མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
“དཔྱིད་གཙང་པོའི་ཆུ་དྲོ་བྱ་གག་གིས་སྔོན་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཞེས་པ་དེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་སྙན་ངག་འདིས་དཔྱིད་སླེབས་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད།
དཔྱིད་དུས་སུ་འདམ་རའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་712.98ཡོད་པའི་མཚོ་སྔོན་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ས་ཞིང་དང་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་ལེགས་སུ་བཏང་བའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་བརྟེན་ནས་འདབ་རྣམས་འདིར་“གཞིས་ཆགས་”པར་དགའ་བསུ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་གྱི་སྡོད་བྱ་རིགས་མང་པོ་མེད་པ་སྟེ། བྱིབ་མ་དང་། སྐྱ་ཀགླགགྱི་འོག་པ་དང་། བྱ་རྒོད་དམར་པོ་སོགས་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལས་མང་ནི་དུས་བྱ་ཡིན། མིག་སྔའི་བར་མཚོ་སྔོན་ལྟ་ཞིབ་ཟིན་ཐོ་ནས་བྱ་རིགས་རྒྱུད་རིགས་532བར་བརྒལ་བ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བྱ་རིགས་རིགས་ཀྱི་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཡིན་པ་དེའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་དང་པོའི་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་རིགས་27དང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་གཉིས་པའི་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་རིགས་89ཡོད། དཔྱིད་ཀ་སླེབས་སྐབས་དུས་བྱ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་སྤོས་པའི་གྲིབ་གཟུགས་ཀྱིས་ས་མཐོའི་ས་གཞི་ཆེན་པོར་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་བསྣན་ཡོད།
གྲོགས་པོ་རྙིང་པ་དང་གྲོགས་པོ་གསར་པ། མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་རིགས་ཟིན་ཐོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གསར་གཏོད་བྱས་པ།
ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟོས། དེ་ནི་སྐྱ་དཀར་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། དེ་ཚོའི་འཕུར་སྐྱོད་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པ་སྟེ། སྐེ་འཁུམ་ཡོད། བཞད་དང་ཁྲུང་ཁྲོན་རིགས་འཕུར་ན་རྒྱ་གྲམ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ནི་ལྷོད་གཡེང་ཞིག་ཡིན། ”རྒྱུན་དུ་ཞི་ཉིང་པེ་ཁྲོན་གཙང་པོའི་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་དུ་འདབ་ཆགས་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་མཚོ་སྔོན་རྒྱལ་ཁབ་གླིང་ཀ་འདབ་ཆགས་ལྟ་རྟོག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཝང་གྲུ་གཟིངས་ཀྱིས་མཚེའུ་འགྲམ་ནས་འཕུར་བ་འདབ་ཆགས་ཤིག་མཐོང་སྐབས། བརྒྱུད་བགྲོད་འཕུར་སྐྱོད་གྱི་རྣམ་འགྱུར་གྱིས་འདབ་ཆགས་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་བརྡར་ཤ་གཅོད་ཐུབ།
འཕུར་བར་བལྟས་ནས་འདབ་ཆགས་ཤེས་པ་དང་སྒྲ་ཐོས་ནས་འདབ་ཆགས་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པ་ལྡན་པ་གྱི་ལོ་20ལྷག་ཙམ་གྱི་འདབ་ཆགས་ལ་ལྟ་བའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་གནད་དོན་ཞིག་མིན། ཡུན་རིང་གི་དགའ་ཞེན་དང་ལྟ་ཞིབ་ཟིན་ཐོ་གྱི་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་དེས་ཁོ་བྱ་ལྟ་བའི་མུ་ཁྱུད་ནང་གི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
