མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ།
ཆུ་ཐིགས་གཅིག་གིས་གཙང་པོའི་ཆུ་འགོ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་འཁྱགས་རོམ་དང་ཐང་རྒོད་ནས་ཐོན་ཏེ་འབྲི་ཆུ་དང་།རྨ་ཆུ།རྫ་ཆུ་བཅས་ཀྱི་སྣག་ཚ་རིང་པོ་ཞིག་བཀོད་པ་དང“ཆུ་འགོའི་ཡུལ་ཤུལ”ཞེས་པའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ནང་དོན་མངོན་ཡོད།
བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་དང་དྲིན་ཚོར་གྱི་ལོ་ཟླ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཞབས་བྲོའི་ཕུ་ཐུང་རིང་པོ་དང་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་ལ་གཞས་ལས་མྱོང་ཚོར་བྱུང་བ་དང་ཞིང་འབྲོག་འཚོ་བ་དང་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་མངོན་པར་བྱས་ཏེ་གནའ་དེང་གི་ཤེས་དཔལ་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་དང་ངོ་མཚར་མངོན་པར་བྱས་ཡོད།
རིག་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་སྐོར་དང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།《ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་འདེམས་ཁུལ་དང་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལོ་གསུམ་བྱ་སྤྱོད་ཇུས་གཞི》བཏོན་པ་དང་བསྟུན་ནས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་སྔར་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་ཤུགས་ཚད་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི“ཀ་བཞི་གདུང་བརྒྱད”བརྟན་དུ་བཏང་ནས་ཀྲེན་ཤིང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཁྲོམ་རར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་བསྣན་ཡོད་པ་རེད།
རིག་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་།སྣོད་བཅུད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་སྤུས་ཚད་གཏོད་པ།ཡུལ་སྐོར་ལ་བརྟེན་ནས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རིན་ཐང་མངོན་པར་བྱེད་པ།རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་དེ་རྗེས་འཕེལ་བསྙེགས་བརྒལ་དང་།ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར།དམངས་ཕྱུག་ཁུལ་དར་རྒྱས་བཅས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་བྱ་ཐབས་དང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་པ།ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་བསྡུ་རུབ་རྟགས་ཅན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་སའི་གདམ་ག་བྱ་ཡུལ་གྱི་དམིགས་ཚད་ཕྱོགས་སུ་ཟམ་མི་ཆད་པར་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་དགོས།
“གངས་འཁྱགས་ཀྱིས་བཀླུབས་ཀྱང་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན”།
རྒྱལ་པོས་རྨ་ཆུའི་ཆུ་བོ་མ་མཐོང་བར་ཆུ་བོ་རྒྱ་མཚོར་བཞུར་ནས་ཕྱིར་མི་ལོག“གནམ་མཁའ་”གང་དུ་ཡོད།ཆུ་དམར་ན་ཡོད།
ལོ་འཁོར་མོར་གངས་ཀྱིས་བཀླུབས་པའི་ཁུ་ནུ་རི་རྩེ་སྟེ།གཡུ་འབྲུག་ཇོ་མོ་གླང་མ་ཆུ་དམར་ཤང་གི་མཐའ་མཚམས་སུ་འགྱིང་ངེར་གནས་པ་དང་།ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང་འཚམ་པའི་མཐོ་ཚད་ཀྱིས་དེ་ལས་ཞོར་རི་འཛེག་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྱུང་གནས་དང་རི་མཐོའི་མྱུལ་དཔྱད་ཡུལ་སྐོར་བའི་ལྷ་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཡོད།
དུས་ཚོད་ཀྱི་ཕྱོགས་སྟོན་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པ་ལྟར་ན།2010ལོར་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་སྒར་ས་ཆེ་མོ་ལྷོ་ངོས་སུ་བཙུགས་པ་དང་སྟབས་བདེའི་གུར་སྒར་སར་རི་འཛེག་ལུས་རྩལ་པ་དང་ས་གནས་ཁག་གི་ཡུལ་སྐོར་བ་ཁྲི་3ལྷག་ཙམ་ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་ཡོད།
“གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་6178ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁུ་ནུ་རི་བོའི་རི་རྒྱུད་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་རི་རྩེ་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་།གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ལྷོ་ངོས་ཀྱི་གཟར་ཚད་དལ་བ་དང་ལམ་ཐིག་གསལ་པོ་ཡོད།དེའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་ཡག་པོ་ཡོད་པས་རི་འཛེག་པར་ཐོག་མར་འཚམ་པོ་ཡོད།‘ཇོ་མོ་གླང་མ་ཆུང་ཆུང’ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ཡོད།ཁྲོ་ལ་རི་བོ་དང་ཉི་མ་ཆིང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་རི་འཛེག་བྱེད་སྒོ་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཇོ་མོ་གླང་མ་སྨི་6000རིམ་པའི་རི་རྩེར་གྱུར་ཡོད”ཅེས་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་རིག་གནས་ལུས་རྩལ་ཡུལ་སྐོར་རླུང་འཕྲིན་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་ཐེ་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་གྱི་མཚོན་རྟགས་གསར་པ་གཏོད་ཆེད།ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་དང་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་འགུལ་དང་།གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་གངས་འཁྱག་ཐོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་དང་།སྤྲོ་གསེང་སྤྲོ་གསེང་།སྣོད་བཅུད་ཉམས་ལེན།ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ཕྱོགས་བསྡུས་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བསྐྲུན་ཡོད།2022ལོར་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་སྦྲེལ་མཐུད་མ་དངུལ་ཁྲོད་ནས་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་3000བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་ནས་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རི་འཛེག་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་བསྐྲུན་པ་དང་འབྲེལ་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རི་འཛེག་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་དེ་རི་འཛེག་ལུས་རྩལ་ཁྲོད་ཀྱི“སྒར་སྐྲུན”དུ་བྱས་ཏེ་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་རྐང་རྗེས་རེ་རེ་བཞིན་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་རི་རྩེར་འཛེགས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་འདེམས་ཁུལ་དང་པོ་གཏོད་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱས་པ་རེད།
ཕུར་བུ་ནི་རི་འཛེག་སྣེ་ཤན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་རི་འཛེག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་རང་ཉིད་ལ་ཆེད་གཏོགས་ཀྱི་རི་འཛེག་སྣེ་ཤན་པའི་ལག་ཁྱེར་བླངས་པ་དང་ཁོང་གིས་རི་མཐོར་རྒྱུས་མངའ་དང་དགའ་ཞེན་ཆེ་བར་བརྟེན་ནས་ཆེད་ལས་རི་འཛེག་སྣེ་ཤན་པའི་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསར་པར་བསྐྱོད་ཡོད།
“ང་དང་འདྲ་བའི་རི་འཛེག་སྣེ་ཤན་པ་15ཡོད་པ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ནི་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་ཚོའི་གཞོན་ནུ་རེད།ང་ཚོའི་ལས་ཀ་ནི་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ཁོར་ཡུག་ཁྱད་ཆོས་དང་།རི་འཛེག་ཉེན་ཁ་དབྱེ་འབྱེད།ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་།རི་འཛེག་རྩལ་དང་ཉམས་མྱོང་སོགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པས་ཡུལ་སྐོར་བའི་ཚེ་སྲོག་བདེ་འཇགས་འགན་ལེན་དེ་བས་ལེགས་པ་བྱས་ཏེ་ཡུལ་སྐོར་བ་དེ་བས་མང་བ་རི་འཛེག་ལུས་རྩལ་ནང་ཞུགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད”2024ལོའི་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་རི་འཛེག་འདུ་ཚོགས་དང་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རི་འཛེག་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་སྒོ་ཕྱེ་བ་ནས་བཟུང་ཕུར་བུར་ཁོམ་པ་བྱུང་མེད།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གཏོད་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ངེས་གནས་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང་འཚམ་པའི་མཐོ་ཚད་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེ་དེ་འཛམ་གླིང་གི་ལས་ཞོར་རི་འཛེག་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་མཁན་དང་རི་མཐོའི་མྱུལ་དཔྱད་ཡུལ་སྐོར་བའི་“དྲ་གྲགས་ཡུལ”ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་ནས་རི་འཛེག་མྱུལ་དཔྱད་དང་།རི་འཛེག་མཉམ་འདུས།སྣོད་བཅུད་ལྟ་སྐོར།ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་གསེང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རི་འཛེག་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་ཏེ་རི་འཛེག་དང་མྱུལ་དཔྱད་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་པར་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཁོ་སྒྲུབ་འགན་ལེན་འདོན་སྤྲོད་བྱ་དགོས།
ད་ཆ།“ནམ་མཁའི་ཆུ་དམར་ལའེ་”ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ“མི་ཚེའི་གངས་རི་དང་པོ”ལ་འཛེག་ཕོད་པ་བྱས་ནས་ད་ཆའི་རྒྱལ་ལམ་109ཡི་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་“སྐར་མ་གསར་པ”ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ལ།“གངས་འཁྱགས་ཀྱིས་གངས་ཀྱང་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་”ཞེས་པའི་གསང་གྲངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བཟང་ཆ་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བཟང་ཆར་བསྒྱུར།
མཚོ་བོད་ས་མཐོར་འཁྱགས་རོམ་གྱི་གངས་རི་དང་།སྤང་ལྗོངས་འདམ་ར།ནགས་ཚལ་རྩྭ་ཐང་།གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་དང་།རི་བོ་གྲགས་ཅན་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཅས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་གནམ་ས་མཐུག་པའི་སྣོད་བཅུད་མཐོ་ས་འདེགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་ཐུན་མོང་ཐོག་ཆེས་གདོད་མ་དང་།གཙང་ཤོས།མཛེས་ཤོས་བཅས་ཀྱི་རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་མ་ལག་ཅིག་བསྐྲུན་ནས་མེས་རྒྱལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཐུན་མོང་ཐོག་བསྐྲུན་ཡོད།
ནང་ཆེན་ནི་མཚོ་སྔོན་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་མུ་ཏིག་དང་།གསང་བའི་ཡུལ་དང་ཆ་སྙོམས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4000ཡན་ཟིན་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་དང་།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས།ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བཅས་ཡོད།
ཐང་བོད་གནའ་ལམ་གྱི་རྗེས་ཤུལ་ལ་གཞིགས་ནས་སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རྫ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་བལྟས་ནས་བརྗིད་ཆགས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཀའར་དགོན་ལ་ལྟ་བ་དང་།སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་དཀར་གྲ་ནགས་རའི་ནང་དུ་རྒྱུག་པ།ངོ་མཚར་ལྡན་པའི་ཚྭ་རྫིང་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་མིག་ཟུང་གིས་མིག་གི་རྒྱལ་མོ་གཉིས་ལ་ཕོག་ཐུག་བཏང་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་རླུང་འཇམ་པོ་ཞིག་འཆར།
