མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
ཀྲུང་གོའི་ས་ཁྲ་ལ་བལྟས་ཚེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་འགག་རྩའི་དོན་སྙིང་དེ་མཐོང་ཙམ་གྱིས་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་པ་སྟེ། དེ་གར་ཀྲུང་གོའི་ཚྭ་མཚོ་ཆེ་ཤོས་མཚོ་སྔོན་པོ་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཆུ་ཁོངས་ཀྱིས་ས་ཁོངས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་སྙོམས་སྒྲིག་དང་མཐའ་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་དངོས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ། “ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་”ཆུ་བོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་འབྲི་ཆུ་དང་། རྨ་ཆུ་བོ་། ལན་ཚང་གཙང་ཆུ་བོ་བཅས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ལོ་ལྟར་སྤུས་ལེགས་ཀྱི་ཆུ་ཁུངས་འབོར་ཆེན་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་མིང་དང་མཐུན་པའི་“ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས”ཞིག་རེད། གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་མདོ་ལ་རི་བོ་དེའི་ནང་དུ་འཕྲེད་དུ་གནས་པ་དེ་ནི་བྱེ་རླུང་བཀག་འགོག་དང་ཆུ་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྣོད་བཅུད་ལྕགས་རི་རིང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྩ་ཆེའི་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་མང་པོ་ཞིག་ལ་འཚོ་གནས་བྱ་ཡུལ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྣོད་བཅུད་ཐོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་བཀག་རྒྱ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་ཚབ་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་བཀའ་མངགས་གལ་ཆེན་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་ལ། “རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན”སེམས་ལ་བཟུང་སྟེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་སྣོད་བཅུད་སྔོན་ལ་འཛིན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ལ“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་”སྲུང་སྐྱོང་པ་བྱས་ཏེ། སེམས་ཤུགས་དང་བརྩེ་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་ས་མཐོའི་སྲོག་ཆགས་རྩྭ་ཤིང་དང་། རི་ཆུ་བོ་ཁྲི་སྟོང་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། ཆུ་ལྗང་དང་རི་ལྗང་ནམ་ཡང་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལེགས་ཆ་དང་སྤོབས་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་དུ་འཇུག་དགོས།
རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་འགོག་ཡོལ་བརྟན་པོར་བཟོ་བ།
མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པ་དང་། རི་ཆུ་ནགས་ཚལ། ཞིང་དང་མཚེའུ། རྩྭ་ཐང་དང་འཁྱགས་དར། བྱེ་མ་ཆ་ཚང་ཡོད་པས“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་”ཡིན་ཞིང“ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས་”ཡང་ཡིན།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་མཚོ་སྔོན་གྱིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱ་རྒྱུ་ནི“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན”ཞེས་ནན་ཏན་གྱིས་མངགས་བཅོལ་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཙོ་གཟུགས་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་སའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་འགན་འཁུར་བའི་ཁྲོད་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཙོ་གཟུགས་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་སའི་མ་ལག་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་གྲུབ་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་མུ་མཐུད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་བསྐྱོད་ཡོད།
ལྷག་པར་དུ་གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་སྒྲིག་སྲོལ་ཚོད་ལྟ་ཐོག་མ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་སྣོད་བཅུད་དཔལ་ཡོན་སྒྱུར་བཅོས་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་པ་དང་། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁྱུ་ཚོགས་མང་དུ་ཕྱིན་པས། སྣོད་བཅུད་དཔལ་ཡོན་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱི“གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་མ་དཔེ”འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་རང་བཞིན་དང་འཛམ་གླིང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལྡན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་མ་ལག་གི་དཔེ་མཚོན་གཏོད་པའི་ལག་ལེན་དངོས་ཤིག་རེད།