གྲུ་གཟིངས་ཝང་གིས་མཚེའུ་ངོས་ཀྱི་སྟོད་རྒྱུད་ལ་མཛུབ་སྟོན་བྱས་ནས་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ཆུ་བྱ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་སྟེ། “བྱ་གག་ཆུང་ཆུང་དང་། བྱ་གག་མགོ་ལྗང་། བྱ་གག་མགོ་ཁྲ་བཅས་ཚང་མ་འདི་གར་སྐྱེ་འཕེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཞི་ཉིང་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་ཐོན་སྒོ་ཉིང་མཚེའུ་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་ནང་དུ་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་རིགས་ཀྱང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བྱ་གག་དང་བྱ་གག་རིགས་དང་བྱ་རྒོད་སྐྱོར་མོ་རིགས་ཀྱི་ཆུ་བྱ་ཁྱུ་ཚོགས་བྱས་ཡོད་པས་བྱ་རིགས་ལ་ལྟ་བ་བྱེད་མཁན་ཡང་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ཞི་ཉིང་ཧོང་ཧྲུའེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་ནི་རྒྱ་མཚོ་རྒྱམ་མཚེའུ་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་དང་པེ་ཁྲོན་གཙང་པོའི་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་ཉིང་མཚེའུ་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་གྲུབ་པ་བཅས་ཡིན་པ་དང་། མིས་བཟོས་འདམ་སར་བརྩིས་ནས་སྤྱི་གླིང་ནང་བྱ་རིགས་འཚོ་ཡུལ་གླིང་ཕྲན་100ལྷག་ཙམ་བསྐྲུན་ནས་ངང་པ་དང་བྱ་གག་རིགས་ཀྱི་ཆུ་བྱ་ལ་འོས་པ་འཚམ་པ་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཁོར་ཡུགམཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། འདབ་ཆགས་ལ་ལྟ་བའི་རྐང་ཐང་གི་སྙིང་ཉེ་བའི་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་དེས་མིའི་རིགས་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། འདབ་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་བ་སྟོང་ཟད་དུ་ཕྱིན་ནས་རྟག་ཏུ་ལྟ་སྐོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
2020ལོ་ནས་བཟུང་པེ་ཁྲོན་གཙང་པོའི་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་དུ་ཀུ་གག་ནག་པོ་དང་། ངོ་མཛེས་བྱ་གག་། ཀྲུང་ཧྭ་ཨིར་མོ་སོགས་རྩ་ཆེའི་ཆུ་བྱ་ཀྱི་གྲིབ་གཟུགས་ཟིན་ཐོར་བཀོད་ཡོད། ཉིང་ཧུའུ་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྒྲོ་དང་། བྱང་སྣེ་གཟར་མོ། བྱ་ལོང་སྐྱ་བོ་བཅས་ཀྱང་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་མངོན་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་ཤིས་ཉིང་ཧོང་ཧྲུའེ་རྒྱལ་ཁབ་རླན་ས་སྤྱི་གླིང་ཐོག་རི་སྐྱེས་བྱ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་རིགས་150ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཐོར་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།
“ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ང་ཚོ་ལྟ་ཞིབ་ནས་ཀུའེ་ཏེ་དང་། ཞུན་ཧྭཅན་ཀྲ་སོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་སྐྱ་ཡི་སྐྱེ་འཕེལ་ས་ཁོངས་དང་གཞི་ཁྱོན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། འདམ་ཞེན་འདབ་ཆགས་ཆེ་གྲས་མཚོ་སྔོན་དུ་སྐྱེ་འཕེལ་བྱེད་པ་མ་གཞི་ནས་མཐོང་དཀའ་བ་ཞིག་ནི་རིགས་ཁྱུ་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་དང་བསྟུན་ནས་དེའི་སྐྱེ་འཕེལ་ས་ཁོངས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱབ་མཆེད་བྱེད་བཞིན་ཡོད”ཅེས་ཝང་གྲུ་གཟིངས་ཀྱིས་དེ་ནི་ཚང་མས་འདུ་ཤེས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་བཤད། “མིས་གཏོར་བརླག་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། འོས་པ་འཚམ་པ་སྐྱེ་འཕེལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཁྲོད་དུ་གནས་ཡོད་པས། རང་བྱུང་གདམ་གསེས་འོག་རིགས་ཁྱུ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། ”
མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་མཚོ་སྔོན་བྱ་རིགས་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་དང་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་བྱ་རིགས་གསར་དུ་བསྣན་པའི་ཟིན་ཐོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གསར་བརྗེས་བྱས་ནས་བྱ་རིགས་ཀྱི་མིང་གཞུང་ཡང་ཡང་གསར་གཏོད་བྱས་ཡོད།
“ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ལ། བྱ་གག་རྩིབ་རིས་དང་། ཐལ་བྱ་རྒྱུ། ཐལ་མགོ་བོ་གྲོ་བྱ་སོགས་བྱ་རིགས་གྱི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་རྒྱུད་རིགས་དང་ཐ་ན་མཐོང་དཀོན་པའི་འདབ་ཆགས་སྐྱོར་མོ་དང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤུ་གུ་དཀར་པོ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤུ་གུ་དཀར་པོས་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་བླང་བྱ་རེ་བ་ཧ་ཅང་མཐོ་བ་དང་། དེ་ཐོན་པ་ལས་ང་ཚོའི་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད”ཅེས་བཤད།
མཚོ་སྔོན་པོ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུས་ཀྱི་ཚན་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་གྱི་མི་སྣ་ཝུའེ་ཆི་ཁྲའོ་ཡིས་ཡུན་རིང་འཐབ་ཕྱོགས་དང་པོའི་བྱ་རིགས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལས་དོན་སྤེལ་ཡོད། ཁོང་གིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། བརྒྱུད་བགྲོད་གྱི་འདམ་ས་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཉམས་གསོ་དང་། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་། མཚེའུ་བཀག་ནས་ཉ་གསོ་སྐྱོང་སོགས་བྱེད་ཐབས་དང་མཚོ་སྔོན་པོདང་དེའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཚེ་གཞི་ནས་དེ་ལས་མང་བྱ་རིགས་ཀྱི་ཡིད་དབང་འགུག་ཐུབ། མིག་སྔར་མཚོ་སྔོན་པོ་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཟིན་ཐོ་གྱི་བྱ་རིགས་རྒྱུད་རིགས་282བར་འཕར་བའི་ནང་ཆུ་བྱ་གྱི་རྒྱུད་རིགས་102ཡོད་པ་རེད།
བྱ་རིགས་ནི་འདམ་རའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི“ཆར་དྭངས་འཇལ་ཆས་”ཞིག་ཡིན། འདམ་རའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་མིན་ནི་བྱ་རིགས་མང་མིན་ལ་རག་ལས་ཡོད། ང་ཚོས་མཚེའུ་ནང་གི་ངང་པ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོས་ཀྱང་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕན་བདེ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
བྱ་རིགས་གྱི་རིགས་ཁྱུ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་དང་རིགས་མང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ཉིན་གཅིག་དང་མཚན་གཅིག་གི་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ས་ཆའི་ཐོག་བྱ་རིགས་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྤེལ་གྱི་ཡོད་དམ།
“བློ་གྲོས་”ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དང་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་མངོན་འགྱུར་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ།
མཚོ་སྔོན་ནི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་དུས་བྱ་གནས་སྤོ་བྱེད་པའི་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་ཡུལ་གལ་ཆེན་དང་། ཚོ་འདུས་ས། མཚམས་འཇོགབཅས་ཡིན་པ་རེད། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་དུས་བྱ་གཙོ་བོ་9ཡི་གནས་སྤོ་བགྲོད་ལམ་ནང་ཨེ་ཤེ་ཡ་ཤར་མ་དང་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡའི་ལི་ཞི་ཡའི་གནས་སྤོ་བགྲོད་ལམ་དང་ཨེ་ཤེ་ཡ་དབུས་མའི་གནས་སྤོ་བགྲོད་ལམ་འགྲིམ་པ་མཚོ་སྔོན་དང་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་བྱིའུ་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གལ་ཆེའི་འདམ་ས་ནི་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུས་ཀྱིས་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གཙོ་གནད་ས་ཁོངས་ཡིན་ལ། ཆུ་བྱ་ཀྱི་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་ཡུལ་དང་གནས་སྤོ་བགྲོད་ལམ་གྱི་སྦྲེལ་ཚིགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