ནང་ཆེན་དུ་སྐྱོད་སྐབས་ས་མཐོའི་མཛེས་སྡུག་དང་ཆུ་འགོའི་བརྗིད་ཉམས་ཚོར་ཐུབ་ངེས་རེད།ནང་ཆེན་དུ་སྐྱོད་སྐབས་ང་ཚོས་སེམས་པ་གཙང་བཟོ་བྱེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་ཁ་ཆད་ཞིག་ཏུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་ཡིན།གནས་ཅ་མ་རི་བོ་ནས་རྫ་ཆུའི་དྲ་བའི་ཆུ་རྒྱུད་ཀྱི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་བར་དང་།འཆར་ཡན་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་པས་ཁེངས་པའི་ངག་རྒྱུན་ཁྲོད་མིའི་རིགས་ཀྱི་གསར་གཏོད་བློ་གྲོས་ལ་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་དང་།རི་བོ་དང་ཆུ་ལ་ལྟ་བ།རང་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་རི་ཆུའི་རི་མོ་མྱོང་ཚོར་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རི་ཆུ་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་ནང་དོན་ཟབ་མོ་མྱོང་ཚོར་ཐུབ་ཡོད།
ནང་ཆེན་དུ་སྐྱོད་སྐབས“ཚྭ་དམར”མཛེས་ཤོས་འཕྲད་བྱུང་།ནང་ཆེན་རྫོང་ལ་ཚྭ་ར་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་།དཔལ་གྲ་ཚྭ་ར་བ་དེ་ཚྭ་ར་བ་ཆེ་གྲས་གཉིས་པ་ཡིན་པ་དང་།དཔལ་གྲ་ཤང་དཔལ་གྲ་གྲོང་ཚོར་གནས་པ་དང་རྫོང་གྲོང་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་45ཡོད་པ་དེ་ནི་ནང་ཆེན་རྫོང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་སྔ་ཤོས་དང་།ཚྭ་སྦྱངས་ཆུའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པ།ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་ཆེ་ཤོས་ལྡན་པའི་ཚྭ་ར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱིས་གནའ་བོའི་ཚྭ་སྐམ་པ་དང་ཚྭ་བཟོ་སྟངས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཡོད་པས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཡོད།
ནང་ཆེན་དུ་སྐྱོད་སྐབས་ལྷིང་འཇགས་སུ་གནས་པའི་དཀར་རོང་ཆེན་པོའི་ནང་གནས་པ།ནང་ཆེན་གྱི་ས་ཁོངས་སུ་རི་བོའི་གྲོག་རོང་མང་པོ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་དང་མིག་ལམ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་གནས་མཆོག་ཀའར་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་དེ་དཔལ་བཀྲའི་གདོད་མའི་ནགས་ཚལ་གྱི་དབུས་སུ་གནས་པ་དང་།གྲོག་རོང་དུ་གཡང་གཟར་གྱི་གའར་དགོན་པ་དང་།ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ལྷ་མཚོ་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་“གནམ་ཐིག”ཀྱང་ཡོད།
གཏིང་ཟབ་ཅིང་གཏིང་ཟབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་།ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཚྭ་དམར་པོའི་རིག་གནས།བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་གནའ་བོའི་གྲོང་ཚོ།སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་བཅས་ཚང་མ་ནང་ཆེན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགག་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་ཤིག་ཡིན་ལ་ཤང་ནང་ཆེན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་ལྡན་པའི་རྩ་བའི་གནས་ཤིག་ཀྱང་རེད།
“རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་གསང་གྲངས་ཤིག་རེད།ནང་ཆེན་རྫོང་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་ཚད་མཐོར་གཏོང་རིམ་སྤོར་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་།ས་ཁོངས་ཡོངས་དང་།རྒྱུ་རྐྱེན་ཧྲིལ་པོ།ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་ཧྲིལ་པོ་བཅས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་།ས་གནས་དེ་གའི་ཁྱད་ལྡན་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་པ་བཏོད་དེ་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་དམ་འཛིན་བྱ་གཞིར་བྱས་ནས་ཚྭ་ལུས་དང་།བསམ་གསོ།ཆུ་ཚན།གླུ་གར།རྫ་ཆས་སྒྱུ་རྩལ་བཅས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་མཉམ་སྤྱོད་དང་།ཅེས་ནང་ཆེན་རྫོང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་རྫོང་དཔོན་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས་བཤད།
རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་གདམ་ག་དང་པོའི་ཁུལ་གཏོད་པ།
རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་ས་ཁུལ་ཞིག་གི་སྤྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་བཞིན་ཡོད།ཇི་ལྟར་བྱས་ནས“ཆུ་འགོའི་ཡུལ་ཤུལ”སྐད་གྲགས་ཆོད་པ་དང་འོད་འཕྲོ་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལེགས་ཆར་བསྒྱུར་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་མགྱོགས་མྱུར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་སམ།ཡུལ་ཤུལ་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་།འཚོལ་ཞིབ་ཁྲོད་མདུན་སྐྱོད་དང་ལེགས་སྒྲིག་ཁྲོད་མཐོ་རུ་བཏང་ཞིང་།
ཡུལ་ཤུལ་ནས་ཕྱིར་བསྐྱོད་དེ་ཡུལ་ཤུལ་ལ་ལྟ་བའི་མཐོང་རྒྱ་དེ་བས་ཆེ་བ་དང་།རྣམ་པ་དེ་བས་ཆེ་བ།ཚད་གཞི་དེ་བས་མཐོ་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་ནུས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གནས་ཚད་གསར་པ་གནད་ལ་འཁེལ་བར་འཚོལ་བ་དང་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་གྱིས“ཉིང་རྡུལ་གཅིག་དང་ཁྱམས་གསུམ་དང་ལེབ་གསུམ”གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་པ་བཏོན་པ་རེད།དེའི་ནང་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ལྟེ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་གཙོ་གནད་ཐོག་བཏོད་པ་རེད།
“རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་རྩེ་གྲ་བསྡུ་འགྲེམས་ལྟེ་གནས་བསྐྲུན་རྒྱུའི”འཐབ་ཇུས་ཀྱི་བསམ་བཀོད་གལ་ཆེན་ནང་ལྟེ་བའི་གནས་བབ་དང་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ལྡན་ཡོད།ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་གྲགས་ཅན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི“མིང་བྱང”དུ་གཏོད་རྒྱུ་ནི་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་སྔོན་ཐོན་དང་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།
“ཐང་བོད་གནའ་ལམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གྲོང་རྡལ་གལ་ཆེན་དང་།གེགས་རྗེས་བསྐྱར་སྐྲུན་གྱི་གཅེས་སེམས་གྲོང་གསར་གསར་པ།གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར།ཁམས་པའི་རིག་གནས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི”སྤུས་རྟགས་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱས་ནས་ས་མཐོའི་རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་རིག་གནས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་དང་།རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་དུས་ཆེན་འགྲེམས་ཚོགས།“གླིང་སྣེའི་ས་ཁུལ་”ཕྱི་རོལ་ལུས་རྩལ་སོགས་ལྟེ་བར་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་རྫས། ཡུལ་ཤུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་ཁྱོན་ཡོངས་དང་མཐུན་སྦྱོར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་སར་སྐྱོད་པའི“མཚོ་སྔོན་གྱི་སྤུས་རྟགས”མགྱོགས་མྱུར་བསྐྲུན་ནས་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་འདི་ཉིད་ས་ཚིགས་མཐོ་བའི་ས་ཚིགས་དང་། དུས་རབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། ས་ཁོངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་བཅས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་སའི་གདམ་ག་བྱ་ཡུལ་གྱི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཏོད་རྒྱུ་རེད།
