཀྱི་དོན་ཚན་12སོགས་སྲིད་ཇུས་བྱེད་ཐབས་རབ་དང་རིམ་པ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་བཏོན་ཏེ། “བྱ་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བརྒྱད་”ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། སྲིད་ཇུས་ཀྱི་སྐུལ་འདེད་ནུས་པ་ཚད་ཆེ་ཤོས་དང་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་ཤོས་ངང་ཐོན་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ་རེད།
མ་འཇོག་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་ནི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་“སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ”གཏོད་རྒྱུ་དེ་རེད། ལྗང་མདོག་གློག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གནམ་གཤིས་གྲང་ཞིང་སྐམ་ཞིང་གཙང་མ་སོགས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས། མཚོ་སྔོན་གྱི་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་ནུས་པ་བསྡུ་རུབ་བྱས་ཏེ་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་གློག་ལས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་འགྲན་ལམ་གསར་པ་གསར་གཏོད་ཀྱིས་བཏོད་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་གློག་མཐུན་སྦྱོར་ཚོད་ལྟའི་ཞིང་ཆེན་དང་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་གློག་དྲ་མཚོ་སྔོན་གློག་ཤུགས་ཀུང་སིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་དང་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་བཀོད་གཏོང་ལྟེ་གནས་དང་པོ་བསྐྲུན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཚད་བརྒལ་རྩིས་རྒྱག་ཝུའུ་ཞིའི་ལྟེ་གནས་མཚོ་སྔོན་སློབ་ཆེན་ཡན་ལག་ལྟེ་གནས་དང་། ཀྲུང་གོ་མཉམ་འབྲེལ་སྦྲེལ་མཐུད་·ཨ་ལི་ཡུན་ཝན་ཁ་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་། ཀྲུང་གོ་གློག་འཕྲིན·ཅིན་ཧྲན་རིག་ནུས་རྩིས་རྒྱག་ལྟེ་གནས་སོགས་རྣམ་གྲངས་འབོར་ཆེན་ཞིག་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཀྲུང་གོ་སྒུལ་བདེའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་ཁབ་གློག་ཤུགས་མ་འཇོག་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་བསྐྲུན་པའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་“རང་འགུལ་རང་གསོག་རང་སྤྱོད་རང་སྲུང་”གྱི་ལྗང་མདོག་གློག་དྲ་ཕྲ་མོའི་ཁཱ་ཁྲི་རྩིས་ཤུགས་ལྟེ་གནས་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་རྣམ་གྲངས་ཐོག་མ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།
“ལྗིད་ཚད་”གྱི་རྣམ་གྲངས་ཁག་གཅིག་ལག་བསྟར་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་རྣམ་གྲངས་དེ་བས་མང་བ་ཞིག་གི་མི་མངོན་པའི་ནུས་པ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་ཐོན་ལས་གྱི“འཆར་འགོད་རི་མོའི”མགྱོགས་མྱུར་ངང་“ཡུལ་ལྗོངས་དངོས་ཀྱི་རི་མོའི”རུ་འགྱུར་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་རེད།
ནུས་ལྡན་གྱི་དགོས་མཁོ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་དགོས།
ཁྲོམ་རའི་ཡིད་ཆེས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཆེད“སྒུལ་ཤུགས་དྲག་པོ”གཏོང་དགོས།
ནུས་ལྡན་གྱི་དགོས་མཁོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་དགོས་ན། སྲིད་ཇུས་སྡེབ་སྒྲིག་ཡག་པོ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཛད་སྤྱོད་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས།
2024ལོའི་ཟླ་3པར་རང་རྒྱལ་གྱིས《གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་སྒྲིག་ཆས་གསར་སྒྱུར་དང་འཛད་སྤྱོད་ཐོན་རྫས་རྙིང་པ་གསར་དུ་བརྗེ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཇུས་གཞི》བཏོན་པ་ནི“རེས་སྐོར་གསར་པའི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་སྒྲིག་ཆས་གསར་སྒྱུར་དང་འཛད་སྤྱོད་ཐོན་རྫས་རྙིང་པ་གསར་དུ་བརྗེ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས”ཞེས་བསྟན་པ་དང་དུས་མཚུངས་“སྒྲིག་ཆས་སྣ་ཚོགས་དང་འཛད་སྤྱོད་ཐོན་རྫས་གསར་བརྗེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་ནོར་སྲིད་ཁྲལ་བསྡུས། དངུལ་རྩ་སོགས་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས”ཞེས་ཁ་གསལ་བཟོས་ཡོད།