ལོ་ལྟར་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་རུ་སྐྱེ་འཕེལ་བྱེད་པའི་ངང་ཁྲ་མགོ་ཁྲ་དང་། མགོ་བོ་སྐྱེས་གཟར་སྨུག་པོ། དཀྱུས་མ་སོ་བྱ་ཉ་སྐྱེས་གཟར་བཅས་ཀྱི་སྐྱེ་འཕེལ་རིགས་ཁྱུ་སྤྱི་འབོར་བརྒལ་བ་རིགས་ཁྱུ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་སྐྱེ་འཕེལ་རིགས་ཁྱུ་ཀྱི་30%བཅས་ཡིན། ངང་ཁྲ་མགོ་ཁྲ་དང་། མགོ་བོ་གཟར་མོ། དཀྱུས་མ་སོ་བྱ་ཉ་པ་གཟར་མོ། མགོ་བོ་ཧྥུང་བཅས་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡི་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ལོ་རེའི་ཟླ་3པའི་ཟླ་འགོར་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིར་ལོག་བྱེད་པ་དང་། དེ་གར་ར་བ་ཚེ་སྲོགཀྱི་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱི་སྟོང་ཤོགའགོ་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
རིགས་ཁྱུ་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ནི་གང་ནས་འགོ་བརྩམས་དགོས།
ཝེ་ཆི་ཁྲའོ་གིས“སྔོན་ཆད་ཚང་མ་མིས་བཟོས་སྐོར་ཞིབ་ཡིན། ཁགཆ་རྒྱང་ཤེལ་ཞིག་དང་མིག་ཆ་གཅིག་བསྣན་ན་མཐོང་ཐུབ་ན་ཟིན་ཐོ་འགོད་དགོས། ཟིན་ཐོ་མ་ཟིན་ན་ཐབས་ཤེས་མེད། བརྒྱ་ཤོག་དང་ཁྱིམ་ཚང་རྨང་གཞི་གྱིས་ཀྱང་གསལ་པོ་ཤེས་མི་ཐུབ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཐབས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་གླེང་མི་ཐུབ”ཅེས་བཤད། ཝེ་ཆི་ཁྲའོ་2016ལོ་ནས་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སྲུང་སྐྱོབ་ཁུལ་དུ་ལས་ཀ་བྱས་ཏེ། ལོ་9ཡི་ནང་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡི་བརྒྱ་ཁོར་ཡུག་སྐོར་སྲུང་སྐྱེ་ཁམས་ནུས་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཚད་བརྒལ་བྱུང་བ་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད། ལོ་མང་རིང་འཐབ་ཕྱོགས་དང་པོའི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལས་དོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་ཝུའེ་ཆི་ཁྲའོ་གྱིས“བྱ་རིགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པར་དང་ཐོག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལས་དོན་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས”ཞེས་དྲང་བདེན་བཤད།
ཁྱིམ་ཚང་རྨང་གཞི་གསལ་པོར་ཤེས་པ་དང་ཚན་རིག་དང་ནུས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་བྱེད་ཐབས་སྲུང་སྐྱོང་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུར་གྲངས་གཞིའི་འདེགས་སྐྱོར་མཁོ་འདོན་བྱ་ཆེད། མཚོ་སྔོན་པོ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་གཞི་རིམ་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྐོར་སྲུང་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ནུས་པ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་རྨང་གཞི་ཏུ་བརྩི་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཆུ་བྱ་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་24དང་། དགོ་སྐྱ་ཀྱི་དགོ་བ་བྱེད་སྒོའི་ཁུལ་13སྔོ་ཁེབས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ས་ཁོངས་དང་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཡུལ་29བཅས་ལ་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་སྐོར་སྲུང་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པ་རེད།
“སྔོན་ཆད་མིར་བརྟེན་པ་ཡིན་མོད། ད་ལྟ་ཚན་རྩལ་གྱི་རོགས་རམ་ཡོད་པས་ཁྱིམ་ཚང་རྨང་གཞི་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་པས་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་དེ་བས་གོ་རིམ་ལྡན་ཡོད”ཅེས་བཤད། བརྒྱུད་བགྲོད་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡི་བློ་རིག་སྐོར་སྲུང་མ་ལག་ཐད་ཝུའེ་ཆི་ཁྲའོ་ཡིས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱ་ཡུལ་ས་ཁོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དུས་ཐོག་ཏུ་མཐོང་ཐུབ། སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་ཆ་འཕྲིན་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་དོན་ཐད་རྒྱུན་མཐུད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐོན་ཁུངས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཆ་འཕྲིན་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན“མགྱོགས་མྱུར་ལམ་ལམ”དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། བྱས་ཟིན་པ་དུ་བརྙན་ལམ་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་གྱི་སྦྲེལ་ཚིགས་116བསྐྲུན་པ་དང་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་ཆུ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སོགས་གཙོ་གནད་ཁུལ་དུ་ཁྱབ་ཡོད་པ་རེད།