འབྲི་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་དང་འབའ་ཐང་གཙང་པོ་རྒྱུག་ཁུལ་གྱི་ཆུ་རྒྱུན་ལྷུང་ལྷུང་དུ་འབབ་པ་དང་།སྐབས་འགར་དྲག་ཏུ་འབབ་པ།སྐབས་འགར་ཞི་འཇགས་སུ་འབབ་པ་བཅས་ནི་ས་མཐོའི་འཕྱོ་གཡེང་ལུས་རྩལ་བདེ་འཇགས་ཡིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཆུ་བོ་ཡག་ཤོས་ཤིག་རེད།འཛམ་གླིང་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཧ་ཅང་དཀོན་པའི་ས་མཐོའི་འཕྱོ་གཡེང་འགྲན་བསྡུར་གྱི་གནས་མཆོག་ཅིག་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཤུལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་།རིག་གནས་ལུས་རྩལ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ།ཁྱད་ལྡན་རིག་གནས་ལུས་རྩལ་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་རྟགས་གཏོད་པ།ཀྲུང་གོའི་མཐར་ཐུག་ལུས་རྩལ་མཐུན་ཚོགས་དང་ཀྲུང་གོའི་བྱེད་སྒོའི་སྒྲོམ་གཞིའི་གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་དེ།ཀྲུང་གོའི་འཕྱོ་གཡེང་འཛམ་གླིང་བུམ་པའི་འགྲན་བསྡུར་དང་པོ་དང་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4000ཡན་གྱི་འཕྱོ་གཡེང་འགྲན་བསྡུར་གཉེར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་པོ་དེ་བསྐྲུན་པ་དང་འབྲེལ“ས་མཐོའི་འཕྱོ་གཡེང་གསོ་སྦྱོང་རྟེན་གཞི”བཙུགས།
“རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་སྤྲོ་སེམས་དང་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱུང་བ་ལས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་མང་པོ་ཐོན་ཡོད།ཡུལ་ཤུལ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཐོང་རྒྱ་དང་།རིག་གནས་ཀྱི་མཐོང་རྒྱ།སྣོད་བཅུད་ཀྱི་མཐོང་རྒྱ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་འཆར་འགོད་དང་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་ཟམ་མི་ཆད་པར་བཙུགས་ཏེ་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་གཙོ་གནད་དུ་བྱེད་པ་དང་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་གཙོ་དོན་དུ་བྱས་ཏེ་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་མགྱོགས་མྱུར་བསྒྱུར་ནས་ཅུང་ཆ་ཚང་བའི་ཡུལ་སྐོར་འཆར་འགོད་མ་ལག་ཅིག་ཆགས་གང་ཐུབ་བྱས་ཡོད”ཅེས་ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་རིག་གནས་ལུས་རྩལ་ཡུལ་སྐོར་རླུང་འཕྲིན་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་ངག་དབང་ཚེ་རིང་གིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་མིག་མངས་དེ་ཡག་པོ་སྤེལ་ཆེད།ཡུལ་ཤུལ་གྱིས་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རིམ་སྤོར་མཐེབ་བཀྱག་མནན་པ་རེད།གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་ཉམས་ལེན་ཡུལ་སྐོར་དང་།ཁམས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཚོལ་ཞིབ་ཡུལ་སྐོར།རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་པར་ལེན་ཡུལ་སྐོར།རང་བྱུང་འཚོལ་ཞིབ་ཚན་ཁག་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་ཡུལ་སྐོར།ས་གཙང་གི་ཆུ་སྨན་ལུས་འཁྲུ་ཡུལ་སྐོར།“གླིང་སྣེའི་ས་ཁུལ་”ས་མཐོའི་མྱུལ་དཔྱད་ལུས་རྩལ་ཡུལ་སྐོར་སོགས་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་ཡུལ་སྐོར་ཁྲོམ་རའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་ནུས་ལྡན་གཏོང་དགོས།
མེ་ཏོག་ཁེར་རྐྱང་བཞད་པ་དཔྱིད་ཀ་མ་རེད།མེ་ཏོག་སྣ་བརྒྱ་བཞད་པས་དཔྱིད་དཔལ་བཞད།ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་བར་མཐོངས་དང་དུས་ཚོད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ནས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དམངས་ཕན་བར་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་སྤུས་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་མྱུར་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་གཙང་པོའི་ཆུ་འགོའི་ཡུལ་ཤུལ་གྱིས་རི་ཆུའི་སྣོད་བཅུད་དང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་འཛད་མཐའ་མེད་པའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་པ་མ་ཟད།རྒྱལ་སྤྱིའི་སྣོད་བཅུད་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་སའི་གདམ་ག་བྱ་ཡུལ་གྱི་དམིགས་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