ད་ཆ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། མདོ་ལ་རི་བོ། མཚོ་སྔོན་པོ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གསུམ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་བརྟན་པོའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི《གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་སྤྱིའི་འཆར་འགོད(2023ལོ་ནས་2030ལོ་བར)》ལ་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པས། གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཚད་ལྡན་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དུས་སྐབས་གསར་པར་སླེབས་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་པོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གསར་འཛུགས་ཀྱི་ལས་འགན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། མདོ་ལ་རི་བོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་།
གཞན་ཡང་མཚོ་སྔོན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྔོན་ལ་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་རིགས་ཁག་གི་ཁག་7དང་ཁག་83འཛུགས་རྩིས་ཡོད་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གིས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་75%ཟིན་ཡོད་པ་རེད། ཟི་ལིང་རྒྱལ་ཁབ་རྩི་ཤིང་ལྡུམ་རའི་ནང་《རྒྱལ་ཁབ་རྩི་ཤིང་ལྡུམ་རའི་མ་ལག་བཀོད་སྒྲིག་ཇུས་གཞིའི》ནང་བཅུག་པ་དང་། ཡུས་ཧྲུའུ་རོང་བོ་ཐང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གལ་ཆེའི་འདམ་རའི་ནང་བདེ་བླག་ངང་བདམས་པ་དང་། ཆུ་དམར་ལེབ་བདེ་ཆུ་དང་རྩེ་ཁོག་གི་རྩེ་ཆུ། ཝུའུ་ལན་གཏེར་ལེན་ཁ་མཚེའུ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གལ་ཆེའི་འདམ་རའི་མིང་ཐོའི་ནང་ཁག་དང་པོ་བདམས་པ་དང་། འདམ་ས་ཆུང་ཆུང་13གསར་དུ་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་རེད།
འདི་ལོ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྣོད་བཅུད་དཔལ་ཡོན་སྒྲིག་སྲོལ་བསྒྱུར་བཅོས་མུ་མཐུད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། “ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་”སྲུང་སྐྱོང་བྱ་སྤྱོད་རྩ་གནད་སྒྲིག་བཟོ་བྱས་ཏེ་གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི“ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་”སྲུང་སྐྱོང་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཙོ་གཟུགས་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གཙང་གསུམ་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་སྤྱིའི་འཆར་འགོད་ལག་བསྟར་ཡག་པོ་བྱེད་པ། མདོ་ལ་རི་བོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་པ་དང་མཚོ་སྔོན་པོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ། དབང་ཆ་དང་འགན་འཁྲི་ཁ་གསལ་དང་མཐུན་སྦྱོར་མཉམ་འགུལ་གྱི་ལས་ཀའི་ལམ་ལུགས་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་། གཉེར་སྐྱོང་རང་བཞིན་གྱི་ཞབས་ཞུ་ཚད་ལྡན་ངང་སྤེལ་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་རང་བཞིན་དང་འཛམ་གླིང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལྡན་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དཔེ་མཚོན་གཏོད་པ།
ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དཔེ་སྟོན་ཞིང་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ། རྩྭ་ཐང་ཚང་མར་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་དང་། ཆུ་བོ་ཚང་མར་འགན་འཁུར་མཁན་ཡོད་པ་དང་། ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་“སའི་གོ་ལའི་སྣེ་གསུམ་པའི”སྣོད་བཅུད་བདེན་པ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ། ཆུ་ལྗང་དང་རི་སྔོ་ལྗང་ནམ་ཡང་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལེགས་ཆ་དང་སྤོབས་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། “རིན་ཐང་ཆེ་ཤོས་ནི་སྣོད་བཅུད་དང་། འགན་འཁྲི་ཆེ་ཤོས་ནི་སྣོད་བཅུད་དང་། མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱང་སྣོད་བཅུད་དུ་ཡོད”ཞེས་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་དེ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཡོད།
སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ནི་ཆེས་ཡོངས་སུ་ཕན་པ་ཐོབ་པའི་དམངས་འཚོ་བདེ་སྐྱིད་ཞིག་ཡིན། མཚོ་སྔོན་དུ་སྐད་ཆ་དེ་སྔར་བས་མངོན་སུམ་ཅན་དུ་གྱུར་ཡོད།
མདོ་ལ་རི་བོའི་རི་རྩེའི་རྩེ་མོར་ཁ་བ་དཀར་པོ་ཁེབས་ཡོད་པ་དང་། རི་རྒྱུད་དུ་ནགས་ཚལ་སྔོ་ལྗང་དང་ནགས་ཚལ་མང་པོ་ཡོད་པས་ཡུལ་སྐོར་བ་ཡུལ་ལྗོངས་ལ་ཡིད་སྨོན་ཆེན་པོས་ཡོང་བས། མཐའ་འཁོར་གྱི་སྡོད་ཁང་དང་བཟའ་བཏུང་སོགས་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ། ཆུ་ལྗང་དང་རི་སྔོ་དེ་ས་གནས་དེ་གའི་མི་སེར་གྱི་ཡོང་འབབ་འཕར་སྣོན་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་གསེར་རི་དང་དངུལ་རི་རུ་དངོས་སུ་བསྒྱུར་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་དྭངས་གསལ་དང་སྔོ་མདོག་གི་ཆུ་འོད་འཚེར་ཞིང་། མཐའ་འཁོར་གྱི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྩྭ་ཐང་དུ་ཆུ་རྩྭ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སྐོར་འདབ་འབོར་ཆེན་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པ། མཚོ་སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱ་ལྟ་བའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དང་། རྐང་ཞོན་གྱིས་མཚེའུ་སྐོར་དུ་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱིས་ལྗང་མདོག་དང་རི་སྔོ་དེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རིན་ཐང་རྫོགས་མེད་ཐོན་ཡོད།
གཙང་པོ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དུ“ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ལས་གནས་གཅིག”སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་དང་དམངས་འཚོ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱས་ཏེ། འབྲོག་པ་སྣོད་བཅུད་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་པར་གྱུར་ནས་གཙང་ཆུ་དང་མཚེའུ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཕྱུགས་པ་ནས་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་དུ་གྱུར་ཏེ། “རི་ཆུའི་ཆེད་དུ་རི་ཆུའི་སྲུང་སྐྱོང་”བྱེད་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཁ་ཕྱོགས་བསྒྱུར་ཡོད།
གསེར་རི་དང་དངུལ་རི་ནི་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མིན་ལ། ཆུ་ལྗང་དང་རི་ལྗང་ཡང་མིན་པ་ཅི་ཡང་མེད། ཆུ་ལྗང་རི་ལྗང་གི་རྒྱབ་ཏུ་མཚོ་སྔོན་གྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེ་མོ”ཡིད་ལ་བཟུང་ནས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་མུ་མཐུད་འབད་འཐབ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན།
ཟི་ལིང་གི་ལྷོ་བྱང་རི་བོ་སྔོ་ལྗང་འཛུགས་སྐྲུན་ལོ་36རྒྱུན་མཐུད་བྱས་ནས་མི་སེར་གྱི་ཉེ་འགྲམ་དུ་མཐོང་ཐུབ་པའི་སྣོད་བཅུད་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
གཙང་གསུམ་འགོ་ཁུངས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་བཙུགས་ནས་ལོ་22སོང་རྗེས། ད་ཆ་“གཙང་པོ་གཅིག་གི་དྭངས་གཙང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བཞུར་”པའི་ཡུལ་ལྗོངས་གཟབ་རྒྱས་བྱུང་བ་རེད།
མཚོ་སྔོན་པོ་ཡི་ཉ་རྒྱ་ཐེངས་6ལ་བསྡམས་པ་དང་ལོ་ངོ་20ལྷག་ཙམ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པས“རྩྭ་དང་། ཆུ་བོ། མཚེའུ། ཉ། བྱ་རིགས”མཉམ་གནས་སྣོད་བཅུད་སྦྲེལ་ཐག་དོ་སྙོམས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
སྣོད་བཅུད་སྔོན་ལ་འཛིན་པ་དང་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ནི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱུན་གཏན་གྱི་གཞི་གཞི་ཡིན་པས། མཚོ་སྔོན་གྱི་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད།
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་གཅིག་ལ་ཕྱིར་མིག་བལྟས་ན། མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྣོད་བཅུད་ལས་གྲྭ་གལ་ཆེན་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆ་སྔོ་འགྱུར་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་41.6དང་། བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་9.93རྩྭ་ཐང་ཉམས་གསོ་བཅོས་སྐྱོང་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་31.33གསར་དུ་བསྣན་པ། ས་ཆུ་ཤོར་བའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་གྲུ་བཞི་གྲུ་བཞི་308བཅོས་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཡི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁེབས་ཚད་60%ཡན་ཟིན་པ། ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་བྱེད་ཚད་77.4%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། བྱེ་ཐང་ཅན་དང་བྱེ་ཐང་ཅན་གྱི་ས་ཆ་མུ་མཐུད་དུ་“གཉིས་ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་”ཡོད།
ནུས་ཁུངས་གྲོན་ཆུང་དང་ཐཱན་ཉུང་གཏོང་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། མྱུར་བགྲོད་གཞུང་ལམ་གི“ཐཱན་མེད་ཞབས་ཞུའི་ཁུལ”དང་པོ་བསྐྲུན་པ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་དངུལ་རྩའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁེ་ལས་ཀྱི་གློག་ཐཱན་རྩིས་ཁྲུའི་དོ་དམ་ཚད་གཞི་དང་པོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་ལྡན་ཅན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་དང་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་ལམ་སྲོལ་དང་པོ་བཙུགས་པ། ཀན་སུའུ་དང་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་འཕྲེད་ཕྱོགས་སྣོད་བཅུད་ཁ་གསབ་གྲོས་མཐུན་ཐོག་མར་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་བཅས་རེད།
འདི་ལོ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་བཅོས་སྐྱོང་གི་རྣམ་པ་ཆེན་པོ་འཛུགས་པ་དང་། རི་ཆུ་ནགས་ཚལ། ཞིང་མཚེའུ། རྩྭ་དང་བྱེ་མ་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་སྲུང་སྐྱོང་དང་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། “བྱང་གསུམ་”ལས་གྲྭའི་མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་གཡུལ་འགྱེད་ལ་གྲུབ་འབྲས་གལ་ཆེན་ཐོབ་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཙོང་ཆུའི“རི་ཆུ་”ལས་གྲྭར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། “རི་གཉིས་”ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྔར་བས་མི་སེམས་སུ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཟུག་པ་དང་། སྣོད་བཅུད་དཔལ་ཡོན་གྱི་ལམ་ས་མཐོའི་ས་གཞི་ནས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་བཅས་བྱེད་དགོས།
སྐྱེ་དངོས་ཡོད་ཚད་ཐུན་མོང་གི་ཁྱིམ་གཞིས།
2024ལོ་ནི་སྤོབས་པ་སྐྱེ་འོས་པའི་ལོ་ཞིག་རེད། ““ཚེ་སྲོག་གི་བྱ་ཚང་”གྱིས་གཙང་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་འཆམ་མཐུན་སྲུང་སྐྱོང་”བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་དེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དཔེ་མཚོན་དཔེ་མཚོན་དུ་བདམས་པ་རེད། མཚོ་སྔོན་གྱིས་གངས་གཟིག་གི་ཁྱུ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་མ་ལག་དཔྱད་དཔོག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དེ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱིས་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་གངས་གཟིག་གི་ཁྱུ་ཚོགས་དཔྱད་དཔོག་ཐེངས་དང་པོ་ལེགས་གྲུབ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། མིག་སྔར་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར་དངོས་སུ་སྤེལ་བའི་ཚད་གཞི་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གངས་གཟིག་གི་གྲངས་འབོར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་འབྲས་ཀྱང་རེད།
2025ལོའི་ལོ་འགོར་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་དང་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྱ་སོགས་འདབ་ཆགས་ཀྱིས་རང་ཞིང་ཆེན་དུ་དགུན་བརྒལ་ཐུབ་པ་དང་། སོང་གོའི་ཧོང་ཀྲུའི་ངང་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྟུད་མར་ལོ་14རིང་རང་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་དགུན་བརྒལ་ཐུབ་པ་ཐོག་མར་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པ་རེད།
ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་ནི་ཀྲུང་གོའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་གི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཁོ་ཁུ་ཤིས་ལིའི་བོད་གཙོད་ཁྱུ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་སྲུང་སྐྱོང་ཐོག་མའི་དུས་སུ་ཁྲི་2མ་ཟིན་ནས་ད་ལྟའི་ཁྲི་7ལྷག་ཙམ་བར་སླར་གསོ་བྱུང་བ་དང་། བོད་གཙོད་ཉེན་ཉེན་ཡོད་པ་ནས་ཉེན་དུ་དམའ་རུ་ཕྱིན་པ། དགོ་དམར་ཀྱི་གྲངས་འབོར་300ལྷག་ཙམ་ནས་3400བར་སླར་གསོ་བྱུང་བ་རེད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་ཐང་རྒོད་ས་ཆ་དྭངས་གཙང་དེ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ས་བབ་མཐོ་བའི་ས་ཁུལ་གྱི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གཞི་རྒྱུ་མཛོད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