ཝུའེ་ཆི་ཁྲའོ་གྱིས“མི་མེད་གནམ་གྲུདང་དམར་ཕྱིའི་གོ་སྐབས་འཚོལ་བ་སོགས་སྒྲིག་ཆས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡིས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་བལྟ་རྒྱུ་དང་། མཁའ་དབྱིངས་ནས་སྐོར་ཞིབ་བྱེད་པ། ས་སྟེང་ནས་ཞིབ་བཤེར། དྲ་ཐོག་ནས་དོ་དམ་བཅས་ཀྱི་མཁའ་དབྱིངས་དང་ས་ངོས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དྲ་རྒྱ་མ་ལག་རགས་ཙམ་བཙུགས་ནས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ཟུང་གྲངས་མེད་བཏོད་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ཚན་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་དང་བྱེད་ཐབས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ནུས་ལྡན་བྱས་པ་བརྒྱུད། མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ལ་“ཆུ་དང་། རྩྭ་བོ། ཉ་བོ། བྱ་བོ། གཅན་གཟན་བཅས་ཀྱི་ལྷན་འཚོའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཆགས་པས། འདབ་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་སྔར་ལས་བདེ་འཇགས་དང་མཁོ་སྤྲོད་སྔར་ལས་འདང་ངེས་བྱུང་བ་རེད། རིམ་རྩིས་གྱིས་བརྒལ་བ་གྱི་ཆུ་བྱ་ཁྲི་60དེ་གར་མཚམས་འཇོགདང་། བརྒྱུད་སྤོར། སྐྱེ་འཕེལ་བཅས་བྱེད་པའི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པ་དང་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡིས་བྱ་རིགས་ཀྱི་གནས་སྡོད་དང་སྐྱེ་འཕེལ་ལ་འོས་པ་འཚམ་པ་ཀྱི་འཚོ་གནས་ཆ་རྐྱེན་གསར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
སྐྱེ་ཁམས་ཅི་འདྲ་ཞིག་དང་། བྱ་སླེབས་ན་ཆེས་བཟང་བའི་བདེན་དཔང་།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཀྱི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲུའུ་ཡི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་མཁན་གྱིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ས་བཀྲའི་ཐོག་གི་མཚོ་མཚེའུ་ཆེ་ཆུང་ལ་མཛུབ་སྟོན་བྱས་ནས་གསུངས་དོན། མཚོ་སྔོན་གྱི་གནས་སྤོས་ཆུ་བྱ་གཙོ་བོ་རྒྱ་མཚོ་རྒྱམ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དང་། གོ་ལུའོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བོད་རིགས་ཧའེ་པེ་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བོད་རིགས་ཧའེ་ནན་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མཚོ་མཚེའུ་སོགས་ན་འདམ་མཚོ་མཚེའུ་གྱི་འདམ་སར་ཁྱབ་ཡོད་པ་དང་། མཚོ་མཚེའུ་མང་བའི་ས་ཆར་བྱ་མང་བ་རེད།
བྱ་རིགས་ཁྱབ་པའི་ས་ཁོངས་ཀྱི་བྱ་རིགས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཚེ། སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ཡོད་པ་རེད།
རི་སྐྱེས་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲུའུ་ཡི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་བྱ་རིགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་དེ་བས་གལ་འགངས་ཆེ་བ་ནི་བྱ་རིགས་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་རེད། “ཆུ་བྱ་ནི་འདམ་སའི་མཛུབ་སྟོན་སྐྱེ་དངོས་རིགས་ཡིན་ཞེས་བཤད་དོན་ནི། བྱ་རིགས་ནི་ཧ་ཅང་སྤྱང་གྲུང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁོང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བས་འོས་པ་འཚམ་པ་གྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་འདེམས་སྲིད་པས་རེད”