དེའི་ཐད་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་འཕར་ཚད་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་མགྱོགས་མྱུར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ“1+5”སྲིད་ཇུས་མ་ལག་སྣེ་ཁྲིད་ནས་བཟོས་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་“གསར་གཉིས”བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་བྱ་ཐབས་ཁག་18སྔོན་ལ་བཏོན་ནས་རླངས་འཁོར་གསར་པ་ཉོ་སྒྲུབ་དང་། ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་། རིག་ནུས་ཁྱིམ་ཆས། སྦག་སྦག་སོགས་སྤྱོད་ཤན་ཆེ་བའི་འཛད་སྤྱོད་དངོས་རྫས་འབོར་ཆེན་རྒྱ་བསྐྱེད་གསར་གཏོད་བྱས་པ་རེད།
“ཁྱིམ་དུ་ནུས་ཁུངས་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཞིག་ཡོད་པས། གཞན་ཞིག་ཉོ་འདོད་ན་གཟིགས་སྐྱོང་རྩེག་སྣོན་བྱས་ན་ཆོག་གམ། ”“ཁྲལ་དོན་ལས་བྱེད་པ་སྒོ་རྩར་ཕེབས་ནས་ཟུར་ཁྲིད་བྱས་ནས་ང་ཚོའི་ཁེ་ལས་ཀྱིས་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་དཀའ་གནད་དང་ཁྲལ་འཇལ་རེ་ཞུ་སོགས་ཀྱི་དོན་དག་ལ་ལན་ཞིབ་ཕྲ་བཏང་ནས་ང་ཚོས་སྲིད་ཇུས་ཤེས་པ་དང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་པར་རོགས་རམ་བྱས། ”“སྲིད་ཇུས་འདི་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཞིག་རེད། སྔོན་ཆད་མཛེས་བཟོ་བྱེད་པར་ཁ་གསབ་ཐོབ་རྒྱུ་བསམ་ཡང་མ་ཐུབ། ”
སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུན་འཛད་སྤྱོད་པའི་ཉོ་སྒྲུབ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་སྤྲོ་སེམས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། མི་སེར་གྱི་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ། ཐོན་ལས་རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱིས་འཛད་སྤྱོད་སླར་གསོ་དང་དཔལ་འབྱོར་འཕར་སྣོན་ཡོང་བར་འདེགས་སྐྱོར་ནུས་ལྡན་བྱས་ཏེ“གསར་གཉིས”ལས་དོན་ལ་དུས་རིམ་རང་བཞིན་གྱི་ཕན་འབྲས་ཐོན་ཡོད། 2024ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་རྒྱལ་བུན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་13.3བརྩོན་ལེན་བྱས་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཆ་སྒྲིག་སྒོར་དུང་ཕྱུར་8.4དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ། སྒྲིག་ཆས་ཆ་ཚང་1853གསར་བརྗེས་བྱས་པ་དང་། རླངས་འཁོར་གསར་པ་ཉོ་སྒྲུབ་དང་། ཁྱིམ་གྱི་སྒྲིག་ཆས་གསར་བརྗེ། ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་དང་རིག་ནུས་ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་སོགས་འཛད་སྤྱོད་དངོས་རྫས་གསར་གཏོད་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ནས་ཁྲོམ་རའི་འཛད་སྤྱོད་སྒོར་དུང་ཕྱུར་141.57ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་པ་རེད།
མི་མངོན་པའི་ནུས་ཤུགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་དང་འཛད་སྤྱོད་དང་མ་འཇོག་གི་གསོན་ཤུགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཚེ་གཞི་ནས་ནང་མཁོ་རྒྱ་སྐྱེད་ནུས་ལྡན་གཏོང་ཐུབ། ན་ནིང་ནས་བཟུང་ས་གནས་ཁག་དང་སྡེ་ཁག་ཁག་གིས་འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་དང་། ལས་རིགས་གསར་པ། རྣམ་པ་གསར་པ་བཅས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་བཏོད་ནས་འཛད་སྤྱོད་གསར་པ་གསོ་སྐྱོང་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ། ཞབས་ཞུའི་འཛད་སྤྱོད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། སྲོལ་རྒྱུན་འཛད་སྤྱོད་བརྟན་པོ་དང་རྒྱ་སྐྱེད་བཅས་བྱས་ཡོད། འཛད་སྤྱོད་སྐུལ་འདེད་ལོའི་བྱེད་སྒོ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བ་དང་། ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱུར། རྫོང་གིས་མཉམ་འགུལ་གྱིས་ལོ་གསར་དང་། ཕན་ལེན། སྤྲོ་སྐྱོར། སྤྲོ་ཉོ་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འཛད་སྤྱོད་དུས་ཚིགས་བསྐྲུན་པ། མེ་མདོག་གི་ཉམས་འགྱུར་གྱིས་ཁེངས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཚོང་ཁང་དང་། དྲ་ཐོག་གྲགས་ཅན་གྱི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་། ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་མཚན་མོའི་ཚོང་ར། མི་དགའ་བའི་ཟ་ཁང་བཅས་ཁག་གཅིག་གི་ནང་འདྲེན་ནུས་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོ། ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི“ཟ་མ་གསུམ་དང་དུས་ཚིགས་བཞིའི”ཐོག་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཞིམ་ཟས་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་དང་། གངས་གཟིག་གི་གཞི་རྒྱུ་ཡིས་ཞི་ཉིང་གི་གཟུགས་བརྙན་གསར་བ་བསྟེར།
ནང་མཁོ་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཤུགས་རྒྱག་ས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྒོ་ནས་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་དང་བར་སྟོང་གསར་པ་སྔར་བས་སྐུལ་སློང་བྱ་ཆེད། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་གྱི་གཙོ་གཟུགས་སྐྱེད་སྲིང་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་གང་ཐུབ་བྱེད་པ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་སྔོག་འདོན་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་8ལ། རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྨི་2600ཙམ་ཡོད་པའི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་དབྱང་ཞ་ཆུ་མཛོད་ནས་ཐོན་རྗེས། བྲོ་བ་ཞིམ་པོ་ཡོད་པའི་འཇའ་ཧྲི་ཉ་ལེབ་དགོང་མོའི་ཆུ་ཚོད་8པར་ཏ་ཝན་ཁུལ་གྱི་ཤང་ཀང་གྲོང་མིའི་ཅོག་ཙེའི་སྒྲོག་ཙེའི་སྟེང་དུ་སླེབས་ཐུབ། 2024ལོར་འགག་སྒོ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མཛུབ་ཁྲིད་འོགམཚོ་སྔོན་གྱི་འཇའ་ཧྲི་ཉ་“གསུས་པའི་གྲུ་ཁང་དུ་དངོས་ཟོག་འཁྱེར་བའི”རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ཐེ་ལན་དུ་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པ་དང་། མགྱོགས་ཤོས་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་15ནང་ཐེ་ལན་ཁྲོམ་རར་སླེབས་པ་དང་། མགྱོགས་ཤོས་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་12ནང་ཤང་ཀང་གྲོང་མིའི་ཅོག་ཙེའི་ནང་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྔོ་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞིར་དབྱེ་གསེས་ནན་པོ་དང་། ཐུམ་སྒྲིལ་ཞིབ་ཕྲ་བྱེད་པ། ནུས་ཆེའི་དབོར་འདྲེན་བཅས་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཆུ་ཚོད་24ལས་མི་འགོར་ཚེ་ཤང་ཀང་གྲོང་མིས་ས་མཐོའི་ལྗང་མདོག་བྲོ་བ་ཞིམ་པའི་བྲོ་བ་མྱོང་ཐུབ།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ཐོན་ཁུངས་དང་གནས་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ། “གྲང་གཉིས”ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ཕུད། 2024ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱི་དགུན་འབུ་དབྱར་རྩྭ་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་པ་དང་། གསོ་སྤེལ་འབྲོག་ཤ་དང་དེའི་ཐོན་རྫས་ཞང་ཀང་དུ་ཐོག་མར་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ལུག་ཤ་འཁྱགས་སོས་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡར་ཐོག་མར་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ། ལི་གྲོ་ས་བོན་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཐོག་མར་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པ་བཅས་རེད། མཚོ་སྔོན་གྱི་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་པའི“གྲོགས་པོའི་ཁྲེལ”རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་50ལྷག་ཙམ་ལ་རྒྱ་སྐྱེད་བྱུང་ཡོད།
གཙོ་གཟུགས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་སྐུལ་སློང་བྱེད་པ།
འཕེལ་རྒྱས་གསར་པའི་ཕྱོགས་སུ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་ཆེད“མཉམ་ཤུགས་ཆེ་བ”གཅིག་སྒྲིལ་བྱེད་པ།
ཚོང་འགུག་མ་དངུལ་འདྲེན་རྒྱུ་ནི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགུག་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།