སྣོད་བཅུད་ངོ་མཚར་གྱི་རྒྱབ་ཏུ་མཚོ་སྔོན་གྱི“རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་མོའི”འགན་འཁུར་ནས་སྣོད་བཅུད་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ལག་ལེན་ཞིག་ཡིན། རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་ཐད་མཚོ་སྔོན་གྱིས་མ་ལག་རང་བཞིན་གྱི་ཉམས་གསོ་ལས་གྲྭ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། རི་རྒོད་ལྗང་མདོག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། འདམ་ས་མང་དུ་ཕྱིན་པ། མཚེའུ་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ། རྩྭ་ཐང་ལྷིང་འཇགས་བཅས་ཀྱི་ཚད་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་ནས་སྤུས་ཚད་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་བའི་སྣོད་བཅུད་ཁེ་སྤོགས་དེ་དག་གིས་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་ལ་“ཚེ་སྲོག་འགེབས་སྲུང་ཁང་”ཆ་ཚང་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད།
མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མདོ་ལ་རྫོང་ཨ་རིག་ཤང་ཚའོ་ཏ་པན་གྲོང་ཚོར་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་“ཚེ་སྲོག་འགེབས་སྲུང་ཁང་”ཤིག་སྦས་ཡོད་པ་སྟེ། མདོ་ལ་རི་བོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་སྐྱོབ་གསོ་ས་ཚིགས་ཡིན། ས་ཚིགས་དེ་2022ལོའི་ཟླ་8པར་དངོས་སུ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་པ་དང་ཉེ་འཁོར་གྲོང་མིས་བསྐྱལ་བའི་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་བསྡུ་ལེན་བྱས་ནས་རྩིས་ན་རིགས་30ལྷག་ཙམ་དང་110ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།
རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་ཁྱུ་ཚོགས་དང་ཁ་བྲལ་བའི་ཕྲུ་གུ་རོགས་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་མཐའ་མའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་དེ་དག་ཕྱི་རོལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་གང་ཐུབ་བྱས་ནས་རི་སྐྱེས་ཁྱུ་ཚོགས་ནང་འདྲེས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། སྐྱོབ་གསོ་ས་ཚིགས་ཀྱི་ལས་དོན་མི་སྣའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་དེ་ནི་མཐའ་མའི་རེ་སྒུག་ཚང་མ་ཡིན་པ་རེད།
“ང་ཚོས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དེ་བས་མང་བ་རོགས་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ་མཐར་དེ་དག་བདེ་ཐང་ངང་ཕྱི་རོལ་དུ་ལོག་ནས་ས་མཐོའི་ས་གཞི་ནས་རང་དབང་གིས་འཚོ་བ་རོལ་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཞེས་པ་དེ་ནི་སྐྱོབ་གསོ་ས་ཚིགས་ཀྱི་ལས་དོན་མི་སྣ་ཚང་མའི་ཐུན་མོང་གི་སེམས་གཏམ་ཡིན་ལ། ཁོང་ཚོས་ལས་ཀ་དེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པའི་སྒུལ་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་ཡིན།
མཚོ་སྔོན་གྱིས་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་མ་ལག་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་བྱིས་པ་ནས་རྒན་རྒོན་བར་མི་ཚང་མ་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་ཡིན། གསུམ་ཅང་ཡོན་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་དོ་དམ་ཅུས་ཀྱིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐམ་སའི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་མི་ལུས་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱོང་གུན་བཟོས་པའི་ཁ་གསབ་ཚོད་ལྟའི་ལས་དོན་དོན་འཁྱོལ་བྱས། ཟི་ལིང་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་སྤེལ“གསའ་ཡི་གྲོང་ཁྱེར”བསྐྲུན་པ་དང་མཚོ་སྔོན་པོ་གསེར་ཉ་སྲུང་སྐྱོབ་ལྟེ་གནས་སྐྱེ་འཕེལ་གཏོང་བ།
ད་ཆ་སྣོད་བཅུད་ཤེས་རིག་གི་འདུ་ཤེས་ས་མཐོའི་བུ་ཕྲུག་གི་ཁྲག་རྒྱུད་དུ་འདྲེས་ཡོད། “མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་མི་དང་རང་བྱུང་མཐུན་འགྲིག་གི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་མ་དཔེ་འབྲི་བཞིན་ཡོད”ཟེར།