ཁོང་གིས་ངང་དཀར་ཆེ་བ་གྱི་ཁྱབ་ཚུལ་ལ་དཔེ་བཞག་ནས་བཤད་དོན། “མཚོ་སྔོན་གྱི་ངང་དཀར་ཆེ་བ་རིགས་ཁྱུ་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ནི་བརྟན་ལྷིང་1300ནས་1400ཡས་མས་ཡིན། སྔོན་ཆད་གཙོ་བོ་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་སུ་གཅིག་སྡུད་བྱས་ཡོད། ཁུ་ལུའུ་ཁེ་མཚེའུ་ནས་ཐོ་སུའུ་མཚེའུ་བར་ཉུང་ཤས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ལ་ཁུ་ལུའུ་ཁེ་མཚེའུ་ནས་ཐོ་སུའུ་མཚེའུ་བར་གྱི་ངང་དཀར་ཆེ་བ་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ལྡབ་གཅིག་འཕར་ཡོད། རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཅན་ཀྲ་དང་། ཀུའེ་ཏེ། ཧྭ་ལུང་སོགས་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཏུའུ་ལན་རྫོང་གི་ཐེན་ཀེ་ལི་འདམ་རའི་ནང་སྔོན་ཆད་མཐོང་དཀའ་བ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་ས་ཁོངས་དེ་དག་གི་ལོ་ལྟར་ངང་དཀར་ཆེ་བ་ཀྱི་གྲངས་འབོར་བརྟན་ལྷིང་200ཡས་མས་ཟིན་པས། འགྱུར་ལྡོགདེ་རིགས་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད། ”
ཆུ་བོ་དང་མཚེའུ་འདམ་ས་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པར་ཕན་འབྲས་ཅི་འདྲ་ཐོན་ཡོད་དམ། བྱ་ཕེབས་པ་ནི་ཆེས་བཟང་བའི་བདེན་དཔང་རེད།
དཔྱིད་ཀའི་ཉིན་མོར། རྒྱ་མཚོ་རྒྱམ་ནུབ་མའི་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་ཆུ་ཁོངས་ཀྱི་ཁ་དམར་བྱ་གག་ཆུ་འཛུལ་ཁྱུ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། བྱ་ལོང་སྐྱ་བོ་འཕུར་ལྡིང་ངང་དཀར་བཅས་ཀྱིས་གཤོག་པ་དཀར་པོ་བསྲིངས་ནས་ལྷིང་འཇགས་ངང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་གནམ་གྱི་མཐའ་ནས་བརྒྱུགས། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་ནི་ཨེ་ཤེ་ཡ་ཤར་མ་ནས་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡའི་ལི་ཞི་ཡ་ཆེན་པོའི་གནས་སྤོས་ལམ་ཐིག་དང་ཨེ་ཤེ་ཡ་དབུས་མའི་གནས་སྤོས་ལམ་ཐིག་འདྲེས་པའི་ས་ཁོངས་སུ་གནས་ཤིང་། དེ་ནི་དུས་བྱ་ལྷོ་བྱང་གནས་སྤོས་ཀྱི་བར་བརྒལ་ས་ཚིགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། བྱ་རིགས་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་དང་དགུན་བརྒལ་བྱ་ཡུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། མཐའ་འཁོར་གྱི་ཚྭ་ཏ་མུའུ་གཤོང་སའི་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་ན་འདམ་འདམ་ས་དང་ཀེར་མུའུ་གཙང་པོ་སོགས་ས་ཁོངས་དེ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དུས་བྱ་གནས་སྤོས་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་22ཡི་གྲས་སུ་བཞག་ཡོད།
ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་ནགས་ཚལ་རྩྭ་ས་ཅུས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་རི་ཆུ་ནགས་ཚལ། ཞིང་རྒྱུ། མཚེའུ་རྩྭ་ས་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་བླང་བྱ་རེ་བ་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་དང་། རྩྭ་ཐང་འདམ་ར། ཐང་རྒོད་སོགས་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལགཉམས་གསོ་མགྱོགས་སུ་བཏང་བས། འདམ་སའི་ཐོན་ཁུངས་དང་རིགས་ལོ་རེ་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་ཕྱིན་ནས་གདོད་མའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལགགྱི་བྱེད་ནུས་རིམ་བཞིན་སྟོབས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ནས་བྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གི་དགུན་བརྒལ་གནས་སྡོད་ཡུལ་གལ་ཆེན་དང་“སྐྱེ་དངོས་རིགས་གཞི་རྒྱུ་མཛོད་”གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
འོན་ཀྱང་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་དེ་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁོངས་རང་བཞིན་གྱི་སྲུང་སྐྱོང་ལ་མཚམས་འཇོག་མི་སྲིད། དེ་བས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་དང་དེ་བས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྲུང་སྐྱོང་ཐབས་ཇུས་ནི་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་གྱི་དོན་གཉེར་ཞིག་རེད།