2024ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱིས་གསེར་རྒྱུ་འདུས་པའི་“གྲུབ་འབྲས་འཛིན་ཡིག་”ཞིག་སྤྲད་པ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་གན་རྒྱ་འཇོག་པའི་ཐད་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱིས་ལོ་ཧྲིལ་པོར་ཚོང་འགུག་མ་དངུལ་ནང་འདྲེན་མཉམ་ལས་རྣམ་གྲངས་125ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དང་། གན་རྒྱ་བཞག་པའི་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1114.2ཡིན་པ་དེ་ལོ་འཁོར་གྱི་དམིགས་ཚད་སྒོར་དུང་ཕྱུར་114.2ལས་བརྒལ་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་4.5%འཕར་ཡོད་པ་རེད།
དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་པའི་སྒེའུ་ཁུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས“ལོ་གསར་གྱི་ཚོགས་འདུ་དང་པོ”ནི་གཞི་གཞི་གཏན་འཁེལ་དང་དམིགས་ཚད་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཡིན། ཟླ་2ཚེས་6ཉིན། མཚོ་སྔོན་གྱི“ལོ་གསར་གྱི་ཚོགས་འདུ་དང་པོ”སྟེ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ལས་ཞུགས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད། མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྐུལ་འདེད། ཚོང་འགུག་དང་མ་དངུལ་ནང་འདྲེན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་ཞི་ཉིང་དུ་འཚོགས་ནས་དཔལ་འབྱོར་ལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་པའི་གདོང་མཆོང་བརྡ་རྟགས་གྲགས་ཡོད། ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བཏོན་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་ཁྲོད་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་འགྲན་ལམ་ཐོག་གི་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁ་ཕྱོགས་དང་འཐབ་ཇུས་གནས་ངེས་ལ་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ།
དེ་དང་ཆབས་ཅིག་“ལོ་གསར་གྱི་ཚོགས་འདུ་དང་པོའི”ལྟེ་བའི་བསམ་བློར་དམིགས་ནས། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུད་གཞུང་དོན་ཐིང་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གཞུང་དོན་ཐིང་གྱིས《ཚོང་འགུགས་མ་དངུལ་འཇོག་པའི་ལས་དོན་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ས་གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ནས་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་གསར་པ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བྱེད་ཐབས་འགའ་ཞིག་》པར་འགྲེམས་བྱས་ཏེ། ལས་ཀའི་མ་ལག་དང་། འདྲེན་འགུགས་བྱེད་སྟངས། རོགས་སྐྱོར་ལམ་སྲོལ། འདེགས་སྐྱོར་འགན་ལེན། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་བཅས་ཕྱོགས་ལྔའི་ཐད་བྱེད་ཐབས་23བཏོན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དུ་འདུ་འཛོམས་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཚོང་འགུགས་མ་དངུལ་འཇོག་པའི་ལས་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ཉིན་འགའི་རྗེས་སུ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ལེགས་འཕྲིན་ཡང་ཡང་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཟླ་2ཚེས་16ཉིན་ཞི་ཉིང་(རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་)དཔལ་འབྱོར་ལག་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱིས་ལོ་གསར་གྱི་གན་རྒྱ་གསར་པའི་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་ཁག་དང་པོའི་གཅིག་སྡུད་ལས་འགོ་འཛུགས་མཛད་སྒོ་འཚོགས་པ་དང་ད་ཐེངས་གཅིག་སྡུད་ལས་འགོ་འཛུགས་ཀྱི་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་5ལ་མ་དངུལ་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2.72བཏང་བ་དང་། ཟླ་2ཚེས་20ཉིན“ངོ་བོ་གསར་པ་མཉམ་དུ་སྐྲུན་པའི་ཧའེ་ཏུང་དང་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་གི་འབྱུང་འགྱུར་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པའི”བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཧའེ་ཏུང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྗང་མདོག་རྩིས་རྒྱག་ནུས་པའི་ཐོན་ལས་གཅིག་སྡུད་ཐོག་གན་རྒྱ་འཇོག་པ་དང་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྒོ་འཚོགས་པ་དང་། ཁྱོན་ཡུན་རིང་འཐབ་ཇུས་གྲོས་མཐུན་2དང་། སྒྲོམ་གཞིའི་གྲོས་མཐུན། རྣམ་གྲངས་མ་འཇོག་གྲོས་མཐུན་6བཅས་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དང་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་140གཏོང་འདོད་ཡོད་པ་རེད།
རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་མཚོ་སྔོན་དུ་གཞིས་ཆགས་པར་གདམ་ག་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། ལན་ནི་ཉིན་རེ་བཞིན་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་འགྲོ་བའི་ཐོན་ལས་སྣོད་བཅུད་དང་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁེ་ལས་སེམས་བདེ་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྲིད་དོན་ཞབས་ཞུ་དང་། ཁྲོམ་ར་འཕེལ་རྒྱས། མ་འཇོག་ལས་སྤེལ། ཁྲིམས་སྐྱོང་འགན་སྲུང་བཅས་ཀྱི་“རྩོམ་ཡིག་བཞི་”ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བསྒྲུབས་ཤིང་། སྔ་རྗེས་སུ་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་གི་“འཛུགས་སྐྲུན་ལོ་”“ལེགས་སྒྱུར་ལོ་”“འགག་སྒྲོལ་ལོ་”“མཐོར་འདེགས་ལོ་”སྤེལ་བ་དང་། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་པར་གཞི་1.0དང་། 2.0 3.0 4.0བཅས་རིམ་བཞིན་བཏོན་པ་དང་། ཚོང་གཉེར་སྟབས་བདེ་ཚད་2019ལོ་དང་བསྡུར་ན་65%མཐོ་རུ་ཕྱིན་ནས་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི“འགྲོས་ཚད་”ལས་ཐོན་ཡོད།
ནུས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ཡུན་རིང་བྱས་རྗེས་བཞག་ནས་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་རྩེ་གྲ་བསྐྲུན་ཚེ་གཞི་ནས་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལེགས་པའི“ལེགས་པའི”ཐོག་ནས་གཉེར་སྐྱོང་གཙོ་གཟུགས་སྟོབས་ཆེར་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་“འཕེལ་རྒྱས”འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ། མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་“སྟོབས་ཤུགས”འདུ་འཛོམས་བཅས་བྱེད་ཐུབ། འདི་ལོ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཛ་དྲག་དགོས་མཁོ་དང་དགོས་མཁོ་ལ་དམིགས་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁ་དན་ཚིག་གནས་དང་། ཁེ་ལས་བདེ་བ། ལས་སྒྲུབ་ནུས་ཆེ་བཅས་ཀྱི་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་རྩེ་གྲ་བསྐྲུན་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཚོང་འགུག་མ་དངུལ་འདྲེན་གྱི་ལས་དོན་སྐས་རིམ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།
རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོར་ཧུར་ཐག་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པ། རྒྱུན་ལྡན་ཅན་དུ་ཁེ་ལས་ལ་རོགས་རམ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དཀའ་གནད་སེལ་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱེད་པ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་རྒྱུན་ལྡན་ཅན་གྱི་འབྲེལ་གཏུག་སྤེལ་རེས་དང་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུའི་སྟེགས་བུ་འཛུགས་པ་དང་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཚོང་ར་ཅན་དུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོན་ལས་སུ་གཅིག་སྡུད་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་བ་དང་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས།
དཔྱིད་དུས་སུ་འབད་འཐབ་བྱས་ཏེ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་དཔལ་འབྱོར་ལ་འབད་འཐབ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ནང་མཁོ་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་སྟེ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཆེས་མངོན་གསལ་དོད་པའི་མཚོན་རྟགས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས།