"དེ་བས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་གཞི་གྲངས་ཡོད་ཚེ་གཞི་ནས་དེ་བས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྲུང་སྐྱོང་སྐོར་གླེང་ཐུབ། དཔེར་ན། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་རིམ་པ་དང་པོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཞིག་ཡིན་ཞིང་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་ཡིན། ང་ཚོས་མེ་ཏོགལོ་གསུམ་གྱི་དུས་ཚོད་ནང་དེའི་གྲངས་འབོར་དང་། ཁྱབ་ཚུལ་ས་ཁོངས། གནས་སྤོས་དུས་ཚོད། ལམ་ཐིག་བཅས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན། གྲངས་གཞི་དེ་དག་གིས་ང་ཚོས་དུས་ཚོད་གཙོ་བོ་སྦྲེལ་ཚིགས་དང་ས་ཁོངས་གལ་ཆེན་གྱི་སྔ་སྣུར་སྔོན་ཚུད་དུ་འཁྲིད་པཁྲིད་སྟོན་དང་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱས་ནས་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་སྤེལ་ཐུབ། "རི་སྐྱེས་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲུའུ་ཡི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་མཁན་གྱིས་མིག་སྔར་མཚོ་སྔོན་ལ་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་དང་། ངང་དཀར་ཆེ་བ་མིད་དམར་གླུ་བྱིའུ་སོགས་རྒྱུད་རིགས་དྲུག་ཚུད་པའི་གནས་སྤོས་ལམ་ཐིག་ཁོང་དུ་ཆུད་ཡོད་པས་གནས་སྤོས་ལམ་ཐིག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེས་དེ་བས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་སྲུང་སྐྱོང་ཐབས་ཇུས་བཟོ་རྒྱུར་གྲངས་གཞིའི་འགན་སྲུང་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ།
ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་ནི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་པའི་ཁྲུང་ཁྲུང་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན་པ་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཞིང་ཆེན་བྱ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་དེའི་སྐྱེ་འཕེལ་བྱ་ཡུལ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཧྲིལ་པོ་དང་དེ་བཞིན་མཐའ་འཁོར་གྱི་ས་ཁུལ་དུ་ཁྱབ་ཡོད། ལོ་10ཡི་རིང་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་གི་གྲངས་འབོར་1200ལྷག་ཙམ་ནས་2616བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དེ་ལ་དམིགས་སའི་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། ས་མཐོའི་འདམ་སའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལགཀྱི་མདུན་བདར་དངོས་རིགས་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་དེས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕར་བའི་གྲངས་གཞིར་བརྟེན་ནས་ང་ཚོའི་གསལ་བཤད་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་བཏང་བ་མ་ཟད། སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་ལ་ཕན་འབྲས་ཀྱང་མཐོང་ཐུབ།
འདི་ལོའི་ཟླ་1པར། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཆུ་བྱ་ཁྱབ་པའི་ས་ཁོངས་26ལ་དགུན་བརྒལ་གྱི་ཆུ་བྱ་དུས་མཉམ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལས་དོན་སྤེལ་བ་དང་། དགུན་བརྒལ་གྱི་ཆུ་བྱ་6དང་ཚན་10དང་རྒྱུད་རིགས་42 57298ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པ་དེ་2024ལོའི་དུས་མཚུངས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པའི་དགུན་བརྒལ་ཆུ་བྱ་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ལས་164.4%འཕར་ཡོད། བརྒྱུད་བགྲོད་གྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཐད་མཐོང་གི་གྲངས་གཞིའི་འགྱུར་ལྡོགནས་བལྟས་ན། དགུན་དུས་བརྒལ་བའི་ཆུ་བྱ་དེ་བས་མང་བ་ཞིག་ལ་མཚོ་སྔོན་དུ་འོས་པ་འཚམ་པ་ཀྱི་གནས་སྡོད་ཡུལ་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ཐུབ།
